Julia Kristeva
Julia Kristeva (Bulgaars: Юлия Кръстева) (Sliven, 24 juni 1941) is een Franse linguïste, psychoanalytica, schrijfster, filosofe en feministe van Bulgaarse komaf.
Levensloop
[bewerken | brontekst bewerken]Kristeva studeerde linguïstiek aan de universiteit van Sofia. Op 23-jarige leeftijd verliet ze Bulgarije om naar Parijs te verhuizen. In Parijs kwam ze terecht in de turbulente ontwikkelingen van de jaren zestig. Zij was in 1965 een van de oprichters van het linguïstische en avantgardistische tijdschrift Tel Quel. Hier leerde ze haar latere man Philippe Sollers kennen. In 1974 promoveerde zij op La révolution du langage poétique. Nadat zij bij Jacques Lacan psychoanalyse had gestudeerd, begon ze een eigen psychoanalytische praktijk.
Haar linguïstische en psychoanalytische achtergrond komen samen in het onderscheid dat Julia Kristeva maakt tussen het semiotische en het symbolische. Het symbolische wordt hierbij geassocieerd met de orde, de wetten, terwijl het semiotische staat voor verwerping, revolutie en verandering. Kristeva werkt dit onderscheid uit op de gebieden van de psyche, de taal en de cultuur. Julia Kristeva noemt het semiotische ook wel het vrouwelijke en het symbolische het mannelijke. Dit heeft ermee te maken dat in de eerste levensjaren het lichamelijke contact met de moeder belangrijk is, terwijl in de symbolische orde, waar mannen dominant zijn, vaders wil wet is. Volgens Kristeva wordt er aan het semiotische in de traditionele linguïstiek en psychoanalyse ten onrechte minder aandacht besteed of het wordt zelfs verdrongen. Dit is volgens haar parallel aan de algemene positie van vrouwen in de westerse cultuur. Zij probeert door middel van haar geschriften daar verandering in te brengen.
Eind 1997 kreeg Kristeva zware kritiek in het boek Intellectueel bedrog – Postmodernisme, wetenschap en antiwetenschap van de fysici Alan Sokal en Jean Bricmont. Daarin analyseren zij de teksten van vooral Franse postmoderne intellectuele filosofen, die volgens hen naakt zijn achter hun imposante jargon (zie ook: Sokal-affaire).
Kristeva is als hoogleraar verbonden aan enkele universiteiten in de Verenigde Staten. In 2004 was zij de eerste winnaar van de prestigieuze Holbergprijs.
In 2018 heeft een speciale regeringscommissie in Bulgarije geconcludeerd dat Kristeva begin jaren zeventig als agent gewerkt heeft voor de Bulgaarse geheime dienst. Zij stond geregistreerd onder de codenaam 'Sabina'.[2][3]
Werken non-fictie
[bewerken | brontekst bewerken]- 1969 - Semeiotike, recherche pour une sémanalyse
- 1969 - Le Langage, Cet Inconnu (gepubliceerd onder de naam Julie Joyaux en in 1989 vertaald met de titel Language, the Unknown)
- 1970 - La Texte du roman
- 1972 - L'espace de Giotto (Nederlandse vertaling, De vreugde van Giotto, 1984);
- 1974 - La révolution du langage poétique
- 1974 - Des Chinoises
- 1975 - La traversée des signes
- 1977 - Polylogue
- 1979 - Folle Vérité
- 1980 - Pouvoirs de l'horreur. Essai sur l'abjection
- 1982 - 'Semiologie en grammatologie'. In: Krisis Tijdschrift voor actuele filosofie, 1982, issue 2.
- 1983 - Histoires d'amour (Nederlandse vertaling, 1991)
- 1985 - La Révolution du langage poétique. L'avant-garde à la fin du XIXe siècle
- 1985 - Au commencement était l'amour. Psychanalyse et foi (Nederlandse vertaling In den beginne was de liefde - psychoanalyse en geloof door Ton van der Stap en Henk Hillenaar, 1993)
- 1987 - Soleil noir. Dépression et mélancolie
- 1988 - Étrangers à nous-mêmes (Nederlandse vertaling De vreemdeling in onszelf, 1991)
- 1991 - Le vieil homme et les loups (roman)
- 1993 - Les Nouvelles Maladies de l’Âme
- 1998 - L 'avenir d'une révolte (Nederlandse vertaling door Nele Ysebaert, De toekomst van een revolte, 1998)
- 1994 - Le Temps sensible. Proust et l'expérience littéraire
- 1999-2002 - Le Génie féminin, 1. Hannah Arendt, 1999 / 2. Melanie Klein, 2000 / 3. Colette, 2002
- 2001 - Au risque de la pensée
- 2001 - Des Chinoises, Éditions des femmes
- 2005 - La Haine et le pardon
- 2007 - Cet incroyable besoin de croire
- 2007 - Seule, une femme
- 2013 - Pulsions du temps
- 2015 - Du mariage considéré comme un des beaux-arts, met Philippe Sollers
- 2016 - Beauvoir présente
- 2016 - Je me voyage. Mémoires, entretiens met Samuel Dock
- 2020 - Dostoïevski (anthologie)
Romans
[bewerken | brontekst bewerken]- 1990 - Les Samouraïs
- 1991 - Le Vieil Homme et les loups
- 1996 - Possessions
- 2004 - Meurtre à Byzance
- 2008 - Thérèse mon amour
- 2015 - L'Horloge enchantée
Secundaire literatuur
- J.M.Broekman Julia Kristeva. Eenheid en verscheidenheid van mens en cultuur, in: Theo de Boer e.a. Moderne Franse filosofen - Foucault, Ricoeur, Irigaray, Baudrillard, Levinas, Derrida, Lyotard en Kristeva (pp.126-138), uitg. Kok Agora, Kampen (1993) ISBN 90 391 0545 6.
Bronnen
- Moi, Toril (red.), The Kristeva Reader, Oxford: Blackwell, 1986.
- De Costa, Denise, "Ecriture féminine", in: Will van Peer en Katinka Dijkstra (red.), Sleutelwoorden. Kernbegrippen uit de hedendaagse literatuurwetenschap, Leuven en Apeldoorn: Garant, 1991.
- Impostures intellectuelles A. Sokal, J. Bricmont, Odile Jacob, oktober 1997. ISBN 2-7381-0503-3.
- Vincent en het geheim van zijn vaders lichaam, Rudy Kousbroek, Amsterdam, Bezige Bij, 1981, 2e dr.
- ↑ https://www.boell.de/en/node/55243.
- ↑ ‘Filosoof Kristeva spion voor Bulgaarse dienst in Parijs’. NRC. Gearchiveerd op 2 september 2023. Geraadpleegd op 4 november 2018.
- ↑ (fr) Julia Kristeva: la Bulgarie publie le dossier de « l’agent Sabina ». Le Monde.fr. Gearchiveerd op 12 november 2018. Geraadpleegd op 4 november 2018.
Externe links
- Franse site
- Julia Kristeva European Graduate School
- Conferentie Bernard-Henri Levy, 07 april 2011, UNIVERSITEIT DIDEROT, PARIJS 7