Spoorlijn Zürich - Winterthur

SBB 750 Zürich - Winterthur
Totale lengte	26,1 km
Spoorwijdte	1435 mm
Aangelegd door	Schweizerische Nordostbahn (NOB) Schweizerische Nationalbahn (SNB) Schweizerische Bundesbahnen (SBB)
Geopend	1855 - 2015
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	ja
Aantal sporen	2
Baanvaksnelheid	125 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Indusi
Treindienst door	SBB
Traject
Legenda Rechter Zürichseelinie naar Rapperswil << Zürichberglinie naar Dietlikon/Dübendorf << Weinberglinie naar Oerlikon 0,6- Zürich HB Linker Zürichseelinie naar Ziegelbrücke << Viadukt Aussersihl 834 m Bözberglinie naar Basel Brücke Sihlquai Limmat 103 m 2,3 Zürich Wipkingen << Wipkingertunnel , 959 m < Käferberglinie , 2119 m <<< Durchmesserlinie , 4800 m 4,7 Zürich Oerlikon (Gl. 1 - 2) traject naar Glattbrugg - Bülach traject naar Luchthaven Zürich-Kloten traject van Stadelhofen 8,3 Wallisellen traject naar Uster 11,0 Dietlikon traject van Luchthaven Zürich-Kloten 14,8 Hürlistein 16,8 Effretikon traject naar Wetzikon 20,5 Kemptthal Autobahntunnel Tössbrücke 61 m traject van Bülach 26,1 Winterthur Rheinfallbahn naar Schaffhausen Winterthur Grüze naar Romanshorn / Stein am Rhein naar Rorschach / Tösstalbahn naar Rüti ZH

De spoorlijn Zürich - Winterthur is een Zwitserse spoorlijn gelegen in kanton Zürich.

Geschiedenis

Het traject Zürich HB - Wipkingen - Oerlikon - Wallisellen - Effretikon - Winterthur was onderdeel van de Zürich-Bodenseebahn

Het traject werd in fases geopend:

Wipkingerlinie

Het traject tussen Zürich HB - Wipkingen - Oerlikon werd op 26 juni 1856 door Schweizerische Nordostbahn (NOB) geopend.

Käferberglinie

Het traject tussen Zürich HB - Hardbrücke - Oerlikon werd in 1969 door Schweizerische Bundesbahnen (SBB) geopend. Een onderdeel van dit traject is de 2180 meter lange Käferbergtunnel.

Flughafenlinie

De Luchthavenlijn tussen Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon werd een onderdeel van de rechtstreekse verbinding tussen Zürich HB en Luchthaven Zürich door de Schweizerische Bundesbahnen (SBB) in 1980 geopend.

Oerlikon - Wallisellen - Effretikon

Het traject tussen Oerlikon - Wallisellen - Effretikon werd op 27 december 1956 door de Schweizerische Nordostbahn (NOB) geopend.

Oerlikon - Kloten - Bassersdorf

Het traject Oerlikon - Kloten - Bassersdorf werd in 1877 Schweizerische Nationalbahn (SNB) geopend.

Zürichberglinie

Het traject tussen Zürich HB - Stadelhofen - Dietlikon/Dübendorf werd op 27 mei 1960 door Schweizerische Bundesbahnen (SBB) geopend. Een onderdeel van dit traject is de 2148 meter lange Hirschengrabentunnel en de 4968 meter lange Zürichbergtunnel.

Effretikon - Winterthur

Het traject tussen Effretikon en Winterthur werd in 1955 door de Schweizerische Nordostbahn (NOB) geopend.

Durchmesserlinie Zürich

Weinbergtunnel in Zürich

De Durchmesserlinie is een traject tussen Zürisch Oerlikon via de Weinbergtunnel naar Zürich Löwenstrasse en via een viaduckt naar Zürich Altstetten is onderdeel van en wordt de Schweizerische Bundesbahnen (SBB) op 13 december 2015 ingebruik genomen. Een onderdeel van dit traject is de 4800 meter lange Weinbergtunnel.

