Wingene

**Wingene**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Arrondissement	Tielt
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	68,54 km² (2022); 83,48%; 8,44%; 8,08%
Coördinaten	51° 3' NB, 3° 17' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	15.161 (01/01/2024) ; 50,42% ; 49,58% ; 221,21 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 19,29%; 60,43%; 20,28%
Buitenlanders	4,56% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Lieven Huys (CD&V)
Bestuur	CD&V
Zetels; CD&V; Burgerbelangen; N-VA	23; 17; 4; 2
Economie
Gemiddeld inkomen	20.853 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	2,56% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 8750; 8750	Deelgemeente; Wingene; Zwevezele
Zonenummer	051
NIS-code	37018
Politiezone	Regio Tielt
Hulpverleningszone	Midwest
Website	www.wingene.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Tielt; in de provincie West-Vlaanderen
Foto's
	Het gemeentehuis van Wingene
Portaal	België

Wingene is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ruim 15.000 inwoners. De inwoners worden Wingenaars genoemd en hun dialect is het Wingens, een variant van het West-Vlaams.

De gemeente staat bekend om haar vele varkenskwekerijen, naast andere landbouwactiviteiten. Grasland, landbouwgrond, boomkwekerijen en tuinbouw nemen het meeste oppervlakte in. Ook rundvee, varkens en pluimvee zijn in grote mate aanwezig in Wingene.

Geschiedenis

Middeleeuwen en vroegmoderne tijd

De oudste vermelding van de plaats dateert uit het jaar 847, toen Karel de Kale de schenking van de villa Wenghinas aan de Sint-Amandsabdij van Elnon bekrachtigde. Het toponiem Svevensala wordt reeds vermeld in 1117. Net als Wingene zou Zwevezele in de Merovingische en Karolingische tijd tot de eigendommen van de voormelde Sint-Amandsabdij behoord hebben.

Als voornaamste geslachten die als heren van Wingene optraden zijn er onder andere het geslacht Grammez en van Haveskercke. Andere belangrijke heerlijkheden waren enerzijds Poelvoorde, in het bezit van de families Bladelin en Adornes, en anderzijds Wildenburg meer dan twee eeuwen in het bezit van de familie Wyts.

Moderne tijd

De eerste vastgestelde besmetting van de varkenspestuitbraak in België in 1990 vond plaats te Wingene, waardoor de plaats toen in de nationale en internationale media kwam.^[1]

In 2012 was er de verdwijning en moord op Stijn Saelens, die met zijn gezin het kasteel Carpentier (of Sint-Pietersgoed) op het Sint-Pietersveld bewoonde.

Kernen

De gemeente Wingene bestaat naast Wingene-centrum nog uit deelgemeente Zwevezele. In het landelijk gebied rond Wingene liggen nog de twee kleine dorpjes en de parochies Sint-Jan (III) en Wildenburg (IV). Iets ten noordwesten van het centrum van Wingene ligt het landelijk gehucht Sint-Elooi, dat een eigen wijkkapel heeft binnen de Sint-Amandusparochie van Wingene-centrum. Net ten oosten van Zwevezele ligt het gehucht Hille (V), dat vergroeid raakt met de dorpskern van Zwevezele.

Verder liggen op het grondgebied van de gemeente nog kleinere gehucht en wijken zoals Beer-Poelvoorde, de Haze, de Hekke, de Lammersdam, de Ondank, Peerstalle, de Platte Beurze, 't Raakske, Scheewege in Wingene en de Rik in Zwevezele.

#	Naam	Opp. (km²)^[2]	Inwoners (2020)^[2]	Inwoners per km²	NIS-code
1	Wingene (I)	45,47	8 436	186	37018A
2	Zwevezele (II)	23,07	5 986	259	37018B

De gemeente Wingene grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:

a. Ruddervoorde (met gehucht Baliebrugge) (gemeente Oostkamp)
b. Hertsberge (gemeente Oostkamp)
c. Beernem (gemeente Beernem)
d. Ruiselede (meer bepaald dorp Doomkerke) (gemeente Ruiselede)
e. Schuiferskapelle (stad Tielt)

f. Tielt (stad Tielt)
g. Egem (gemeente Pittem)
h. Koolskamp (gemeente Ardooie)
i. Lichtervelde (gemeente Lichtervelde)

