Шөрмөс
Шөрмөс нь булчинг ястай холбодог хатуу туузан хэлбэртэй эд юм. Энэ нь булчингийн чангарах байдлыг тэсвэрлэхийн тулд бүтээгдсэн. Шөрмөс нь ясуудыг хооронд нь холбодог холбоос эдтэй төстэй. Шөрмөс болон булчингууд нь дараах байдлаар үргэлж хамтран ажилладаг. Булчин агших үед шөрмөс нь таталтыг яс руу дамжуулдаг.
Анатоми
[засварлах | кодоор засварлах]Шөрмөс нь булчин яс хоёрын дунд холбогдсон байдалтай байдаг. Шөрмөс бүр эдгээр хоёр "оруулга"-тай байдаг.
Коллаген утас нь булчинг ястай холбодог. Шөрмөсний нэг төгсгөл нь яс руу, нөгөө төгсгөл нь булчинд ордог.
Шөрмөс нь өөрөөрөө татах хүчийг үүсгэдэггүй. Шөрмөс нь ясыг татах булчингийн хүчийг дамжуулдаг. Эластин (биеийн өөр эд) -ээс ялгаатай нь шөрмөс нь маш бага "өгөх" зүйл байдаг.
Шөрмөс нь ихэвчлэн үе мөчтэй холбогдсон байдаг.
Гадуурх эсийн матриц бүтэц
[засварлах | кодоор засварлах]Нийт массын 30-45% болох ердийн шөрмөсний хуурай масс нь:
- 60-85% коллаген
- 60-80% коллаген I
- 0-10% коллаген III
- 2% коллаген IV
- бага хэмжээний коллаген V, VI болон бусад
- 15-40% коллаген бус эсийн гаднах матрицын бүрэлдэхүүн хэсгүүд, үүнд:
- 3% мөгөөрсний олигомер матрицын уураг,
- 1-2% эластин,
- 1-5% протеогликанууд,
- 0.2% зэс, манган, кальци зэрэг органик бус бүрэлдэхүүн хэсгүүд