эх

Монголоор

Үгийн гарал

Үгийн дуудлага

[exĕ]

Үндэсний бичиг

ᠡᠭᠡᠡ᠋
ᠡᢉᠢ᠋

(эхэ) ~ эцэг (эхи) ~ адаг

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

Өөрийн биеийг тээж төрүүлсэн эмэгтэй болон эмэг эх
Төллөдөг мал
шилж. Төрсөн газар, орон нутаг, улс
Айраг тараг зэрэг идээний исгэх хөрөнгө

II нэр.

Алив юмны анх үүсгэл, эхлэл
Хугацааны түрүүний хэсэг
Хэвгий газрын эхлэх хэсэг
Юмны тэргүүн, дээд тал, ахлах зүйл.

Ойролцоо үг

Нийлмэл үг

нагац эх - эхийн төрлийн эх

хадам эх - ханилсан эр эм хоёрын эрийн эх нь эмэгтэйд, эмийн эх нь эрэгтэйд хадам болно

хойд эх - төрсөн эхийн дараа, төрсөн эцэгтэй ханилсан эх

хөтөлт эх - тээж төрүүлээгүй боловч хөхөө хөхүүлж өсгөсөн эх

төрүүлсэн эх - тээж төрүүлэн, өсгөн бойжуулсан эх

эмэг эх - өөрийн эцэг эхийн эх

эх баригч - эх барих ухаан мэргэшсэн хүн

эх барьсан эх - төрөхөд нь хүйг нь боож авсан хүн

эхийн алдар одон - олон хүүхэд төрүүлсэн ээжид олгох шагнал

эх мал - төл гаргадаг эх мал

эх дэлхий - манай гараг

эх нутаг - өөрийн төрж өссөн газар

эх орон - тухайн үндэстэн ястны он удаан жил суурьшсан, түүх соёл, аж амьдралын өлгий нутаг

эх оронч сэтгэлгээ - эх орноо гэсэн үзэл санаа

байгаль эх - эх дэлхий

этүгэн эх - а.газар; б.өссөн төрсөн нутаг

тарагны эх - тараг бүрэх эсгэхээр авч тавьсан хөрөнгө

голын эх - усны ундарга үүсэх газар

эх үлгэр - анхны загвар

эх үсэг хуучир. - монгол хэлний долоон эгшиг үсэг

эх ноорог - зохиогчийн анхнын ноорог

өвлийн эх - өвлийн сарын түрүүч

жалганы эх - газар хөдлөл, гол мөрний урсгал зэргээс үүсч тогтсон хотгор газрын эхлэл хэсэг

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

эх нэр. эхийн: ~ийн хайр

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

Орчуулга

Хоршоо үг

эх хөрөнгө - а.идээ ундааны зүйлийг үүсгэн исгэхэд зориулсан эх; б.үйлдвэрлэл явуулах, арилжаа наймаа хийхэд үүсгэр болсон бэл мөнгө
эх булаг - эх үүсвэр
эх сурвалж - а.түүхийн сурвалж мэдээ; б.тухайн зүйлийн тухай мэдээ хэлж өгөх нь
эх үүсвэр - уг гарвал, анхны үүсэл
эх уурхай - юмны уг үндэс
эх адаг - эхлэл төгсгөл
эх адаггүй - эмх замбараагүй; эцэс төгсгөлгүй
эх зах - а.юмны эхлэл; б.ахмад
эх сүүл - юмны эхлэл төгсгөл
эх толгой - юмны эмх замбараа, эхлэл төгсгөл

Товчилсон үг

ВЭОФ Вьетнамын Эх Орны Фронт

ЛҮЭОХ Ливаны Үндэсний Эх Оронч Хүч

ЛЭОФ Лаосын Эх Оронч Фронт

МЭОЗХ Монголын Эх Оронч Залуучуудын Холбоо

МЭОНФ Монголын Эх Оронч Нэгдлийн Фронт

УЭНЭШТ Улсын Эх Нялхсын Эрдэм Шинжилгээний Төв

ҮЭОФ Үндэсний Эх Оронч Фронт

ҮЭОХ Үндэсний Эх Оронч Хөдөлгөөн

ЭНТ Эх, Нялхсын Төв

ЭНЭШТ Эх, Нялхсын Эрдэм Шинжилгээний Төв

ЭНЭШТК Эх, Нялхсын Эрдэм Шинжилгээний Төв Клиник

ЭНЭШТЭ Эх, Нялхсын Эрдэм Шинжилгээний Төв Эмнэлэг

ЭНЭШХ Эх, Нялхсын Эрдэм Шинжилгээний Хүрээлэн

ЭОЗХ Эх Оронч Залуучуудын Холбоо

ЭОН Эх Орон Нам

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

эх барих - хүүхдийг төрөхөд нь боож авах~Намайг эх барьсан Цээеэ гуай одоо ная гарч байгаа. Тэр орой нь манай хотод нэг их бүдүүн дуутай охин төрж, түүнийг нь Халиун эх барьж авав (С.Дашдооров, Айлын хүүхэн Алигэрмаа). ~Манай ээж намайг гаргах гээд аав маань эх барих хүнд явах унаагүй сандарч байхад Цахиур Төмөр гэгч мундаг ах адуу хөөж ирээд дөрвөн сайн морь зүгээр өгч их тус болсон (Ч.Лодойдамба, Тунгалаг тамир).

