Station Etterbeek

Opening	25 september 1880
Sluiting	1992 (goederen)
Telegrafische code	MTB
Lijn(en)	26 - 161
Reizigerstellingen; • Weekdag; • Zaterdag; • Zondag	(2022); 6.556; 1.007; 825
Beheerder	NMBS
Architectuur
Type	Doorgangsstation
Constructie	Maaiveld
Aantal sporen	4
Aantal perronsporen	4
Aantal perrons	3
S-Net
Lijn Richting	Volgend station
S 4 Aalst	Brussel-Luxemburg
S 4 Mechelen	Delta
S 5 Mechelen	Mouterij
S 5 Geraardsbergen	Boondaal
S 8 Oudenaarde	Brussel-Luxemburg
S 8 Louvain-la-Neuve	Watermaal
S 81 Schaarbeek	Brussel-Luxemburg
S 81 Ottignies	Bosvoorde
S 9 Landen	Mouterij
S 9 Eigenbrakel	Boondaal
Aansluitingen
Tramlijn(en)
Buslijn(en)
Ligging
Coördinaten	50° 49′ NB, 4° 23′ OL
Externe link	Stationsinformatie NMBS
	;
Portaal	Openbaar vervoer

Station Etterbeek is een NMBS-station en MIVB-tram-/bushalte in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (België), gelegen aan de lijn 161 van Brussel naar Namen. Ondanks de naam ligt het station niet in Etterbeek, maar net over de grens in de gemeente Elsene. Hoewel het station dichter bij het centrum van Elsene dan bij dat van Etterbeek lag, werd het station naar Etterbeek genoemd omdat die plaats in het verleden een hogere status had gehad dan het landelijke "gehucht" Elsene.

Sinds 1 maart 2024 zijn de loketten van dit station enkel in de week geopend tussen 7 en 14.15 uur.

Station Etterbeek werd in gebruik genomen op 25 september 1880. In de onmiddellijke nabijheid van station ligt de universiteitscampus van de VUB en die van de ULB (gemeente Elsene), evenals de voormalige Koninklijke Rijkswachtschool, en de voormalige kazernes Luitenant-generaal Baron de Witte de Haelen en Majoor Géruzet.

Kenmerken

Locatie van het station binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

De vier perrons van station Etterbeek bevinden zich direct ten zuiden van de tunnel onder de Generaal Jacqueslaan, vanwaar ze door middel van overdekte trappenhuizen te bereiken zijn. Het stationsgebouw staat dwars op de sporen, maar uiteraard een niveau hoger.

Station Etterbeek wordt op weekdagen bediend door trein naar Brussel-Zuid, Binche, Louvain-la-Neuve, Aalst, Nivelles, Mechelen (via lijn 26) en Halle (via lijn 26).

In het weekend is er vanuit Brussel slechts eenmaal per uur de S8-trein Brussel-Zuid - Ottignies. Sinds december 2017 is er in het weekend één keer per uur een S5-trein Mechelen - Halle en een S19-trein Nijvel - Brussels Airport-Zaventem - Leuven.

Per tram is station Etterbeek te bereiken met de lijnen 7 en 25 van de grote ring. Verder stopt de drukke buslijn 95 aan het kruispunt van de Generaal Jacqueslaan en Kroonlaan. Aan de VUB-campus (Pleinlaan) stoppen ook een paar buslijnen van De Lijn en de TEC.

Geschiedenis

Het kleine witte gebouw in eclectische stijl op perron 4 werd gebouwd na de opening van de lijn Brussel - Tervuren, tussen 1877 en 1882. De plannen van het station werden voorgesteld op 21 juni 1879 en werden goedgekeurd op 19 juli in hetzelfde jaar. Het station werd geopend op 25 september 1880 voor passagiers, en op 15 oktober 1881 voor goederen.^[2]

De lijn Brussel - Tervuren was bedoeld als een voorstadsmetro naar Frans model. Initieel was Etterbeek een landelijke gemeente. Dit veranderde sterk met de aanleg van de Rolinkazerne en het oefenplein. Het station werd voornamelijk gebruikt als militair station voor troepen. Hiervoor liepen de peronnen aan het noordelijke einde tot aan de Ruiterijlaan.

In 1906 werd het eerste station vervangen door een nieuw station, gelegen op de nieuwe ringlanen. De monumentale aanblik van het station moest de prestige van deze ringlanen bevestigen. Dit gebouw werd gebouwd met twee tunnels voor de sporen en een sokkel in neo-Vlaamse renaissancestijl. Het werd in gebruik genomen in 1906.

Dit laatste gebouw werd beschadigd in 1943 tijdens een bombardement.Het bleef in gebruik tot de jaren 1950, toen besloten werd om het stationsgebouw van 1906 en de lijn Brussel - Tervuren af te breken. Op het einde van de jaren 1950 beslist de NMBS om de huidige lokettenzaal te bouwen.

