Bihać

**Bihac**
Stad in Bosnië en Herzegovina
	;
Situering
Entiteit	Federatie van Bosnië en Herzegovina
Kanton	Una-Sana
Coördinaten	44° 49′ NB, 15° 52′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2006 schatting)	105 000
Politiek
Burgemeester	Hamdija Lipovača (SDP)
Overig
Website	http://www.bihac.org
Foto's
	Bihacka kula ("De toren van Bihac")
Portaal	Bosnië en Herzegovina

Bihać (Servisch: Бихаћ) is een stad en gemeente aan de rivier de Una in het noordwesten van Bosnië en Herzegovina, en het centrum van het kanton Una-Sana in de Federatie van Bosnië en Herzegovina.

Geschiedenis

De stad werd voor het eerst genoemd in 1260 als eigendom van een kerk in Topusko, Kroatië in een document van de Hongaars-Kroatische koning Béla IV, en het werd een vrije stad in 1262. Bihać was de tijdelijke hoofdstad van het Koninkrijk Kroatië. Het verloor zijn vrije status in de 14de eeuw, volgend aan ruzies in de dynastie van het Kroatisch Koninkrijk, en werd eigendom van de adellijke familie Frankopan. In de 16de eeuw werd het bestuurd door het koninkrijk zelf, toen de gevechten met het Ottomaanse Rijk begonnen. De stad Bihać, en de regio met dezelfde naam, hield de gevechten vol tot het, samen met de rest van de sandjak Bosnië, in handen viel van het Ottomaanse leger in 1592.

De vesting van Bihać zou de meest westelijke vesting van het Ottomaanse rijk blijven voor de komende paar honderd jaar, vanaf 1592 werd het bestuurd door de grootvizier Hasan-pasha Predojevic, die daarvoor orthodox Bosnisch was. De stad werd eerst het centrum van de sandjak Bihać, wat deel uitmaakte van het pashaluk Bosnië. Het werd in rang verlaagd in 1699 en werd toen gewoon weer een deel van het sandjak Bosnië, gedurende de periode van intense gevechten aan de grens tussen de Habsburgse monarchie en het Ottomaanse Rijk. In 1865 werd het weer het centrum van een eigen sandjak, dit duurde echter niet lang, want in 1878 viel heel Bosnië en Herzegovina, in handen van Oostenrijk-Hongarije. Een periode van vrede volgde, gemarkeerd met het neerhalen van de muren van de vesting die het centrum van de stad en de uitwaaieringen ervan scheidden. De nieuwe regering had een aantal scholen en faciliteiten laten bouwen, waardoor de stad sterk ging groeien. Ook na het ontstaan van Joegoslavië bleef de stad zich sterk ontwikkelen als het centrum van de West-Bosnische regio, hoewel zijn groei beperkt werd door de grote depressie van de jaren 30.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog diende het als hoofdkwartier voor het Partizaanse leger van Josip Broz Tito, en het was ook de plek waar de eerste AVNOJ-sessie werd gehouden in 1942. Het was het centrum van het anti-fascistisch verzet, waardoor het een doelwit werd voor het Duitse leger, die de stad in 1943 bezetten, en er de controle over behielden tot 1945.

In Bihać zijn veel gebouwen vernietigd in de recente Bosnische Oorlog, doordat de stad in beleg was door het Servische leger voor drie jaar lang, tot de zomer van 1995 toen het beleg gebroken werd door het begin van de Kroatische Operatie Storm.

Demografie

In de volkstelling van 2013 verklaarde een ruime meerderheid van de bevolking van de gemeente Bihać islamitisch te zijn (90,7%). Ongeveer 5,9% is katholiek en 1,7% is orthodox. De rest is niet-religieus en ongeveer 200 mensen hangen een ander geloof aan.

2013

In 2005 waren 91% van de inwoners van de gemeente etnische Bosniakken.

Census	totaal	Bosniakken	Serven	Kroaten	Joegoslaven	overig
2013	56 261	49 550 (88,07%)	910 (1,61%)	3 265 (5,8%)	n/a	2 536 (4,5%)
1991	70 732	46 737 (66,07%)	12 689 (17,93%)	5580 (7,88%)	4356 (6,15%)	1370 (1,93%)
1981	65 544	40 041 (61,09%)	11 093 (16,92%)	5855 (8,93%)	7364 (11,23%)	1191 (1,81%)
1971	58 185	37 325 (64,14%)	12 096 (20,78%)	6824 (11,72%)	1133 (1,94%)	807 (1,38%)

Nederzettingen (met meer dan 1500 inwoners), 1991 census

Bihać

totaal: 45 553

27 418 - 60,18% Bosniakken
8218 - 18,04% Serven
4805 - 10,54% Kroaten
4020 - 8,82% Joegoslaven
1092 - 2,42% overig en onbekend

Orašac

totaal: 2574

2498 - 97,04% Bosniakken
49 - 1,90% Serven
1 - 0,03% Kroaten
11 - 0,42% Joegoslaven
15 - 0,58% overig en onbekend

Turija

totaal: 2118

1975 - 93,24% Bosniakken
71 - 3,35% Serven
2 - 0,09% Joegoslaven
70 - 3,30% overig en onbekend

Brekovica

totaal: 1833

1779 - 97,05% Bosniakken
1 - 0,05% Kroaten
1 - 0,05% Serven
4 - 0,21% Joegoslaven
48 - 2,61% overig en onbekend

Ripac

totaal: 1724

1297 - 75,23% Bosniakken
339 - 19,66% Serven
12 - 0,69% Kroaten
70 - 4,06% Joegoslaven
6 - 0,34% overig en onbekend

Toerisme

De stad en de regio zijn nu belangrijke toeristische gebieden aan het worden, vanwege de mooie natuur. Door de vallei van de rivier de Una lopen hoofdwegen, waardoor de vallei goed bereikbaar is voor toeristen. Er wordt ook jaarlijks een regatta (roeiwedstrijd) gehouden, net als het theaterevenement Bihać Summer. In Bihać is ook de Fethija-moskee te zien. Deze is gemaakt in 1266, en is de enige Europese moskee in de gotische stijl. Het is het oudste gotische gebouw in Bosnië en Herzegovina.

Onderwijsinstellingen

De Universiteit van Bihać is geopend in 1997 en heeft de volgende faculteiten:

Techniek
Economie
Recht
Biotechniek
Pedagogiek
Medische College
Islamitische Pedagogiek

Sport

De lokale voetbalclub is NK Jedinstvo. Daarnaast worden er vaak belangrijke roeiwedstrijden gehouden op de Una, zoals vorig jaar het Europees Kampioenschap Wildwatervaren.