Wingene, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden

De oude 18de-eeuwse Sint-Amanduskerk van Wingene werd halfweg de 19de eeuw met 18 meter verlengd. De toren met beiaard werd in 1918 door terugtrekkende Duitsers vernield. De predikstoel dateert van 1738 en de communiebank is het werk van Pieter Van Walleghem (1731) en dom Dalcy (1768). Van Walleghem maakte ook het koorgestoelte en dom Dalcy de rococobiechtstoelen.
De Sint-Joriskerk op Wildenburg, voorheen gebouwd als kapel door familie van der Bruggen, werd tot parochiekerk verheven in 1897.
In 1937 werd op het Wingens veld, nu parochie Sint-Jan, een moderne bakstenen kerk gebouwd. Deze Sint-Jan Baptistkerk werd gerestaureerd in 2010-2011.
't Hof van Wingene, een kasteel
Het nieuwe gemeentehuis dateert van 1984.
Op de grens met Ruiselede bevindt zich het natuurgebied De Gulke Putten. Dit zijn heiderelicten waarin zich een zendstation bevindt, dat nu behoort tot de 'Radio Maritieme Diensten Ruiselede'. Deze dienst, toen ook Radiozendstation Belradio genoemd, ging in 1927 van start en voorzag toen reeds in een verbinding tussen Brussel en New York. Het station kreeg ten onrechte de naam 'Radio Ruiselede', want het hoofdgebouw en bijna alle zendmasten stonden op grondgebied Wingene.
Net op de grens met de gemeenten Ruiselede en Aalter (Maria-Aalter), nabij het Radiozendstation en het natuurgebied De Gulke Putten staat de Koortsveldkapel, reeds vermeld halfweg de 18de eeuw. Hier vindt men ook Kasteel Carpentier.
Wingene heeft verschillende kastelen met mooie landschappen en uitgestrekte bossen in het 'Landschapspark Bulskampveld'. De Munkebossen zijn gelegen rond Kasteel Munkegoed, een verbouwing van de voormalige abdijhoeve van Ter Duinen, voorts Kasteel Lakenbossen, Kasteel Raepenburg en het landgoed Zorgvliet, in het grensgebied van Ruddervoorde, Zwevezele en Wingene. Samen met het Lakebos vormden de Munkebossen eertijds een aaneengesloten boscomplex. Tussen Beernem en Wingene liggen de Blauwhuisbossen (met het 16de-eeuwse Blauwhuis en omringend park) en de Wildenburgse bossen, ca. 350 ha,. De Vagevuurbossen liggen ook deels in Wingene.

Natuur en landschap

Wingene ligt in het overgangsgebied van Zandig Vlaanderen in het noorden en Zandlemig Vlaanderen (Plateau van Tielt) in het zuiden. De hoogte bedraagt 15-39 meter. De belangrijkste waterloop is de Ringbeek die oostelijk van de dorpskom in noordelijke richting stroomt. Het landschap is licht heuvelachtig. Natuurgebieden zijn: Munkebossen, De Gulke Putten, Bulskampveld, Blauwhuisbossen en Vagevuurbossen.

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
1920: Afsplitsing van Hertsberge in 1919

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[3]	Evolutie: 1992=index 100
1992	11.988	100,0
1993	12.072	100,7
1994	12.121	101,1
1995	12.197	101,7
1996	12.288	102,5
1997	12.321	102,8
1998	12.381	103,3
1999	12.420	103,6
2000	12.517	104,4
2001	12.647	105,5
2002	12.738	106,3
2003	12.790	106,7
2004	12.896	107,6
2005	13.032	108,7
2006	13.136	109,6
2007	13.328	111,2
2008	13.460	112,3
2009	13.552	113,0
2010	13.688	114,2
2011	13.892	115,9
2012	13.949	116,4
2013	14.036	117,1
2014	14.134	117,9
2015	14.179	118,3
2016	14.209	118,5
2017	14.158	118,1
2018	14.243	118,8
2019	14.263	119,0
2020	14.429	120,4
2021	14.699	122,6
2022	14.852	123,9
2023	15.039	125,5
2024	15.161	126,5

Politiek

Structuur

Wingene		Supranationaal	Nationaal	Gemeenschap	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België	Vlaanderen	West-Vlaanderen	Tielt			Wingene
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering	Vlaamse regering	Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement	Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring West-Vlaanderen			Roeselare-Tielt	Tielt	Ruiselede	Wingene
Verkiezing		Europese	Federale	Vlaamse	Provincieraads-				Gemeenteraads-

