Ganjar Pranowo

Ganjar Pranowo
Kelahiran	Ganjar Sungkowo (1968-10-28) 28 Oktober 1968 Karanganyar, Jawa Tengah, Indonesia
Warganegara	Indonesia
Pusat pendidikan	Universiti Gadjah Mada Universiti Indonesia
Pekerjaan	Ahli politik
Pejabat	Gabenor Jawa Tengah ke-15
Pendahulu	Bibit Waluyo
Pengganti	Nana Sudjana (pemangku)
Parti politik	Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan
Pasangan	Siti Atikoh Supriyanti (k. 1999)
Anak-anak	1

Ganjar Pranowo (lahir 28 Oktober 1968) ialah seorang ahli politik Indonesia yang memegang jawatan Gabenor Jawa Tengah dari 2013 hingga 2023. Sebelum itu, beliau berkhidmat selama dua penggal sebagai penggubal undang-undang negara di Dewan Perwakilan Rakyat (DPR), mewakili Jawa Tengah dari 2004 hingga 2009 dan dari 2009 hingga 2013. Beliau ialah seorang ahli Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDI-P).

Pada 22 April 2023, PDI-P secara rasmi mengumumkan Ganjar Pranowo sebagai calon mereka untuk pilihan raya presiden Indonesia 2024 akan datang. Beliau telah disifatkan sebagai ahli politik sayap kiri populis.

Kehidupan awal

Ganjar Pranowo dilahirkan dengan nama Ganjar Sungkowo pada 28 Oktober 1968 di sebuah kampung di lereng Gunung Lawu, Karanganyar. Beliau ialah anak kelima daripada enam beradik. Ibu bapa Ganjar ialah S. Pamudji Pramudi Wiryo dan Sri Suparni. Bapanya, yang merupakan seorang pegawai polis, menyertai operasi menentang pemberontakan, termasuk membanteras pemberontak Pemerintahan Revolusioner Republik Indonesia (PPRI). Nama asal Ganjar, Ganjar Sungkowo, diterjemahkan kepada "ganjaran selepas kesusahan atau kesedihan (Sungkowo)." Namun begitu, apabila beliau mula bersekolah, nama keduanya ditukar kepada Pranowo kerana ibu bapanya bimbang jika ia kekal Sungkowo, anak mereka akan "sentiasa bergelumang dalam musibah dan kesusahan."

Pendidikan

Semasa dibesarkan, keluarga Ganjar Pranowo sering berpindah kerana penempatan bapanya, termasuk tempoh di Kutoarjo di mana beliau bersekolah di SMP di SMPN 1 Kutoarjo. Untuk pendidikan sekolah menengah atasnya, beliau mendaftar di sekolah swasta di Yogyakarta. In high school, he was active in scouting activities. Semasa tahun sekolah menengahnya pada akhir 1980-an, persaraan bapanya daripada perkhidmatan polis menyebabkan ibunya membuka kedai runcit di tepi jalan dan menjual petrol untuk menyara keluarga.

Selepas tamat sekolah menengah, Ganjar Pranowo melanjutkan pelajaran ke peringkat tinggi di Fakulti Undang-undang di Universiti Gadjah Mada (UGM) yang terkenal di Yogyakarta. Semasa di UGM, beliau aktif menyertai Gerakan Mahasiswa Nasional Indonesia (GMNI) yang kini dikaitkan dengan PDI-P. Kesukaran kewangan memaksa Ganjar mengambil cuti dua semester semasa pengajiannya.

Pada 1994, Ganjar Pranowo memperoleh ijazah undang-undang dari UGM dengan Profesor Nindyo Pramono menjadi pemeriksa tesisnya. Semasa tahun-tahun kolejnya, beliau terlibat dalam demonstrasi pelajar, menyokong pelbagai sebab dan membantah dasar kerajaan serta universiti. Selain itu, beliau melanjutkan pengajian ke peringkat pascasiswazah dari Fakulti Sains Sosial dan Politik di Universiti Indonesia, pengkhususan dalam Sains Politik.

Kerjaya awal dan politik

Selepas menamatkan pendidikannya, Ganjar Pranowo berpindah ke Jakarta untuk mencari pekerjaan. Beliau memulakan kerjayanya dalam sektor minyak dan gas, bekerja sebagai pegawai perunding pembangunan sumber manusia untuk PT Prakarsa Pramandita. Beliau kemudiannya bekerja di syarikat lain, termasuk PT Prastawana Karya Samitra dan PT Semeru Realindo Inti, sebelum menceburi bidang politik.

