Jump to content

Алкан

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

CnH2n+2 ерөнхий томьёонд захирагдах нүүрстөрөгчийн гинжин хэлхээндээ дан холбоо агуулсан ханасан нүүрстөрөгчдийг "алкан" гэнэ. Алканы анги бүлгийн нүүрсустөрөгчдийг өөрөөр мөн "парафин" гэж нэрлэх тохиолдол байна.

Молекулын бүтэц

[засварлах | кодоор засварлах]
Метаны молекул дахь химийн холбооны параметрүүд.

Алканы нүүрустөрөгчид дэх нүүрстөрөгчийн атом нь sp3 эрлийзжилттэй 4 ширхэг ковалент холбоо үүсгэдэг. Молекул дахь С-С холбоо нь ойролцоогоор 1.53 Å урттай байх ба орон зайд тетраэдр хэлбэртэй байна.

Нэршил ба гомолог эгнээ

[засварлах | кодоор засварлах]

Алканы нүүрсустөрөгчдийг нэрлэхдээ молекулд агуулагдаж буй нүүрстөрөгчийн тооны угтвар дээр -ан дагавар нэмж залгадаг. Эндээс алканы гомолог эгнээг харвал:

Алкан гомолог эгнээ
Нүүрстөрөгчийн тоо Угтвар Алканы молекул томьёо Алканы нэршил
C1 Мет- CH4 Метан
C2 Эт- C2H6 Этан
C3 Проп- C3H8 Пропан
C4 Бут- C4H10 Бутан
C5 Пент- C5H12 Пентан
C6 Гекс- C6H14 Гексан
C7 Гепт- C7H16 Гептан
C8 Окт- C8H18 Октан
C9 Нон- C9H20 Нонан
C10 Дек- C10H22 Декан