kruid

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kruid    (hulp, bestand)
• IPA: / krœyt / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /krœʏ̯t/
  • (Vlaanderen, Brabant): /krœːt/
  • (Limburg): /krœːd/

Woordafbreking

• kruid

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands cruut van Oudnederlands crut
  • [1] in de betekenis van ‘gewas’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1100
  • [2] in de betekenis van ‘specerij’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1361

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kruid	kruiden
verkleinwoord	kruidje	kruidjes

Zelfstandig naamwoord

het kruid o

1. (plantkunde) benaming voor kleine groene planten

   ▸ Hij noemt wat kruiden die tussen het gras groeien. Witte en rode klaver, paardebloem, duizendblad, schapenzuring.

   ▸ Wie zelf katten heeft, of weleens kattenfilmpjes op internet kijkt, weet: katten zijn dol op kattenkruid. (…) In Science Advances opperen Japanse biologen een mogelijke evolutionaire verklaring voor die toegewijde liefde: het kruid houdt muggen op afstand.

2. (voeding) plant die wordt gebruikt vanwege de geur, smaak of heilzame werking

   ▸ Zij deed er water in en toen allerlei geheimzinnige kruiden, een beetje aarde, glanzende stenen, mossen en planten.

   ▸ Ik scheurde het pakje open, deed de kruiden over de droge mie en begon te knagen.

   ▸ Kervel heeft in Nederland een tikje ouderwets imago. Het kruid is vooral bekend van kervelsoep.

Verwante begrippen

• [2] condiment, drogerij, kruiderij, specerij, aroma

Antoniemen

• [1] onkruid

Gelijkklinkende woorden

• kruit

Hyponiemen

   

aalkruid aambeienkruid aaskruid abc-kruid achilleskruid adderkruid afgodskruid amberkruid antoniuskruid bakkruid balsemkruid barbarakruid basiliekruid bazielkruid benedictuskruid bengelkruid beursjeskruid biggenkruid bijenkruid bilzekruid bingelkruid bitter kruid bitterkruid blaasjeskruid blaaskruid bloedkruid boelkenskruid boeltjeskruid bonenkruid boonkruid borstkruid botkruid brandkruid breukkruid brilkruid bronkruid buffonskruid cajunkruiden christoffelkruid citroenkruid dalkruid diamantkruid dolkruid donderkruid doodkruid druifkruid duifkruid duimkruid duizendguldenkruid fiekruid fluitenkruid fonteinkruid gaffelkruid geelkruid genadekruid geneeskruid gerardskruid gingellikruid gipskruid glaskruid glidkruid gordelkruid gravinnenkruid grijskruid grindkruid haarkruid halskruid handekenskruid hartenkruid havikskruid heelkruid heggenkruid heidekruid heikruid heksenkruid helmkruid hondskruid ijzerkruid jakobskruid jodenkruid johanneskruid kaasjeskruid kamerkruid kannekenskruid kannenkruid kannetjeskruid kattenkruid keelkruid keesjeskruid keukenkruid klapperkruid kleefkruid klimmerkruid kliskruid klissenkruid knarkruid knoopkruid knopkruid koekruid koenraadskruid komkommerkruid koninginnekruid koninginnenkruid koningskruid koriskruid kroonkruid kroontjeskruid kruiskruid kullekenskruid lazerkruid lepelkruid leverkruid liefkruid limoenkruid longkruid loodkruid loogkruid luiskruid maagdenkruid maankruid maggikruid malkruid manderkruid mandragerskruid melizoenkruid melkkruid moederkruid moeskruid mottenkruid muskuskruid nagelkruid naterkruid nieskruid oeverkruid papegaaienkruid pariskruid penningkruid peperkruid perzikkruid pestkruid pijlkruid pijpkruid pilkruid pipkruid priemkruid purgeerkruid rattenkruid robbertskruid robertskruid roerkruid rommelkruid ruigtekruid ruiterkruid ruwkruid sabadilkruid schelkruid scherpkruid schildkruid schorrenkruid scrofelkruid sikkelkruid sint-janskruid slangenkruid sofiekruid sorbenkruid speenkruid spergelkruid springkruid stalkruid standelkruid studentenkruid tasjeskruid toekruid torenkruid torkruid toverkruid tuimelkruid tuinkruid turrenkruid valkruid varenkruid vederkruid vetkruid vijfvingerkruid viltkruid vingerhoedskruid vlaskruid vleeskruid vlooienkruid vuurkruid walkruid warkruid waterkruid wildemanskruid windkruid wolfskruid wolkruid wonderkruid wormkruid worstkruid wrangkruid wrattenkruid zeepkruid zegekruid zevenkruid zilverkruid zonnekruid zoutkruid zuurkruid zwaardkruid

Afgeleide begrippen

   

geelwitte kruidenmot grijze kruidenmot groene kruidenboktor kruidachtig kruidboek kruidenaftreksel kruidenazijn kruidenbad kruidenbitter kruidenboek kruidenboktor kruidenboter kruidenbuiltje kruidendokter kruidendrank kruidengeneeskunde kruidenier kruidenkaas kruidenkenner kruidenlikeur kruidenmand kruidenmeester kruidenmengsel kruidenmix kruidenmot kruidenolie kruidenpasta kruidenrek kruidenrekje kruidenrijk kruidenshampoo kruidenthee kruidentherapie kruidentuin kruidenvrouw kruidenvrouwtje kruidenwijn kruidenwijzer kruidenwis kruidenzout kruiderig kruidhangmatspin kruidhof kruidig kruidkaas kruidkers kruidkoek kruidkunde kruidlaag kruidnagel kruidnoot kruidtuin kruidvat kruidvlier oranje kruidenmot vijfkruidenpoeder witte kruidenmot zuidelijke kruidenmot

Verwante begrippen

• Zie ook de categorie Kruid in het Nederlands voor een lijst van kruiden.

Spreekwoorden

• [2] er is geen '''kruid''' tegen gewassen
  er is niks aan te doen

Vertalingen

    1.   

Duits: Kraut (de) o Engels: herb (en) Frans: herbe (fr) v Fries: krûd (fy) o

Iers: luibh (ga) v Pools: zioło (pl) o Spaans: hierba (es) v Zweeds: ört (sv)

Werkwoord

vervoeging van
kruiden

kruid

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kruiden
   

   • Ik kruid. 

2. gebiedende wijs van kruiden
   

   • Kruid! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kruiden
   

   • Kruid je? 

Gangbaarheid

• Het woord kruid staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kruid" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.