Penglibatan aktif Ganjar Pranowo dalam GMNI dan kekagumannya terhadap bapa pengasas Indonesia, Presiden Sukarno, membawanya menyertai Parti Demokrasi Indonesia (PDI) pada tahun 1996. Ini adalah masa yang penting bagi kedua-dua PDI dan Ganjar Pranowo memandangkan parti itu telah terlibat dalam konflik dalaman. Konflik itu melaga-lagakan penyokong Suryadi, yang sehaluan dengan kerajaan autoritarian Presiden Suharto, menentang anak perempuan Sukarno, Megawati Sukarnoputri, yang mengetuai pemberontakan menentang penaklukan politik. Megawati kemudiannya membentuk kumpulan serpihan, PDI-P, mewakili puak pemberontak PDI. Ganjar Pranowo, seorang Sukarnois yang setia, menyelaraskan dirinya dengan Megawati dan penentangan PDI-P, akhirnya membawanya untuk memulakan kerjaya politik.

Sehingga peletakan jawatan Presiden Suharto pada 1998, adalah mencabar bagi ahli politik anti-kerajaan untuk mengekalkan pekerjaan harian mereka dan mereka menghadapi penolakan rakyat. Keputusan Ganjar Pranowo untuk menyertai politik juga menimbulkan kesukaran bagi keluarganya kerana bapanya ialah seorang pegawai polis dan abangnya seorang hakim yang kedua-duanya bekerja untuk kerajaan. Rejim Suharto menuntut kesetiaan daripada pegawai negara yang "seharusnya" menyokong presiden daripada Partai Golongan Karya (Golkar) itu.

Ganjar Pranowo sendiri menyaksikan kejadian keganasan pada 27 Julai 1996 apabila sekumpulan pegawai polis dan tentera berpakaian awam menyerang ibu pejabat PDI. Serangan ini bertujuan untuk menakut-nakutkan dan menekan gerakan anti-kerajaan yang dipimpin oleh Megawati Soekarnoputri yang menentang tindakan keras Suharto yang tidak demokratik terhadap kebebasan politik. Pengalaman langsung ini mengukuhkan lagi komitmen Ganjar Pranowo untuk meneruskan kerjaya politik melalui gerakan Megawati Soekarnoputri.

Kerjaya perundangan

Selepas bertahun-tahun menyumbang kepada penyatuan PDI-P berikutan peralihan kepada demokrasi pada 1998, Ganjar Pranowo secara rasmi memasuki perkhidmatan awam di Jakarta pada 2004. Walaupun agak baru dalam politik, sikap beliau yang berwajah segar, mesra rakyat dan kefasihan berpetah berjaya memikat hati rakyat dan media dengan cepat. Didorong oleh nasihat rakan profesional yang pernah menyertai gerakan PDI-P pada 1990-an, seperti Pramono Anung (kini berkhidmat sebagai setiausaha kabinet) dan Hasto Kristianto (kini setiausaha agung PDI-P), Ganjar Pranowo memutuskan untuk bertanding di kerusi DPR pada pilihan raya parlimen 2004. Bagaimanapun, beliau tidak memenangi kerusi pada mulanya. Walau bagaimanapun, seorang penyokong tegar PDI-P yang telah memperoleh kerusi DPR mewakili kawasan Jawa Tengah-7 menerima penugasan duta daripada Megawati, yang menjadi presiden dari 2001 hingga 2004. Sebagai pemimpin PDI-P, Megawati kemudiannya menugaskan Ganjar Pranowo ke kerusi yang kosong itu yang menjadi landasan permulaan kerjaya politiknya.

Penggal pertama (2004 - 2009)

Semasa penggal pertamanya sebagai anggota DPR dari 2004 hingga 2009, Ganjar Pranowo telah ditugaskan ke sebuah suruhanjaya yang menyelia pertanian, alam sekitar, perhutanan, dan hal ehwal maritim. Memandangkan PDI-P menjadi pembangkang akibat kekalahan Megawati dalam pilihan raya presiden 2004, Ganjar Pranowo berpeluang mengkritik dasar perhutanan kerajaan dalam tempoh sektor itu dicemari oleh salah urus dan rasuah. Beliau juga mendapat pengiktirafan kerana pendirian politiknya yang jelas. Beliau juga mengetuai Jawatankuasa Khas Rang Undang-undang (RUU) Parti Politik.