Burgemeesters

Tijdspanne		Burgemeester^[4]
	?-1816-?	Clauwaert^[5]
	1871-1875	Charles van der Bruggen
	1875-1885	?
	1885-1895	Maurice Van der Bruggen
	1895 - ?	Ferdinand Van der Bruggen
	? - ?	H.E. Vandenbrande
	? - ?	K.L. Vandenbrande
	? - ?	Louis De Brabandere
	? - ?	Hendrik-Emiel Vandenbrande
	? - ?	Victor Verkest
	? - ?	Maurice Vandewalle
	? - ?	Frans Lefèvre
	? - ?	Rudolf Coucke
	1965 - 1968	Walter Schautteet
	1968 - 1988	Willy Persyn (VU)
	1989 - 2021	Hendrik Verkest (CVP / CD&V)
	2021 - heden	Lieven Huys (CD&V)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976^[6]		10-10-1982^[6]		9-10-1988^[6]		9-10-1994^[6]		8-10-2000^[6]		8-10-2006^[7]		14-10-2012^[8]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	23	%	23	%	23	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23	%	27
	CVP¹/ CD&V²/ CD&V WZR-RKD³	43,55¹	10	45,15¹	10	43,1¹	10	56,23¹	13	67,69¹	16	60,48²	16	58,76²	15	68,42²	17	67,0³	19
	GB76¹/ GB²/ STEM^B/ STEM21^C/ Burgerbelangen^D/ N-VA³/ N-VA Respect Burgerbelangen^E	53,75¹	13	54,85²	13	52,19²	13	28,28²	6	32,31^B	7	15,87^C	3	35,92^D	8	12,64³	2	33,0^E	8
	SP¹/ STEM^B/ STEM21^C/ Burgerbelangen^D	2,7¹	0	-		-		-		32,31^B	7	15,87^C	3			18,94^D	4
	Vldplus¹/ Burgerbelangen^D	-		-		-		-		-		14,33¹	3			18,94^D	4
	Vlaams Belang	-		-		-		-		-		9,32	1	5,32	0	-		-
	Volksbelangen	-		-		4,7	0	15,49	2	-		-		-		-		-
Totaal stemmen		8856		8963		9107		9221		9422		10015		10369		10664		10787
Opkomst %						97,36		96,7		95,48		96,74		94,76		95,7		67,4
Blanco en ongeldig %		2,11		3,73		3,14		3,94		5,38		3,88		4,08		4,74		1,9

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen bij elke verkiezing opkwamen.
De vetgedrukte getallen vormen de hieruit onderhandelde bestuursmeerderheid. De grootste partij is in kleur.
Vanaf 2024 wordt ook in Ruiselede voor de gemeenteraad van Wingene gestemd. Voor de verkiezingsresultaten van Ruiselede voor de gemeentefusie, zie de pagina Ruiselede.

Evenementen


Moment	Evenement
Eerste zondag van mei	Sint-Marcouommegang, kleine kermis
Zondag volgend op het feest van Sint-Jan (24 juni)	kermis Sint-Jan
Tweede zaterdag van juli	Dwars door Wingene
Laatste zondag van augustus	de driejaarlijkse Brueghelstoet
Eerste weekend van september	grote kermis
Tweede zondag van oktober	kermis Sint-Jan
Eerste zaterdag voor Kerstmis	Live Historie

Geboren in Wingene

Jan De Crem (1928-2022), politicus
Monica Devriese (1804-1875), de moeder van Guido Gezelle

Guido Gezelle en Wingene

Het feit dat zijn moeder uit Wingene afkomstig was, heeft gemaakt dat Guido Gezelle een bijzondere band had met deze gemeente en met zijn familieleden langs moederszijde.

Hij heeft over haar verschillende gedichten geschreven, waaronder Moederken (1891). Over haar geboortehuis, het Walleken, heeft hij het gedicht Terug geschreven in 1897, een paar jaar voor zijn dood.

Wingene heeft de herinnering aan Monica De Vriese en aan haar beroemde zoon bestendigd door het plaatsen op 11 juli 1930 van een bronzen gedenkplaat in de zuidermuur van de Sint-Amandskerk, een werk van beeldhouwer Jules Lagae. De vermelding luidt, boven en onder een buste van de priester-dichter: Hulde van Wingene Aan G. Gezelle en zijn Wingensche Moeder, met daarna de eerste en de laatste strofe uit het gedicht Moederken. Ook in Wingene is er een Guido Gezelleplein en een Guido Gezellestraat.

Nabijgelegen kernen

Zwevezele, Egem, Tielt, Ruiselede, Ruddervoorde, Hertsberge, Wildenburg

Externe links

Zie de categorie Wingene van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

[1] Hendrik Verkest, Wingene, De Standaard, 17 januari 2007.

[ref_auto_1-2] ttps://statbel.fgov.be/fr/open-data/population-par-secteur-statistique-10

[3] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[4] [1]; Ons Wingene

[5] (vls) Gazette van Brugge 13/11/1816 pagina 4 van 4 (13 november 1816). Geraadpleegd op 26 oktober 2022.

[fgov-6] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[7] Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[8] Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]