Прејди на содржината

Динетах

Од Википедија — слободната енциклопедија

Динетах (навахо јазик: Dinétah) е традиционална татковина на навахо племето. На навахо јазик, зборот Dinétah значи помеѓу навахо народот. Во географска смисла, Динетах содржи голем простор од северозападно Ново Мексико, југозападно Колорадо. југоисточна Јута и североисточна Аризона. Точните граници на територијата не се познати и воглавном се бележани спрема врвовите на планините што одговараат со четирите основни страни.

Геофрафија и топографија

[уреди | уреди извор]

Регионот Динетах е обележан од големи планини и длабоки кањони низ кои поминува реката Сан Хуан. Кањоните во тој регион се составени од неправилни површински релјеф со големи карпи и песок. Надморската висина е околу 5.000 стапки и со малубројни планински врвови што достигнуваат висина и до 14. 000 стапки. Границата на регионот традиционално се означува според планините: Бланка врв на исток, Тејлор планина на југ, Сан Франциско врв на запад и Хесперус врв на север.

Културолошки осврт кон регионот

[уреди | уреди извор]

Навахо народот го смета регионот Динетах како нивна татковина. Традицијата на народот и целата навахо митологија се поврзани со регионот и регионот играла значајна улога во животот на навахо народот. Регионот е многу голем по површина но срцето на регионот е местото со кањони на јужниот дел од реката Сан Хуан на местата Ларго и Каризо во Ново Мексико. Овие кањони се сместени на исток и југ од Фармингтон, Ново Мексико и ги вклучува Бланко кањон, Ларго кањон, Каризо кањон и Гобернадор кањон. Значењето на регионот за народот е забележано во оралната традиција на навахо народот низ историјата но и исто така поддржана и од поголем број на археолошки пронајдоци и карпести цртежи. Според навахо традицијата, Малата Жена (Asdząąn nádleehé) што е и една од најпознатите навахо детали од нивната култура, била основана од Светиот Народ (Díyín diné’é) на Гобернадор. Исто така регионот се поврзува и со првото доаѓање на четирите навахо кланови во тој регион од западните крајбрежни делови.

Археолошки пронајдоци

[уреди | уреди извор]
Навахо тврдина.

Во регионот има илјадници археолошки пронајдоци што се денес забележани. Во тоа се вклучени неколку култури како на пример тврдини наречени пуеблоси, но исто така рано навахо и рани шпански населени места. Природната суша на регионот придонела за добро зачувување на сите пронајдоци како што се камените тврдини, дрвени структури и голем број на цртежи и живописи. Најзначајните навахо археолошки пронајдоци се навахо тврдините или пуеблосите. Овие се камени структури составени од една до шест соби. Пуеблосите се сметаат дека датираат од крајот на 17 век и се голема одбрана од природните непогоди. Исто така имаат и кули за набљудување. Неколку пуеблоси се заштитени од државата Ново Мексико.

  • Powers, Margaret A., and Johnson, Byron P. Defensive Sites of Dinetah. New Mexico Bureau of Land Management Cultural Resources Series No. 2, 1987. Albuquerque, New Mexico.
  • Roessel, Robert A. Jr. Dinétah - Navajo History Vol. II. Navajo Curriculum Center and Title IV-B Materials Project, Rough Rock Demonstration School, Rough Rock, Arizona, 1983.
  • Zolbrod, Paul G. Diné bahané: The Navajo Creation Story. Albuquerque: University of New Mexico Press, 1984.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]