Naar inhoud springen

890-899: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Addbot (overleg | bijdragen)
914.850 bewerkingen
k Robot: Verplaatsing van 61 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q80762
k -lege kop / sortering
 
(27 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
De jaren '''890-899''' (van de [[christelijke jaartelling]]) zijn een [[decennium]] in de [[9e eeuw]].
De jaren '''890-899''' (van de [[christelijke jaartelling]]) zijn een [[decennium]] in de [[9e eeuw]].


== Belangrijke gebeurtenissen ==
== Meerjarige gebeurtenissen ==
=== Frankische Rijk ===
[[Bestand:Die deutschen Kaiser Arnulph.jpg|thumb|200px|De [[Oost-Francië|Oost-Frankische]] koning [[Arnulf van Karinthië]] verslaat de [[Noormannen]] in de [[Slag bij Leuven (891)|Slag bij Leuven]] ([[891]])]]
[[Bestand:Empire Carolingien en 880.png|thumb|[[Frankische Rijk]]]]
[[Arnulf van Karinthië|Arnulf van Oost-Francië]] (groen) is een meester in [[verdeel en heers]].
* [[890]] : Arnulf steunt [[Lodewijk de Blinde]] tegen [[Rudolf I van Bourgondië]] (geel).
* [[891]] : [[Guido van Spoleto]] (rood) laat zich door [[Paus Stefanus V (VI)|paus Stefanus VI]] tot Rooms-keizer zalven.
* [[893]] : Arnulf steunt [[Karel de Eenvoudige]] tegen [[Odo I van Frankrijk|Odo I van West-Francië]] (paars/blauw).
* [[894]] : Arnulf steunt [[Berengarius I van Friuli]] tegen Guido van Spoleto (rood). Guido sterft en opgevolgd door zijn zoon [[Lambert van Spoleto|Lambert]].
* [[896]] : Arnulf wordt door [[paus Formosus]] tot [[Lijst van keizers van het Heilige Roomse Rijk|Rooms keizer]] gekroond. Dat zelfde jaar lijdt Arnulf aan een beroerte, dit betekent het einde van zijn invloed.
* [[897]] : [[Kadaversynode]]. Paus Formosus wordt na zijn dood in 896 terug opgegraven en berecht.
* [[898]] : Odo I van West-Francië (paars/blauw) en Lambert van Italië (rood) sterven.
* [[899]] : Arnulf sterft (groen).


=== [[890]] ===
=== Lage Landen ===
* 891 : [[Slag bij Leuven (891)|Slag bij Leuven]]. Arnulf verslaat de [[Vikingen]].
* De Duitse stad [[Bochum]] wordt gesticht.
* [[892]] : [[Boudewijn II van Vlaanderen]] richt houten versterkingen op in [[Sint-Omaars]], [[Brugge]] en [[Gent]].
* De Lotharingse koning [[Zwentibold]] geeft [[Tiel]], [[Deventer]] en [[Utrecht (stad)|Utrecht]] speciale handelsprivileges. Aan de stad Tiel verleent hij het [[tolrecht]].
* ca896 : [[Dirk I van Holland (graaf)|Dirk I]] wordt [[Lijst van graven van Holland|graaf van West-Frisia]].


=== [[891]] ===
=== Byzantijnse Rijk ===
* 892 : [[Thema (Byzantijnse Rijk)|Thema]] [[Longobardia]]. De Byzantijnen slagen er in een deel van Zuid-Italië te heroveren.
* De [[Oost-Francië|Oost-Franken]] onder [[Arnulf van Karinthië]] verslaan de [[Noormannen]] in de [[Slag bij Leuven (891)|Slag bij Leuven]].
* 896 : [[Slag bij Bulgarophygon]]. De [[Bulgaren]] beginnen een [[Byzantijns-Bulgaarse oorlogen|oorlog]] tegen het [[Byzantijnse Rijk]]. Na de verpletterende nederlaag roept Keizer [[Leo VI van Byzantium]] de hulp in van de [[Magyaren]], die hem een leger sturen. Dat leger weet tot diep in Bulgarije binnen te dringen. Het Byzantijnse leger valt Bulgarije vanuit het zuiden binnen. De tsaar van Bulgarije [[Simeon I van Bulgarije|Simeon I]] gaat, om een tweefrontenoorlog te voorkomen, onderhandelingen aan met het Byzantijnse Rijk, maar sluit intussen een verdrag af met de [[Petsjenegen]] om de Magyaren van zijn grondgebied te verdrijven. Dit doen de Petsjenegen zo goed dat ze de resterende Magyaren in de [[Etelköz]] en in de [[Pontisch-Kaspische Steppe]] westwaarts verdrijven naar de gebieden rond de benedenloop van de [[Donau]], [[Transdanubië]] genaamd, en richting de [[Pannonische vlakte]]. In dit gebied stichten de Magyaren later hun eigen [[Koninkrijk Hongarije (1000-1526)|staat]].


