Australische zeewesp
| Chironex fleckeri | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Chironex fleckeri Southcott, 1956 | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Verspreidingsgebied | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Chironex fleckeri op  Wikispecies
| |||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||
| |||||||||||||
De Australische zeewesp (Chironex fleckeri) is een kubuskwal uit de familie Chirodropidae.[1]
Giftigheid
[bewerken | brontekst bewerken]Chironex fleckeri geldt als een van de giftigste diersoorten ter wereld. Een enkel exemplaar bevat genoeg gif om 60 mensen te doden. De kwal heeft tentakels die wel drie meter lang kunnen worden. Na aanraking met de tentakels, die giftige netelcellen afschieten, kan een mens binnen drie minuten overlijden aan het gif. Tussen 1884 en 1996 zijn er aan de stranden van Queensland (Australië) ten minste 79 fatale gevallen bij de mens toegeschreven aan het gevolg van een steek van Chironex fleckeri. Het laatst gekende slachtoffer werd gestoken op 22 februari 2021 en is overleden op 1 maart 2021. In Australië bestaat een goed georganiseerd waarschuwingssysteem tegen deze kwallen waarbij badstranden voor een bepaalde periode gesloten worden.
Behandeling
[bewerken | brontekst bewerken]Iemand die in aanraking komt met een stukje tentakel zal een heftige pijn voelen, die binnen 90 seconden kan overgaan in verlies van het bewustzijn en stoppen van de ademhaling. De beste behandeling is de ademhaling controleren en zo nodig mond-op-mondbeademing toepassen, een arts of ambulance bellen, de tentakel voorzichtig verwijderen. Daarna moet het slachtoffer zo snel mogelijk naar het ziekenhuis worden gebracht.
Tot 2005 werd het aanleggen van drukverband aanbevolen om te voorkomen dat het gif zich door lymfe- en bloedvaten verspreidt. Deze behandeling wordt door de Australische gezondheidsdienst niet langer gepropageerd[2] als gevolg van onderzoek waaruit bleek dat drukverbanden juist gif deed vrijkomen uit de netelcellen.[3]
Het gebruik van azijn heeft enerzijds als gevolg dat intacte netelcellen geblokkeerd worden en zo geen gif meer vrijlaten,[4] maar anderzijds dat reeds gevuurde netelcellen die nog een rest gif bevatten juist extra gif laten vrijkomen.[5]
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]De zeewesp komt voor aan de kusten van Australië, Nieuw-Guinea, Indonesië, de Filipijnen en Vietnam.
- ↑ Natuurinformatie-Kwallen. Gearchiveerd op 30 oktober 2021.
- ↑ Queensland Government (2008). Pressure Immobilisation Technique Queensland Health. Gearchiveerd op 18 maart 2016.
- ↑ Seymour et al. The use of pressure immobilization bandages in the first aid management of cubozoan envenomings Toxicon 2002. Gearchiveerd op 14 oktober 2019.
- ↑ Hartwick, R, Callanan V,, Williamson J. (1980). Disarming the box-jellyfish: nematocyst inhibition in Chironex fleckeri. The Medical Journal of Australia 1 (1): 15–20. Gearchiveerd van origineel op 10 oktober 2015. Geraadpleegd op 21 mei 2015.
- ↑ Welfare, P, Little, M, Pereira, P (Mar 2014). An in-vitro examination of the effect of vinegar on discharged nematocysts of Chironex fleckeri.. Diving and hyperbaric medicine : the journal of the South Pacific Underwater Medicine Society 44 (1): 30–4. PMID 24687483.