эх захаа алдах - замбарааүй болох~Тэгтэл морь ирлээ. Морь! Морь! гэж олноор шуугилдан эх захаа алдлаа (С.Эрдэнэ, Гал шарын унага). ~... одоо юм бүхэн эх захаа алдаад байна. Ахыгаа ч аваад үз

эх орны алтан гурав - дунд дүн~Гэтэл эх орны алтан гурав биднийг өршөөж арай ч улирсангүй (Б.Дариймаа, Ногоочин болсон түүх).

эх толгойгоо алдах - самуурах~Сүүлийн хоёр жил хүмүүс соёлын хувьсгал гэцгээгээд адуу мал, ан гөрөөг хослуулсан уламжлалт амьдралын хэвшил шуурганд уруудсан хонин сүрэг адил эх толгойгоо алдчихаад байгаа билээ (Зян Рун, Чонон сүлд).

эхийнхээ толгойг залгих - эхээ үхэхэд хүргэх~Заяагүй муу гуйлгачин, ямар сайндаа чи эцэг эхийнхээ толгойг залгив гэжээ (Ч.Чимид, Хавар намар).

↑ аалзны зулзага эхээ санах

Хэвшмэл хэлц

Мянган малын

Эх нь нэг

Өндгөн хальс нимгэн боловч цурваадаа хуяг

Эх хүн ядуу боловч үрдээ бамбай

Тугал нь мөөрөхгүй бол

Эх нь ирэхгүй

Үүд муутын хоймор бүү суу

Эх муутын охинд бүү ор

Хайр нь бага бол

Эх эцэг ч гомдолтой

Хурга нь өнчрөшгүй

Эх нь хөгшрөшгүй

Эвэр ургаснаас хойш

Эх хэрэггүй

Эгэл хүнд

Эх эцэг элбэрэл

Эргэх цаг эрээнтэй бараантай

Эх үр сайнтай муутай

Эрэг нураад элс болдог

Эх хөгшрөөд эмгэн болдог

Эх захгүй

Эмх замбараагүй

Эх муу боловч элэг халуун

Гутал муу боловч шилбэ дулаан

Эх муутын бөгс бүдүүн

Эцэг муутын толгой бүдүүн

Эх муутын хүүхнийг битгий ав

Үүд муутын хойморт битгий суу

Эх нь булингартай бол

Адаг нь булингартай

Эх нь бурзантай бол

Адаг нь бурзантай

Эх нь бүүвэйлж хайрладаг

Эцэг нь өөвийлж хайрладаг

Эх нь мөөрөхгүй бол

Тугал нь олохгүй

Эх нь хаашаа бол төр нь тийшээ

Эх нь хээр алаг бол

Унага нь шийр алаг

Эх нэгтэй ч үрс адилгүй

Үндэс нэгтэй ч самар адилгүй

Эх орноо харахад бахархаж баршгүй

Эрх жаргалаа магтахад бичиж баршгүй

Эх үнэнч

Эцэг худалч

Эх хойд бол

Эцэг хойд

Эх хөгширвөл элмэг

Аргал шатвал үнс

Эх хүн үрээ харж байхдаа гол нь тасардаггүй

Эх хүн цайтай нь сайн

Эцсийн хойно үнэн нь сайн

Эх хүргэлтэд

Эцэг эргэлтэд

Эх эцгийн олсон барагдах

Эрхийгээрээ олсон барагдахгүй

Эх эцгийн сургаагүйг энгийн хүн сургах

Энгийн хүний сургаагүйг эвт олон сургах

Эх эцгийн хийсэн үрд

Үр хүүхдийн хийсэн түмэнд

Эх эцгээсээ салаагүй

Энгэр захаа хатаагаагүй

Эцэг муутын хүү

Эх муутын хүүхэн

Эцэг мэт асарч

Эх мэт тэжээх

Эцэг сайтын хөвгүүн

Эх сайтын охин

Аман зохиолд орсон нь

Цэцэн үг

Эхийг нь эцээхгүй

Тугалыг нь тураахгүй

Тайлбар: хэнийг ч гомдоохгүй

Эх сайтын охин ухаалаг

Эцэг сайтын хүү цэцэн

Тайлбар: эцэг эх сайтай хүн хүмүүжилтэй, ухаантай байдаг

Эхийн зүү барьж сур ир үйл бүтнэ

Аавын уурга барьж сур адуу мал өснө

Тайлбар: ажил хөдөлмөр хийж сурах нь өөдөлж баяжихын эхлэл