Charles Leclerc (generaal)

Charles Leclerc
	Charles Leclerc, geschilderd door François Joseph Kinson
Geboren	17 maart 1772; Pontoise, Frankrijk
Overleden	2 november 1802; Île de la Tortue, Haïti
Land/zijde	Eerste Franse Keizerrijk
Dienstjaren	1791 - 1802
Rang	Generaal
Slagen/oorlogen	Coalitieoorlogen
Onderscheidingen	Naam gegraveerd op de Arc de Triomphe

Charles Victoire Emmanuel Leclerc d'Ostin (Pontoise, 17 maart 1772 – Île de la Tortue (Tortuga), 2 november 1802) was een Franse generaal en zwager van Napoleon Bonaparte.

Levensloop

In 1791, twee jaar na het uitbreken van de Franse Revolutie, begon Leclerc zijn militaire carrière als een vrijwilliger tijdens de Eerste Coalitieoorlog. Hij nam deel aan het Beleg van Toulon (1793) en de Slag bij Fleurus (1794) en vocht in Duitsland en Italië.

Leclerc steeg snel in rang en kreeg in 1797 promotie tot brigadegeneraal. Datzelfde jaar trouwde hij met Pauline Bonaparte, een zuster van Napoleon, nadat Napoleon hen samen in bed had betrapt. Na deelname aan de invasiepoging in Ierland door de Franse generaal Humbert werd hij benoemd tot divisiegeneraal en steunde Napoleon tijdens zijn staatsgreep van 18 Brumaire in november 1799.

Hij had het bevel over drie divisies in de Slag bij Hohenlinden (1800) en werd vervolgens door Napoleon naar Portugal gestuurd. Daar was de Sinaasappeloorlog tussen Portugal en Spanje geëindigd met het Verdrag van Badajoz, waarmee Portugal haar bondgenootschap met Groot-Brittannië verbrak. Napoleon was echter ontevreden met het resultaat en stuurde de Franse troepen in Spanje, onder bevel van Leclerc, Portugal binnen. De Portugezen waren gedwongen om op 29 september 1801 het Verdrag van Madrid te tekenen, waarbij Portugal overeenkwam om 20 miljoen francs aan Frankrijk te betalen en Guyana aan Frankrijk af te staan.

Haïtiaanse Revolutie

In 1802 stuurde Napoleon zijn zwager naar de Franse kolonie Saint-Domingue (nu Haïti) om een opstand van de slaven neer te slaan (zie Haïtiaanse Revolutie). De Franse generaal Toussaint Louverture, zelf een voormalige slaaf, had daar een einde gemaakt aan de slavernij en zichzelf tot – feitelijk onafhankelijk – gouverneur voor het leven uitgeroepen.

Leclerc landde in februari 1802 op Haïti en wist met een troepenmacht van zo'n 30.000 man de rebellen te verslaan. Op 7 mei tekende Toussaint Louverture een vredesverdrag met de Fransen (op voorwaarde dat de slavernij niet opnieuw zou worden ingevoerd) en trok zich terug naar zijn boerderij. Drie weken later liet Leclerc echter Toussaint Louverture en zijn familie gevangennemen en naar Frankrijk deporteren, waar Toussaint Louverture in 1803 overleed. Leclerc herstelde de orde en bestuurde Saint-Domingue als gouverneur.

De opstand brak opnieuw uit toen het duidelijk werd dat de Fransen de slavernij toch opnieuw wilden invoeren. Ondertussen brak een epidemie van gele koorts uit onder de Franse troepen. Ook Leclerc werd getroffen door de epidemie en stierf op 2 november 1802. Een jaar later werden de Fransen definitief verslagen en in 1804 werd de republiek Haïti uitgeroepen, de tweede onafhankelijke republiek op het westelijk halfrond.

Leclercs vrouw, Pauline Bonaparte, hertrouwde een jaar na zijn dood met Camillo Filippo Ludovico Borghese.

Herdenking

Leclercs naam werd gegraveerd op de Arc de Triomphe in Parijs. In zijn geboorteplaats Pontoise werd in 1869 een standbeeld van hem onthuld.

Afbeeldingen

Charles Leclerc, illustratie uit Abel Hugo (1838), France militaire: histoire des armées françaises de terre et de mer de 1792 à 1837
Standbeeld van Leclerc in zijn geboorteplaats Pontoise

Bronnen, noten en/of referenties

The Louverture Project: Charles Victor Emmanuel Leclerc (gearchiveerd)
C.L.R. James, The Black Jacobins: Toussaint L'Ouverture and the San Domingo Revolution, 1938
Charles Mullié, Biographie des célébrités militaires des armées de terre et de mer de 1789 à 1850, 1852

Zie de categorie Charles Victor Emmanuel Leclerc van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.