Jump to content

хоосон

Викитоль-с

Монголоор

[засварлах]

Үгийн гарал

[засварлах]

Үгийн дуудлага

[засварлах]
[xo:soŋ]

Үндэсний бичиг

[засварлах]
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊‍ᠰ‍ᠣ᠊᠊ᠨ
(хогусун)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

[засварлах]
тэм.
  1. Дотроо юмгүй, хөндий, сул
  2. шилж. Үгээгүй, ядуу
  3. шилж. Холиогүй цул, дан
  4. шилж. Хуурмаг, мөнх биш
  5. шилж. Дэмий, ончтой биш, үл биелэгдэх

Ойролцоо үг

[засварлах]

Нийлмэл үг

[засварлах]
хоосон авдар - дотроо юмгүй хөндий авдар
хоосон агаар - гарт баригдахгүй, нүдэнд үл үзэгдэх агаар мандал
хоосон буу - сумгүй буу
хоосон огторгуй - хязгааргүй, барих, тулах юмгүй сансрын уудам зай
хоосон сав - а.дотроо юу ч үгүй сул сав; б.шилж. эрдэм номоор дульхан, юм мэддэггүй
хоосон толгой - эрдэм мэдлэггүй хүн
хоосон шил - дотроо юмгүй шил
хоосны зүг - дээшээ, тэнгэр лүү
хоосон хоцрох - хүссэн зүйл хөсөрдөх, юу ч үгүйүлдэх
хоосон хүн - ядуу хүн
хоосны туйл - ядуугийн туйл
хоосон хонох - хоолгүй хонох
гар хоосон - а.гартаа барьсан, өмссөн, зүүсэн юмгүй; б.шилж. хөрөнгө бэлгүй
хоосон цай уух - идэх юмгүй дан цай уух
хоосон шөл - чанасан зүйлээ оруулаагүй, хольцгүй шөл
хоосон чанар - юм бүхэн мөнх биш чанартай гэдэг дорно дахины гүн ухааны үзэл
хоосон ам - хэлж ярихдаа сайн боловч хийж хэрэгжүүлдэггүй хүн, амнаас цаашгүй хүн
хоосон гайхуулах - ажил хэрэг дээрээ юу ч байхгүй мөртөө хий гайхуулан яригч
хоосон зүтгэл - дэмий, талаар болсон зүтгэл
хоосон зүүд - биелэгдэшгүй хүсэл бодол
хоосон нэр - нэрээс цааш юмгүй, нэр төдий
хоосон санаа - хий хүсэл, үл бүтэх бодол
хоосон санаархагч - үл биелэх зүйлийг мөрөөдөгч
хоосон тооны хойноос хөөцөлдөх - чанарын төлөө биш тооны хойноос хөөцөлдөх
хоосон үг - үр ашиггүй үг, худал үг, амлаад биелүүлээгүй үг
хоосон цэцэрхэл - амьдралаас тасархай эш онол
хоосон цээжлэх - утга учрыг нь ойлгохгүйгээр дэмий цээжлэх
хоосон яриа - дэмий, хэрэггүй яриа

Зөв бичихзүй

[засварлах]

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

хоо|сон тэм.. ~ буу (сумгүй буу) шилж. (үгээгүй ядуу) ядуу ~ хорш.

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

[засварлах]

ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊‍ᠰ‍ᠣ᠊‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ
ᠬᠣ᠊ᡍᠣ᠊‍ᠰ‍ᠣ᠊‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ

/~дуу /~дуухан

Орчуулга

[засварлах]

Хоршоо үг

[засварлах]

Товчилсон үг

[засварлах]

Хэлц үг

[засварлах]

Өвөрмөц хэлц

[засварлах]
хоосон гуяа ганзагалах - а.анд яваад хоосон ирэх; б.ажил хэргээ бүтээж чадахгүй ирэх
сав хоосон буцаадаггүй - ёжлон шоолсон болон дайрч доромжилсон үгэнд нь таарсан хариуг нь өгч чаддаг
хоосон гуяа ганзагалах - а.анд яваад хоосон ирэх~Тарваганд явсан анчин хоёр орой хирд хоосон гуяа ганзгалан буцаж ирэв. б.ажил хэргээ бүтээж чадахгүй ирэх
↑ сав хоосон буцаадаггүй
↑ чээж хоосон