Penggal kedua (2009 - 2013)

Dengan profil yang lebih tinggi berbanding percubaan pertamanya pada 2004, Ganjar Pranowo berjaya mengekalkan kerusi DPR beliau pada pilihan raya 2009. Semasa penggal kedua, beliau mengetuai jawatankuasa khas yang bertanggungjawab meminda undang-undang mengenai peranan dan fungsi badan perundangan. Selain itu, beliau berkhidmat di suruhanjaya yang mengawasi hal ehwal dalam negeri, autonomi tempatan, perkhidmatan awam, reformasi birokrasi, pilihan raya, hal ehwal tanah, dan reformasi agraria, yang meningkatkan lagi reputasinya. PDI-P terus menjadi pembangkang sepanjang penggal 2009 hingga 2014.

Ganjar Pranowo mendapat perhatian semasa kontroversi mengenai krisis kewangan global 2008 hingga 2009 sebagai ahli Jawatankuasa Siasatan Khas untuk Bank Century Bailout bagi pihak pembangkang. Peranan ini membolehkan beliau menyuarakan rasa tidak puas hati orang ramai terhadap dasar kerajaan berkaitan bank tertentu. Di tengah kesibukan politik, beliau berjaya menamatkan pengajian pascasiswazah di Fakulti Sains Sosial dan Politik di Universiti Indonesia pada 2013.

Gabenor Jawa Tengah

Selepas menghabiskan sembilan tahun sebagai ahli politik pembangkang terkemuka di parlimen, khususnya dalam suruhanjaya yang menyelia hal ehwal dalam negeri, Ganjar Pranowo memperoleh kedua-dua populariti dan pandangan berharga dalam pentadbiran wilayah walaupun beliau telah beralih pantas kepada politik nasional. Matlamatnya adalah untuk kembali ke wilayah asalnya sebagai gabenornya. Ganjar Pranowo memendekkan penggal kedua di parlimen apabila berjaya bertanding untuk pilihan raya gabenor Jawa Tengah pada 2013.

Dalam kempennya menentang penyandang Bibit Waluyo, bekas jeneral yang menghadapi dakwaan rasuah, Ganjar Pranowo bertanding di atas platform anti-rasuah dengan slogan "mboten korupsi, mboten menipu" (tiada rasuah, tiada ketidakjujuran). Ganjar Pranowo memperoleh kemenangan dengan pluraliti 48.82% daripada undian.

Penggal pertama

Semasa penggal pertamanya sebagai gabenor dari 2013 hingga 2018, Ganjar Pranowo memberi tumpuan kepada pelbagai inisiatif populis termasuk pengenalan pendidikan asas percuma, pembangunan infrastruktur awam, sokongan untuk petani kopi di wilayah itu, dan pengembangan program anti-kemiskinan. Usaha ini mengukuhkan kedudukannya apabila beliau memenangi pemilihan semula pada 2018.

Di bawah kepimpinan Ganjar Pranowo, Jawa Tengah mempelopori pembaharuan pinjaman pembiayaan melalui Bank Jateng untuk perusahaan mikro, kecil dan sederhana (PKS). Inisiatif ini menampilkan produk seperti KUR Mitra 25 dengan kadar faedah tahunan 7 peratus dan Mitra 02 dengan kadar 2 peratus, kedua-duanya tanpa cagaran atau yuran pentadbiran. Model ini, yang bermula dengan kadar faedah pinjaman terendah di Indonesia, telah diterima pakai oleh kerajaan tempatan lain di seluruh negara dan mendapat pengiktirafan daripada Presiden Joko Widodo.

Satu lagi inovasi penting ialah tuntutan Ganjar Pranowo kepada semua penjawat awam negeri di Kerajaan Provinsi Jawa Tengah, berjumlah lebih 40,000, untuk menyumbang 2.5 peratus daripada pendapatan mereka kepada zakat. Kutipan bulanan sebanyak Rp 1.6 bilion ini membiayai bantuan bencana, pembaikan perumahan, pendidikan, pondok pesantren, masjid, penjagaan kesihatan dan banyak lagi.

Pada 2015, Suruhanjaya Pembasmian Rasuah mengiktiraf Kerajaan Provinsi Jawa Tengah, yang diketuai oleh Ganjar Pranowo, atas laporan konsisten rasuah dan suapan. Pengiktirafan ini terhasil daripada komitmen Ganjar Pranowo untuk membendung pemberian rasuah kepada kedua-dua gabenor dan pegawai dalam kerajaan wilayah Jawa Tengah sehingga membawa kepada pembasmian tradisi bungkusan hari raya.

