Прејди на содржината

Мртво Море

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Мртвото Море)

Мртво Море (Арапски: البحر الميت al-Bahr al-Mayyit, хебрејски: יָם הַ‏‏מֶּ‏‏לַ‏ח, Yām Ha-Melaḥ, „Морето на солта“ понекогаш и Солено Море)[1] е солено езеро во Блискиот Исток, во кое се влева реката Јордан. Морето граничи со Израел, Западниот брег (на р. Јордан) и Јордан. Езерото е расположено на 430 m под морското рамниште[2][3] и има плоштина од околу 1020 km2. Солта во морето е застапена со околу 30%.[4] Мртво Море е околу 76 км на должина и 18 км на ширина, при што најдлабоката точка изнесува 400 m.[1]

Езерото е разделено на два дела- северен, кој е и подлабок и јужен кој е поплиток (само 6 м), во која се наоѓаат и големите количини на сол, кои приликуваат на леденици. Во текот на летото температурите достигнуваат 50 степени по Целзиј и водите на реката Јордан и неколку помали потоци, оставајќи остатоци од глина, песок, камења од сол и гипс на дното на езерото. Во текот на влажните зими во Мртво Море се изливаат секојдневно над 6,5 милиони тона врнежи.

Мртво Море скоро нема растенија и животни. Само некои едноклеточни успеваат да преживеат во 6 пати посолените води на езерото спрема оние на океаните.

Сигурно е чудно што едно море има такво име, но старите Грчки писатели, кои први го нарекле под тоа име, имале потполно право. Имено, во Мртвото Море нема животински свет. Реката Јордан се влева во него, но рибите што доаѓаат веднаш умираат. Ова море, вусшност е тесно солено езеро кое лежи помеѓу Јордан и Израел, долго е 75, а широко од 5 до 17 км. Мртвото Море има најниско ниво во светот и лежи 400м под нивото на Средоземното Море. Пред милиони години, Мртвото Море се наоѓало 400м над нивото на Средоземното, но по долг сушен период испарила голема количина на вода по што сега се наоѓа на ова ниво.

Од Мртвото Море не истекува нити една река, и иако Јордан и околните рекички носат 4,740,000 тони свежа вода секој ден, таа брзо испарува поради високите темератури во овој дел од светот. Ова испарување придонесува за големи концентрации на сол, магнезиум, хлор и бром.

Мртвото Море е најсоленото во светот и има 6-9 пати повеќе концентрација на сол отколку било кој океан во светот кои нормално имаат 4-6% сол. Овие концентрации не дозволуваат живот во морето.

Пливањето во ова море е несекојдневно и необично чувство. Поради големите концентрации на сол, вие сте на површината нон стоп и не можете да потонете. Практично е невозможно да гњурите во него.

  1. 1,0 1,1 Goetz, P.W. (ed.) The New Encyclopaedia Britannica (15th ed.). Vol. 3, p. 937. Chicago, 1986
  2. „Long-Term Changes in the Dead Sea“. isramar.ocean.org.il. Посетено на 2022-01-30.
  3. Gaffey, Conor (2015-02-27). „Israel and Jordan Sign 'Historic' $900 Million Deal to Save the Dead Sea“. Newsweek (англиски). Посетено на 2022-01-30.
  4. „Dead Sea | History, Location, Salt, Map, Minerals, & Facts | Britannica“. www.britannica.com (англиски). Посетено на 2022-01-30.