Keizerskroon (heraldiek)
De keizerskroon is een van de minst voorkomende kronen in de Nederlandse heraldiek. De steden die een dergelijke kroon op hun wapen voeren hebben hier in der tijd expliciet toestemming voor gekregen van de betreffende keizer. Meestal werd de kroon als blijk van dank of respect aan de betreffende stad verleend. Over het algemeen betreft het de Rudolfinische keizerskroon van keizer Rudolf II.
In Nederland bestaat de keizerskroon doorgaans uit drie beugels en is eveneens gevoerd tussen de beugels. De keizerskroon onderscheidt zich van de koningskroon door de voering tussen de beugels. De koningskroon heeft vijf beugels bezet met rijen parels. De beide kronen zijn wel getopt met een wereldbol waarop een breedarmig kruis. Volgens Steenkamp is een keizerskroon gevoerd van purper,[1] echter alle Nederlandse kronen zijn gevoerd van keel, of van azuur. Een gemeente voert de keizerskroon officieel in blauw: Medemblik, een aantal waterschappen voeren eveneens blauwe kronen.
Kronen
[bewerken | brontekst bewerken]Andere keizerskronen
[bewerken | brontekst bewerken]Verschillende landen hebben verschillende keizerlijke kronen op de wapens gevoerd, hieronder een aantal voorbeelden:
Rangkronen in Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]Nederland heeft verschillende rangkronen, de keizerskroon is de hoogste in rang, de laagste is die van ridder.
-
Keizer
-
Markies
Wapens
[bewerken | brontekst bewerken]Buiten Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]-
Het wapen van het Keizerrijk Brazilië
-
Het wapen van Haile Selassie
-
Eerste Franse Keizerrijk
-
Het wapen van het Eerste Mexicaanse Keizerrijk
-
Het wapen van het Tweede Mexicaanse Keizerrijk
-
Het wapen van Oostenrijk-Hongarije
-
Het wapen van het Keizerrijk Rusland
-
Het oude wapen van Sint Truiden, door de Hoge Raad van Adel in 1819 toegekend
Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]De volgende water- dan wel hoogheemraadschappen voeren een keizerskroon:
De volgende voormalige water- en hoogheemraadschappen voerden een keizerskroon:
-
Het wapen van Amstel en Vecht
-
Het wapen van Hoogheemraadschap Amstelland
-
Het wapen van Hoogheemraadschap van Schieland
Een aantal Nederlandse gemeenten voeren een keizerskroon als rangkroon. Lopik voerde reeds als heerlijkheid als wapen een keizerskroon. Sinds de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden heeft de gemeente dit wapen overgenomen. De kroon is afkomstig van het Sint Mariekapittel uit Utrecht. Dat kapittel is volgens de overlevering gesticht door Keizer Hendrik IV. De heerlijkheid Lopik was eigendom van het kapittel. De volgende gemeenten voeren een keizerskroon als rangkroon of op het wapen:
-
Wapen van Middelburg
Trivia
[bewerken | brontekst bewerken]- De tak Von Hompesch-Rürich van het Duitse adellijke geslacht Hompesch voert een gevierendeeld wapen met in het eerste en vierde kwartier een keizerskroon.[3]
- De gemeente Nijmegen voert het wapen zelf met een blauwe keizerskroon.[4]
- In Amsterdam wordt de kroon een enkele keer als blauw afgebeeld, zoals op de Westertoren, echter de gemeente voert de kroon correct in rood.
- ↑ Steenkamp, J. C. P. W. A. Heraldisch Vademecum. Amersfoort: S. W. Melchior.
- ↑ Zie voor Vondels verwijzing naar Andries Boel Dirksz: Op de Wapenkroon Van Amsterdam, Joost van den Vondel.De werken van Vondel, Deel 5, 1645-1656 (1931), DBNL, De Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur, Amsterdam 1931, pagina 909, verzen 3 -12 en noot 7. Gearchiveerd op 21 september 2022.
- ↑ Hompesch. Heraldische Databank. Gearchiveerd op 5 maart 2016. Geraadpleegd op 15 mei 2014.
- ↑ Het Wapen van Nijmegen. Gemeente Nijmegen. Geraadpleegd op 2 juni 2014.