Ondernemingen

Door financiële probleem van de Schweizerische Nationalbahn (SNB) werd in februari 1887 aan de rechtbank uitstel van betaling gevraagd. De rechtbank ontbond on 15 maart 1880 de onderneming waardoor de steden Winterthur, Baden, Lenzburg en Zofingen met een schuld bleven zitten. De bedrijfsvoering door de Schweizerischen Nordostbahn (NOB) overgenomen.

Het traject van de Schweizerische Nordostbahn (NOB) werd in 1902 genationaliseerd en de bedrijfsvoering overgedragen aan de Schweizerischen Bundesbahnen (SBB).

Treindiensten

S-Bahn Zürich

Zie S-Bahn van Zürich voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De treindiensten van de S-Bahn Zürich worden uitgevoerd door de SBB, THURBO.

S-Bahn Sankt Gallen

Zie S-Bahn van Sankt Gallen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De treindienste van de S-Bahn van Sankt Gallen worden uitgevoerd door de AB, SOB, THURBO.

SBB

Zie Schweizerische Bundesbahnen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Schweizerische Bundesbahnen (SBB) verzorgt het intercityverkeer van/naar Zürich / Romandhorn. De treinen zijn in de dienstregeling aangeduid met de letters: IC.

TEE

Zie TEE voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Trans Europ Express (TEE) was de benaming voor een netwerk van luxueuze binnenlandse en internationale sneltreinen in Europa, dat van start ging in 1957.

Het concept was bedacht door F.Q. den Hollander, toenmalig president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen.

De TEE Bavaria was in 1969 in het TEE-net opgenomen. Het betrof een opwaardering van de bestaande D-trein met dezelfde naam. Deze was op aandringen van de DB tot stand gekomen omdat ze op de net gemoderniseerde Allgäubahn een TEE wilde hebben in plaats van slechts een gewone D-trein. Door het schrappen van een aantal tussenstops werd de totale reistijd tot iets meer dan vier uur teruggebracht.

Euro City

Zie EuroCity voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Op 31 mei 1987 richtten de spoorwegmaatschappijen van de Europese Unie, Oostenrijk en Zwitserland met 64 treinen het EuroCity-net als opvolger van de Trans Europ Express (TEE) op. In tegenstelling tot de TEE kent de EuroCity naast eerste klas ook tweede klas.

De Euro City Bavaria was de voortgezet als Eurocity. Sinds 2002 rijdt deze trein echter zonder naam tussen Zürich en München.

Cisalpino

Zie Cisalpino voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Cisalpino verzorgt het internationale treinverkeer tussen Schaffhausen - Zürich - Chiasso - Milaan en verder. De treinen zijn in de dienstregeling aangeduid met de letters: CIS of EC.

Aansluitingen

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting van de volgende spoorweglijnen:

Zürich HB

Zürich Hauptbahnhof (vaak afgekort als Zürich HB) is het grootste treinstation in Zürich.

---

SBB-Bahnhof (spoor 3-18, 21-24, 51-54)

• Bazel - Zürich (SBB), spoorlijn tussen Zürich HB en Bazel
• Zürich - Bülach, spoorlijn tussen Zürich en Bülach
• Zürich - Zug, spoorlijn tussen Zürich en Zug
• Rechter Zürichseelinie (SBB), spoorlijn tussen Zürich HB en Rapperswil
• Linker Zürichseelinie (SBB), spoorlijn tussen Zürich HB en Ziegelbrücke

---

SZU-Bahnhof (spoor 1-2)

• Sihltalbahn (SZU), spoorlijn tussen Zürich HB en Sihlbrugg
• Uetlibergbahn (SZU), spoorlijn tussen Zürich HB en Uetliberg

Oerlikon

• Käferberglinie, spoorlijn Zürich HB - Hardbrücke - Oerlikon
• Oerlikon - Kloten - Bassersdorf, spoorlijn tussen Oerlikon - Kloten - Bassersdorf
• Oerlikon - Büchlag, spoorlijn tussen Oerlikon en Büchlag
• Flughafenlinie, spoorlijn tussen Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon
• Weinberglinie. Spoorlijn tussen Zürisch HB en Oerlikon via Weinbergtunnel

Wallisellen

• Spoorlijn Wallisellen - Rapperswil, spoorlijn tussen Wallisellen en Rapperswil

Dietlikon

• Zürichberglinie, spoorlijn tussen Zürich HB - Stadelhofen - Dietlikon/Dübendorf