Pada 2016, Ganjar Pranowo memulakan program untuk mewujudkan kampung tahan bencana, bertujuan menjadikan semua 2204 kampung rawan bencana di Jawa Tengah tahan bencana menjelang 2018. Beliau juga mempromosikan pembentukan 100 kampung bebas, selalunya di kawasan yang berpotensi dan sumber pelancongan untuk pembangunan masyarakat.

Pentadbiran Ganjar Pranowo mengutamakan penjagaan kesihatan. Beliau merancang pembinaan hospital moden bertaraf antarabangsa di Masjid Agung Jawa Tengah (MAJT). Beliau juga melancarkan program "Jateng Gayeng Nginceng Wong Meteng" yang bertujuan untuk mempromosikan kegembiraan, kesejahteraan, dan kemakmuran bagi masyarakat Jawa Tengah.

Dalam sektor pertanian, Ganjar Pranowo memperkenalkan kad petani yang mengandungi data identiti petani, kawasan tanah, jenis tanaman, dan keperluan baja. Hanya petani yang mempunyai akses kepada baja bersubsidi yang berkesan menghapuskan penipuan dan penyalahgunaan kuasa. Presiden Joko Widodo kemudiannya menerima pakai program kad petani sebagai inisiatif nasional.

Penggal kedua

Semasa berkempen untuk pemilihan semula pada 2018, Ganjar Pranowo menggunakan pendekatan strategik untuk meluaskan pangkalan pengundinya dengan merayu kepada umat Islam konservatif. Beliau merealisasikan impian ini dengan memilih calon naib gabenor yang lebih muda, Taj Yasin Maimoen. Beliau merupakan ahli Parti Pembangunan Bersatu Islam (PPP). Taj Yasin, pada usia 35 tahun pada 2018, ialah anggota Dewan Perundangan Provinsi Jawa Tengah dan anak kepada ulama berpengaruh Maimoen Zubair. Sekolah Islam Maimoen Zubair memegang kuasa di kawasan di mana PDI-P mempunyai sokongan yang lebih lemah. Strategi ini bertujuan untuk menarik lebih ramai pengundi Islam, dan ia terbukti berjaya dengan Ganjar Pranowo memperoleh kemenangan 59%. Walau bagaimanapun, ia membawa kepada penurunan sokongan daripada kawasan yang kurang cenderung kepada Islam di mana PDI-P secara tradisinya memegang kuasa. Ganjar Pranowo bahkan tewas di kabupaten Purbalingga, yang pernah diwakilinya sebagai penggubal undang-undang.

Semasa pandemik COVID-19 di Indonesia, Ganjar Pranowo mengumumkan rancangan untuk membina tanah perkuburan pahlawan untuk kakitangan perubatan yang kehilangan nyawa akibat koronavirus. Kenyataan ini mendapat kritikan daripada sesetengah pihak yang percaya beliau sepatutnya lebih menumpukan pada memastikan ketersediaan alat pelindung diri (PPE) untuk melindungi kakitangan perubatan. Ganjar Pranowo menjawab kritikan ini dengan mengatakan bahawa mereka yang menggunakan keadaan untuk mengkritik berbuat demikian demi kepentingan politik.

Sepanjang penggal kedua sebagai gabenor, Ganjar Pranowo mempamerkan tadbir urus secara langsung sepanjang tempoh pandemik itu. Beliau sering kali secara peribadi mengawasi pengagihan bekalan perubatan dan pakej makanan kepada masyarakat yang terjejas. Usaha populis ini mengukuhkan lagi reputasinya sebagai ahli politik pro-rakyat dan meletakkannya sebagai salah seorang ahli politik yang berpotensi dipilih PDI-P untuk pilihan raya presiden 2024. Ganjar Pranowo muncul sebagai tokoh yang sangat cemerlang selepas beliau menangani wabak itu.

Ganjar Pranowo juga mendapat perhatian umum pada April 2014 apabila beliau menyatakan kemarahannya kepada pegawai tempatan kerana memeras ugut pemandu lori semasa pemeriksaan mengejut di jambatan timbang Subah di Kabupaten Batang. Beliau menyaksikan beberapa individu memberi wang kepada pegawai untuk mengelak denda bagi beban berat berlebihan. Insiden ini membawa kepada penutupan jambatan timbang di Jawa Tengah mulai Mei 2014. Bagaimanapun, keputusan dasar ini menghadapi kritikan daripada ahli majlis wilayah yang menganggapnya memudaratkan pendapatan. Akhirnya, penutupan jambatan timbang telah ditarik balik akibat kesan negatifnya.