=== [[892]] ===
=== Engeland ===
* 893 : Twee vloten uit Denemarken met strijders en kolonisten (met vrouwen en kinderen) vallen opnieuw [[Kent (graafschap)|Kent]] aan. In 894-895 wordt een van deze legers verslagen door Alfreds zoon [[Eduard de Oudere|Edward]].
* [[Boudewijn II van Vlaanderen]] richt houten versterkingen op in [[Sint-Omaars]], [[Brugge]] en [[Gent]].
* [[Guido van Spoleto]], koning van Italië, wordt tot [[Lijst van keizers van het Heilige Roomse Rijk|Rooms keizer]] gekroond.


=== [[893]] ===
=== Azië ===
* 892-901 : Het Koreaanse koninkrijk [[Silla (Korea)|Silla]] valt uiteen in [[Latere drie koninkrijken van Korea|drie koninkrijken]].
* [[Bisschop Fulk van Reims]] zalft [[Karel de Eenvoudige]] uit het oude Karolingische Huis tot koning. Dit is het begin van een strijd om de troon van het Westfrankische Rijk.
* [[Japan]] verbreekt het contact met [[Chinees keizerrijk|China]].


=== [[896]] ===
== Heersers ==
=== Europa ===
* De [[Oost-Francië|Oost-Franken]] onder [[Arnulf van Karinthië]] veroveren Italië. [[Paus Formosus]] kroont Arnulf tot [[Lijst van keizers van het Heilige Roomse Rijk|Rooms keizer]] (tegenkeizer). Deze kroning wordt echter in 898 door [[paus Johannes IX]] ongeldig verklaard.
* [[West-Francië]]: [[Odo van Parijs]] (887-898), [[Karel de Eenvoudige]] (898-922)
* De [[Magyaren]] vestigen zich op de Hongaarse vlakte.
** [[graafschap Anjou|Anjou]]: [[Fulco I van Anjou|Fulco I]] (888-942)
* [[Dirk I van Holland (graaf)|Dirk I]] wordt [[Lijst van graven van Holland|graaf van Holland]] (vermoedelijke datum).
** [[Aquitanië]]: [[Ranulf II]] (888-890), [[Ebalus]] (890-893), [[Willem I van Aquitanië|Willem I]] (893-918)
** [[graafschap Auvergne|Auvergne]]: [[Willem I van Aquitanië]] (885-918)
** [[graafschap Tours|Tours]]: [[Robert van Bourgondië (866-923)|Robert van Bourgondië]] (888-923)
** [[Vlaanderen]]: [[Boudewijn II van Vlaanderen|Boudewijn II]] (879-918)
* [[Oost-Francië]]: [[Arnulf van Karinthië]] (887-899), [[Zwentibold]] (899-900)
** [[Beieren]]: [[Arnulf van Karinthië]] (887-899), [[Luitpold van Karinthië]] (899-907)
** [[West-Frisia]]: [[Gerulf]] (885-ca.896?), [[Dirk I (graaf)|Dirk I]] (ca.896-923/939)
** [[Hamaland]]: [[Everhard Saxo]] (?-898), Meginhard III (898-ca.915)
* Spanje:
** [[graafschap Aragon|Aragon]]: [[Aznar II Galindez]] (867-893), [[Galindo II Aznarez]] (893-922)
** [[koninkrijk Asturië|Asturië]]: [[Alfons III van Asturië|Alfonso III]] (866-910)
*** [[graafschap Portugal|Portugal]]: [[Lucidio Vimaranes]] (873-922)
** [[graafschap Barcelona|Barcelona]]: [[Wifried I]] (878-897), [[Wifried II]] (897-911)
** [[koninkrijk Navarra|Navarra]]: [[Fortun Garces]] (870-905)
** [[Omajjaden van Andalusië|Omajjaden]] (Córdoba): [[Abd Allah ibn Mohammed]] (888-912)
* Groot-Brittannië
** [[koninkrijk Engeland|Engeland]]: [[Alfred de Grote]] (871/886-899), [[Eduard de Oudere]] (899-924)
** [[koninkrijk Gwynedd|Gwynedd]]: [[Anarawd ap Rhodri]] (878-916)
** [[Jorvik]]: Guthred of Guthfrith (883-894), Siefred (895-900)
** [[Mercia]]: [[Æthelred II van Mercia|Æthelred II]] (883-911)
** [[koninkrijk Powys|Powys]]: [[Merfyn ap Rhodri]] (878-900)
** [[koninkrijk Schotland|Schotland]]: [[Donald II]] (889-900)
* Italië
** keizer: [[Guido van Spoleto]] (891-894), [[Arnulf van Karinthië]] (896-899)
** [[Koninkrijk Italië (774-962)|Italië]]: [[Guido van Spoleto]] (889-894), [[Lambert van Spoleto]] (892/894-896), [[Arnulf van Karinthië]] (894-899), [[Berengarius I]] (896-901)
** [[hertogdom Benevento|Benevento]]: [[Aiulf II]] (884-891), [[Orso van Benevento|Orso]] (891-892), vacant (892-895), [[Guido IV van Spoleto]] (895-897), [[Radelchis II]] (897-900)
** [[hertogdom Spoleto|Spoleto]]: [[Wido III]] (Guido van Spoleto, 880-894), [[Lambert van Spoleto|Lambert II]] (894-898), [[Alberik I van Spoleto|Alberik I]] (898-922)
** [[republiek Venetië|Venetië]] (doge): [[Pietro Tribuno]] (888-912)
* Scandinavië
** [[Denemarken]]: [[Sigurd Slang-in-het-oog]] (873-903)
** [[Noorwegen]]: [[Harald I van Noorwegen|Harald I]] (870/920-933)
* Balkan:
** [[Eerste Bulgaarse Rijk|Bulgarije]]: [[Vladimir van Bulgarije|Vladimir]] (889-893), [[Simeon I van Bulgarije|Simeon I]] (893-927)
** [[Byzantijnse Rijk]]: [[Leo VI van Byzantium|Leo VI]] (886-912)
** [[koninkrijk Kroatië (Middeleeuwen)|Kroatië]]: [[Muncimir]] (892-910)
** [[Servië]]: [[Mutimir]] (863-890), [[Prvoslav]] (891-892), [[Petar Gojniković]] (892-917)
* Oost-Europa:
** [[hertogdom Bohemen|Bohemen]]: [[Bořivoj I]] (870-894), [[Spytihněv I]] (894-915)
** [[Vorstendom Kiev|Kiev]]: [[Oleg de Wijze]] (879/882-912)
** [[Magyaren]]: [[Álmos (Magyaren)|Álmos]] (?-ca.895), [[Árpád]] (895-907)
** [[Groot-Moravische Rijk|Moravië]]: [[Svatopluk I]] (871-894), [[Svatopluk II]] (894-899), [[Mojmir II]] (894-906)
* [[Opper-Bourgondië]]: [[Rudolf I van Bourgondië|Rudolf I]] (888-912)
* [[koninkrijk Bretagne|Bretagne]]: [[Alan I van Bretagne|Alan I]] (877-908)
* [[Koninkrijk Provence|Provence]]: [[Boso van Provence|Boso]] (879-887), [[Lodewijk de Blinde]] (887-920)