Toekomst

Er zijn plannen om van het station het vierde belangrijkste station van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te maken. In het kader hiervan plant men een renovatie van het station van 2017.^[3] Daarnaast circuleren al langer plannen voor een voetgangersbrug van het station, over de Pleinlaan, naar de VUB-campus. Er werd een architectuurwedstrijd gehouden en eind 2021 werd het winnende ontwerp geselecteerd, dat het station in een moderne gedaante wil herbouwen.^[4]

In 2013 pleitte de rector van de VUB voor een naamswijziging van het station van "Etterbeek" naar "Universiteit/Université" of "VUB/ULB". Een gelijkaardige naamswijziging werd eerder al uitgevoerd voor de MIVB tramhalte Tweede Lanciers (nu 'VUB').^[5]

Treindienst

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
IC 17	Intercity (NMBS)	Brussels Airport-Zaventem – Brussel-Luxemburg – Etterbeek – Namen – Dinant	Rijdt in het weekend tussen Brussel-Zuid en Dinant.
S 4	GEN (NMBS)	Aalst – Brussel-Schuman – Etterbeek – Mechelen	Rijdt alleen op werkdagen.
S 5	GEN (NMBS)	[ Geraardsbergen – ] Edingen – Halle – Etterbeek – Brussel-Schuman – Vilvoorde – Mechelen	Rijdt in de spits van/naar Geraardsbergen. Rijdt in het weekend tussen Halle en Mechelen. Rijdt tijdens de vakantieperiode 1x/u enkel tussen Halle en Mechelen.
S 8	GEN (NMBS)	Zottegem – Brussel-Zuid – Brussel-Schuman – Etterbeek – Ottignies – Louvain-la-Neuve	Rit naar Zottegem rijdt niet in het weekend. Een rit rijdt dagelijks tussen Brussel-Zuid - Ottignies. Een rit rijdt dagelijks tussen Ottignies - Louvain-la-Neuve.
S 9	GEN (NMBS)	Landen – Leuven – Brussel-Schuman – Etterbeek – Nijvel	Rijdt alleen op werkdagen.
S 19	GEN (NMBS)	[ Leuven – ] Brussels Airport-Zaventem – Brussel-Luxemburg – Etterbeek – Eigenbrakel – Nijvel – Charleroi-Centraal	Rijdt in het weekend tussen Leuven en Nijvel.
S 81	GEN (NMBS)	Schaarbeek – Brussel-Schuman – Etterbeek – Ottignies	Rijdt enkel tijdens de spits tijdens het schooljaar

Reizigerstellingen

De grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.^[6]

Tabel: aantal instappende reizigers station Etterbeek
	Weekdag	Zaterdag	Zondag
1977	3 520	364	233
1978	3 316	364	212
1979	3 473	251	190
1980	3 535	303	159
1981	3 400	198	174
1982	3 490	261	154
1983	2 930	298	154
1984	2 270	187	149
1985	2 091	174	135
1986	1 880	217	123
1987	1 929	362	235
1988	2 451	220	113
1989	2 357	264	185
1990	1 260	70	59
1991	2 345	201	377
1992	2 025	203	127
1993	2 807	207	115
1994	2 651	276	188
1995	2 792	321	195
1996	3 119	285	138
1997	3 106	345	191
1998	3 633	327	2
1999	3 734	338	3
2000	3 810	409	3
2001	4 811	640	504
2002	4 675	578	247
2003	4 922	402	276
2004	5 233	370	249
2005	5 738	510	378
2006	6 026	429	262
2007	5 565	344	223
2008	-	-	-
2009	5 091	457	300
2010	-	-	-
2011	-	-	-
2012	4 645	433	306
2013	4 621	376	211
2014	4 766	399	269
2015	4 894	365	311
2016	5 450	242	218
2017	6 681	382	323
2018	7 536	791	564
2019	7 924	819	693
2020	4 264	819	767
2021	-	-	-
2022	6 556	1 007	825
2023	6 658	894	698

Tram en bus

MIVB-Tramlijnen

	7 - Heizel - Vanderkindere
	25 - Rogier - Boondaal station

MIVB-buslijnen

95 - Beurs - Wiener

De Lijn/TEC-buslijnen (VUB-campus)

	341 - Etterbeek station - Ottenburg - Waver (De Lijn)
	343 - Etterbeek station - Hoeilaart - Maleizen (De Lijn)
	348 - Etterbeek station - Maleizen - Terhulpen (De Lijn)
	349 - Etterbeek station - Huldenberg - Ottenburg (De Lijn)
	Conforto - Etterbeek station - Waver - Louvain-la-Neuve (TEC, snelbus)

Plaatsen en straten in de omgeving

De VUB- en ULB-campus
De politiekazerne van Etterbeek
De Generaal Jacqueslaan, Kroonlaan en Pleinlaan

Zie ook

Lijst van spoorwegstations in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Bronnen, noten en/of referenties

↑ De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
↑ http://www.irismonument.be/nl.Elsene.Generaal_Jacqueslaan.265.html
↑ Treinhaltes Mouterij en Arcaden open tegen 2016, Brussel Deze Week, 3 april 2014
↑ Winnend ontwerp station Etterbeek bekend, BRUZZ, 16 december 2021
↑ 'Verander naam station Etterbeek in Universiteit', Brussel Deze Week, 26 juni 2013
↑ De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen

Zie de categorie Etterbeek station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.

[2] ttp://www.irismonument.be/nl.Elsene.Generaal_Jacqueslaan.265.html

[3] Treinhaltes Mouterij en Arcaden open tegen 2016, Brussel Deze Week, 3 april 2014

[4] Winnend ontwerp station Etterbeek bekend, BRUZZ, 16 december 2021

[5] 'Verander naam station Etterbeek in Universiteit', Brussel Deze Week, 26 juni 2013

[6] De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]