Хэвшмэл хэлц

[засварлах]
Баян буянтай явахад
Хайрлаж гамнах нь бэрх
Хоосон хувхай явахад
Олж долоох нь бэрх
Баян хүн бачтай
Хоосон хүн хочтой
Баян хүн малын боол
Хоосон хүн хүний боол
Баян хүний бахдал болдог
Хоосон хүний хохидол болдог
Баян хүний бахдалын сар
Хоосон хүний хохирлын сар
Баян хүний бач олон
Хоосон хүний зовлон олон
Их үг эсгий хавтага
Хоосон үг холхиндог гутал
Муу үг бүү дуул
Муухай өнгө бүү үз
Хорт сэтгэл бүү агуул
Хоосон үг бүү чалч
Хонхны хэл шиг бөнжгөнөсөн
Хоосон үгтэй хүн
Хонь идсэн чоно хонгилд
Хоосон гүйсэн чоно хоморгонд
Хонь хариулсан нь
Хоосон хонох
Хоосон ам
Хонхилдог цээж (гутал)
Хоосон ам
Нүцгэн бөөр
Хоосон ам
Хувхай хэрүүл
Хоосон арьс
Хоёр цэц
Хоосон бодол хувхайрна
Ховдог санаа илжирнэ
Хоосон буунаас
Хорин хүн айна
Хоосон газар
Сум нугардаггүй
Хоосон газрыг хоёр долоож
Хувхай ясыг хэмх хазах
Хоосон тогоо хангинадаг
Хувхай амьтан сайрхдаг
Хоосон торх хонгиноо ихтэй
Хоосон цээж янгинаа ихтэй
Хоосон уутыг босгоход хэцүү
Хоосон тархийг хэрэглэхэд хэцүү
Хоосон үг хүчгүй
Хувхай мод жимсгүй
Хоосон үг цаг барна
Хов үг эе эвдэнэ
Хоосон үг цагаа барна
Хов үг нөхрөө барна
Хоосон үгэнд тусгүй
Хувхай модонд навчгүй
Хоосон утгуур
Аманд багтдаггүй
Хоосон хонож
Хуурай босож
Хоосон хүн тэжээхийг
Баян хүн хүсэхийг
Хоосон хүн хочтой
Баян хүн бачтай
Хоосон хүнд гал түшиг
Хожгор хүнд малгай түшиг
Хоосон хүний зовлон хорь гуч
Баян хүний бардах байн байн
Хоосон хүний зовлон хорь гуч
Баян хүний бардах байн байн
Хоосон цээжинд эрдэмгүй
Ховч хүнд ичгүүргүй
Хувхай мод жимсгүй
Хоосон үг ачиргүй
Хуурай халбага хэл холгох
Хоосон үг хоолой ороох
Ядуу гэдэг ял биш
Хоосон гэдэг нүгэл биш

Аман зохиолд орсон нь

[засварлах]

Ертөнцийн гурав

[засварлах]
ертөнцийн гурван хоосон
Өлссөн хүнд өдөр хол
Эв муутад нөхөр хол
Эцсэн моринд газар хол
Барин тавин байвч зүүд хоосон
Барайж торойж байвч зэрэглээ хоосон
Бархирч чарлаж байвч цуурай хоосон

Зүйр үг

[засварлах]
Хоосон арьс
Хоёр чац болох

Тайлбар: ихэд турж эцэх

Хоосон буунаас хорин хүн айх

Тайлбар: а.хий хоосон дүр үзүүлэх, сүр бадруулах; б.сүрдэх

Хоосон үг хүчгүй
Хувхай мод мөчиргүй

Тайлбар: хоосон үг бусдад нөлөөлөхдөө муу

Хоосон үг цаг барна
Хов үг эе эвдэнэ

Тайлбар: худал амлах, хов жив хөөцөлдөх хэрэггүй

Цэцэн үг

[засварлах]
Өглөгч хүн өөртөө хоосон

Тайлбар: байгаа бүхнээ хүнд өгч тусалсаар өөртөө юмгүй үлдэх

Хоосон нь хочтой
Баян нь бачтай

Тайлбар: ядуу хүнд эрх мэдэл үгүй

Хоосон хүний зовлон хорь гуч

Тайлбар: ядуу хүний зовлон их

Их санасан газар есөн шөнө хоосон

Тайлбар: хэтэрхий их найдлага тавьсан ажил хэрэг нь бүтэхгүй болох