=== [[897]] ===
=== Azië ===
* [[Abbasiden]] (kalief van Bagdad): [[Al-Mu'tamid]] (870-892), [[Al-Mu'tadid]] (892-902)
* [[Paus Stefanus VI (VII)|Paus Stephanus VI]] houdt een schijnproces tegen zijn overleden voorganger [[Paus Formosus|Formosus]], de [[Kadaversynode]]. Het lijk van Formosus wordt opgegraven en uitgedost in pauselijke gewaden, officieel berecht en veroordeeld van bigamie. Drie vingers van zijn hand worden als straf afgehakt, het lijk ontkleed en in de [[Tiber]] gegooid. Voor deze wandaad wordt Stephanus VI afgezet en gewurgd.
* [[Armenië]]: [[Ashot I]] (884-890), [[Smbat de Martelaar]] (890-912)
* [[Chinees Keizerrijk|China]] ([[Tang-dynastie|Tang]]): [[Zhaozong]] (888-904)
* India
** [[Chola]]: [[Aditya I]] (870-907)
** [[Pallava]]: [[Aparajitavarman]] (880-897)
** [[Rashtrakuta]]: [[Krishna II]] (878-914)
* [[Japan]]: [[Uda (keizer)|Uda]] (887-897), [[Daigo (keizer)|Daigo]] (897-930)
* Jemen: [[Al-Hadi il-al-Haqq Yahya bin Husayn]] (898-911)
* Perzië
** [[Saffariden]]: [[Amr ibn al-Layth]] (879-901)
** [[Samaniden]]: [[Nasr I]] (864-892), [[Ismail I (Samaniden)|Ismail I]] (892-907)
* [[Silla (Korea)|Silla]] (Korea): [[Jinseong]] (887-897), [[Hyogong]] (897-912)
* [[Tibetaanse Rijk|Tibet]]: [[Ösung]] (ca. 846-893)