Ganjar Pranowo berdepan bantahan daripada petani yang menentang permit alam sekitarnya untuk aktiviti syarikat simen nasional, Semen Indonesia Group, di Kabupaten Rembang. Penduduk telah menentang pembinaan kilang simen di pergunungan Kendeng Rembang melalui tindakan undang-undang dan demonstrasi. Walaupun Mahkamah Agung menolak permit alam sekitar pada Ogos 2016, Ganjar Pranowo mengeluarkan permit baharu pada November 2016, menukar nama syarikat kepada Semen Indonesia, mendakwa bahawa keputusan mahkamah tidak menghentikan pembinaan kilang. Akibat tekanan orang ramai, Ganjar Pranowo akhirnya membatalkan adendum sebelum ini pada Januari 2017 dan menangguhkan penubuhan kilang itu sehingga dekri permit boleh dikeluarkan mengikut keputusan Mahkamah Agung. Walau bagaimanapun, permit baharu dengan sedikit perubahan geografi telah dikeluarkan semula pada Februari 2017.

Sepanjang pentadbirannya sebagai gabenor Jawa Tengah, Ganjar Pranowo terkenal menggunakan media sosial, khususnya Twitter, untuk berinteraksi dengan rakyat. Beliau menggalakkan pegawai untuk aktif di platform media sosial untuk menerima aduan penduduk dengan cepat, menjawab pertanyaan, dan sentiasa dimaklumkan tentang perkembangan terkini di wilayah masing-masing. Ganjar Pranowo beranggapan bahawa media sosial merupakan satu cara untuk mengumpul input, menangani kritikan, serta mendengar bantahan daripada individu yang tidak bersetuju dengan dasar beliau sebagai pemimpin Jawa Tengah.

Kempen pilihan raya presiden 2024

Apabila pilihan raya presiden Indonesia 2024 yang dijadualkan berlangsung pada Februari 2024 semakin hampir, terdapat spekulasi media yang kencang mengelilingi potensi pencalonan Ganjar Pranowo. Dalam tinjauan pendapat yang dijalankan oleh New Indonesia Research & Consulting, Ganjar Pranowo memperoleh 20.5% sokongan, menjadikannya sebagai calon utama, manakala menteri pertahanan dan calon presiden 2019, Prabowo Subianto, di tempat kedua dengan 16.7%. Senario ini membawa kepada ketegangan yang semakin meningkat dalam PDI-P terutamanya dengan tokoh seperti Puan Maharani dan Bambang Wuryanto, pengerusi Badan Pemenang Pilihan Raya PDI-P (Bappilu). Ketegangan ini malah menyebabkan Ganjar Pranowo diketepikan daripada acara penting PDI-P di Jawa Tengah pada 2021.

Pada 19 Oktober 2022, Ganjar Pranowo menyatakan kemungkinan hasrat beliau untuk bertanding dalam pilihan raya tersebut. Penyokong secara tidak rasmi mencadangkan bahawa Megawati Soekarnoputri telah memberikan persetujuan dan kelulusan untuk Ganjar Pranowo bertanding dan bukannya Puan Maharani. Akhirnya, pada 21 April 2023, Ganjar Pranowo secara rasmi diumumkan sebagai calon PDI-P untuk pilihan raya presiden 2024.

Kehidupan peribadi

Ganjar Pranowo berkahwin dengan Siti Atikoh Supriyanti iaitu anak kepada Akhmad Musodik dan Astuti Supriyadi. Akhmad Musodik ialah seorang tokoh Nahdlatul Ulama terkemuka dari Purbalingga, Jawa Tengah, dan merupakan anak kepada Kyai Hisyam Abdul Karim, pendiri Pondok Pesantren Roudlotus Sholihin di Dusun Sokawera, Desa Kalijaran, Karanganyar.

Ganjar Pranowo dan Siti Atikoh bertemu pada 1994 dan berkahwin pada 1999. Mereka dikurniakan seorang anak lelaki, Muhammad Zinedine Alam Ganjar, yang dilahirkan pada 2001. Muhammad Zinedine Alam Ganjar yang merupakan lulusan SMAN 3 Semarang, Jawa Tengah pada 2020 kini sedang melanjutkan pelajaran di Universiti Gadjah Mada.

Ibu Ganjar Pranowo, Sri Suparni, dimasukkan ke Hospital Besar Dr. Sardjito pada 26 Februari 2015, dan meninggal dunia pada awal pagi 28 Mac 2015 akibat komplikasi pada usia 75 tahun. Bapanya, S. Parmudji, juga dimasukkan ke hospital yang sama pada 21 Februari 2017, dan dia meninggal dunia di sana pada 3 April 2017 akibat sakit tua dan komplikasi pada usia 87 tahun.