Hürlistein

• Oerlikon - Kloten - Bassersdorf, spoorlijn tussen Oerlikon - Kloten - Bassersdorf
• Flughafenlinie, spoorlijn tussen Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon

Effretiikon

• Effretiikon - Wetzikon, spoorlijn tussen Effretiikon en Wetzikon

Winterthur

• Winterthur - Etzwilen, spoorlijn tussen Winterthur en Etzwilen
• Rorschach - Winterthur, spoorlijn tussen Rorschach en Winterthur
• Rheinfallbahn, spoorlijn tussen Winterthur en Schaffhausen
• Romanshorn - Winterthur, spoorlijn tussen Romanshorn en Winterthur
• Rorschach - Winterthur, spoorlijn tussen Rorschach en Winterthur
• Winterthur - Rüti, spoorlijn tussen Winterthur en Bauma
• Winterthur - Koblenz, spoorlijn tussen Winterthur en Koblenz

Elektrische tractie

Het traject werd in 1925 geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom.

Andere lijnen

Käferberglinie		Zürichberglinie
van Stadelhofen −1,7 Zürich HB (Gleishalle) Zürich HB (Museumstrasse) 0,2 Zürich Hardbrücke 0,2 Bözberglinie naar Altstetten Hardturmviadukt 1126 m van Zürich Altstetten Hardturmviadukt (Limmat) 1126 m Käferbergtunnel 2119 m Strecke von Zürich HB - Wipkingen 4,7 Zürich Oerlikon naar Wallisellen/Seebach naar Glattbrugg/Opfikon/Flughafen		Bözberglinie van Brugg AG 99,0 Zürich HB (Gleishalle) 99,3 Vorbahnhoftunnel 99,9 Zürich HB (Museumstrasse) Hirschengrabentunnel 2148 m 101,0 Rämistrassetunnel 101,6 Zürich Stadelhofen 102,2 Kreuzbühlstrassetunnel 102,3 naar Zürich Tiefenbrunnen Zürichbergtunnel 4968 m 106,9 Stettbach 107,0 Sagentobelbachwegtunnel Neugutviadukt 920 m 108,0 Verzweigung Neugut 108,1 van Wallisellen 109,7 Dübendorf Föhrlibucktunnel 199 m naar Rapperswil Weidenholzviadukt 550 m 109,4 van Wallisellen 110,2 Dietlikon naar Effretikon

Flughafenlinie		Oerlikon - Kloten - Bassersdorf
Oerlikon - Bassersdorf - Effretikon van Zürich HB/Altstetten 4,7 Zürich Oerlikon (Gl. 3 - 6) Glattalstrasse 92 m 5,4 naar Wettingen 5,6 van Wettingen - Seebach 6,6 traject naar Glattbrugg - Bülach 6,7 naar Bassersdorf Opfikertunnel 299 m Opfikon Flughafentunnel 1215 m 9,5 Luchthaven Zürich Hagenholztunnel 2837 m van Oerlikon - Kloten 13,4 Dorfnest 14,8 Bassersdorf van Wallisellen / Stettbach) Hürlistein 16,8 Effretikon naar Winterthur		Oerlikon - Kloten - Bassersdorf 4,7 Zürich Oerlikon (spoor 3-6) Brücke Glattalstrasse 92 m 5,4 naar Seebach - Wettingen Schärenmoosviadukt 647 m bzw. 561 m van Wettingen - Seebach 5,6 traject naar Glattbrugg - Bülach 6,7 naar Zürich Flughafen - Bassersdorf Opfikontunnel 257 m 7,2 Opfikon Überwerfung en Glattbrücke ? m 8,8 Balsberg 10,0 Kloten van Zürich Flughafen 13,4 Dorfnest 14,8 Bassersdorf naar Effretikon

Literatuur

• Eisenbahnatlas Schweiz. Schweers + Wall, Aachen 2004, ISBN 3-89494-122-7.

Zie ook

• Lijst van Zwitserse spoorwegmaatschappijen
• Schweizerische Bundesbahnen SBB

Externe links

• (de) (en) (fr) (it) SBB CFF FFS
• (de) (en) (fr) (it) SBB CFF FFS Cargo