=== [[898]] ===
=== Afrika ===
* [[Idrisiden]] (Marokko): [[Yahya ibn Al-Qassim]] (883-904)
* [[Everhard Saxo]], de graaf van [[Hamaland]], wordt vermoord door de Fries Waldger, zoon van graaf [[Gerolf van Holland]].
* [[Ifriqiya]] (Tunesië, [[Aghlabiden]]): [[Ibrahim II ibn Ahmad]] (875-902)
* [[Al-Hadi il-al-Haqq Yahya bin Husayn]] sticht de [[Sjiisme#Zaidiyya|Zaidi]]-dynastie in [[Jemen]], die er tot [[1962]] zal heersen.
* [[Rustamiden]] (Algerije): [[Abu'l Yaqzan Muhammad]] (872-894), [[Abu Hatim Yusuf]] (894-897), [[Ya'qub ibn Aflah]] (897-901)


=== [[899]] ===
=== Religie ===
* paus: [[Formosus]] (891-896), [[Bonifatius VI]] (896), [[Paus Stefanus VI (VII)|Stefanus VI]] (896-897), [[paus Romanus|Romanus]] (897), [[paus Theodorus II|Theodorus II]] (897), [[paus Johannes IX|Johannes IX]] (898-900)
* De Engelse koning [[Alfred de Grote]] en Oost-Frankische koning [[Arnulf van Karinthië]] sterven.
** [[tegenpaus]]: [[Sergius III]] (898)
* [[patriarch van Alexandrië]] (Grieks): [[Michaël II van Alexandrië (Grieks)|Michaël II]] (870-903)
* patriarch van Alexandrië (koptisch): [[Michaël III van Alexandrië|Michaël III]] (880-907)
* [[patriarch van Antiochië]] (Grieks): [[Michael van Antiochië|Michael]] (879-890), [[Zacharias van Antiochië|Zacharias]] (890-902)
* patriarch van Antiochië (Syrisch): [[Theodosius Romanos van Takrit]] (887-896), [[Dionysius II van Antiochië|Dionysius II]] (897-909)
* [[patriarch van Constantinopel]]: [[Stefanus I van Constantinopel|Stefanus I]] (886-893), [[Antonius II Kauleas]] (893-901)


{{Commonscat|890s}}
{{Navigatie jaren|88|89|90}}
{{Navigatie jaren|88|89|90}}
{{Navigatie decennia|9}}
{{Navigatie decennia|9}}


[[Categorie:9e eeuw]]
[[Categorie:890-899| *]]

Huidige versie van 11 jul 2024 om 05:39

De jaren 890-899 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 9e eeuw.

Meerjarige gebeurtenissen

[bewerken | brontekst bewerken]

Frankische Rijk

[bewerken | brontekst bewerken]
Frankische Rijk

Arnulf van Oost-Francië (groen) is een meester in verdeel en heers.

Lage Landen

[bewerken | brontekst bewerken]

Byzantijnse Rijk

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 892 : Thema Longobardia. De Byzantijnen slagen er in een deel van Zuid-Italië te heroveren.
  • 896 : Slag bij Bulgarophygon. De Bulgaren beginnen een oorlog tegen het Byzantijnse Rijk. Na de verpletterende nederlaag roept Keizer Leo VI van Byzantium de hulp in van de Magyaren, die hem een leger sturen. Dat leger weet tot diep in Bulgarije binnen te dringen. Het Byzantijnse leger valt Bulgarije vanuit het zuiden binnen. De tsaar van Bulgarije Simeon I gaat, om een tweefrontenoorlog te voorkomen, onderhandelingen aan met het Byzantijnse Rijk, maar sluit intussen een verdrag af met de Petsjenegen om de Magyaren van zijn grondgebied te verdrijven. Dit doen de Petsjenegen zo goed dat ze de resterende Magyaren in de Etelköz en in de Pontisch-Kaspische Steppe westwaarts verdrijven naar de gebieden rond de benedenloop van de Donau, Transdanubië genaamd, en richting de Pannonische vlakte. In dit gebied stichten de Magyaren later hun eigen staat.

Engeland

[bewerken | brontekst bewerken]
  • 893 : Twee vloten uit Denemarken met strijders en kolonisten (met vrouwen en kinderen) vallen opnieuw Kent aan. In 894-895 wordt een van deze legers verslagen door Alfreds zoon Edward.

Azië

[bewerken | brontekst bewerken]

Heersers

[bewerken | brontekst bewerken]

Europa

[bewerken | brontekst bewerken]

Azië

[bewerken | brontekst bewerken]

Afrika

[bewerken | brontekst bewerken]

Religie

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie 890s van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=890-899&oldid=67801503"