malen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  malen    (hulp, bestand)
• IPA: /malə(n)/

Woordafbreking

• ma·len

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘fijnmaken’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• Oorspronkelijk een klasse 6-werkwoord; zie #Middelnederlands.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
malen	maalde	gemalen
zwak -d gemengd	volledig

Werkwoord

malen

1. overgankelijk tussen twee harde voorwerpen fijnwrijven

   • Ik heb verse koffie gemalen. 

2. overgankelijk (voeding) (water) uitpompen met een molen of gemaal
3. overgankelijk kauwen

Hyponiemen

• afmalen, avondmalen, bemalen, droogmalen, fijnmalen, leegmalen, opmalen, overmalen, uitmalen, vermalen

Afgeleide begrippen

   

gemaal (?) maalbeek maalboezem maalboom maalderij maaldrift maalgoed maalgraad maalkruis maalpunt maalschap maalsel maalstede maalsteen maalstoel maalstroom maaltand maalteken maaltijd maalvlakte maler malerij maling

Anagrammen

• almen

Vertalingen

    1. tussen twee harde voorwerpen fijnwrijven   

Duits: mahlen (de) Engels: mill (en), grind (en) Frans: moudre (fr) Noors: male (no)

Nynorsk: male (nn) Spaans: moler (es) Waals: moure (wa)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
malen	maalde	gemaald
zwak -d	volledig

Werkwoord

malen

1. onovergankelijk vervelende gedachten door het hoofd laten gaan, tobben
2. (verouderd) schilderen

Uitdrukkingen en gezegden

[1]

• Niet malen om

Onverschillig tegenover iets staan, inclusief de eventuele kwalijke gevolgen ervan (≈ Ergens geen been in zien, Ergens geen graten in zien)

Zelfstandig naamwoord

de malen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord maal

   • Een aantal malen keek hij om. 

2. een hoeveelheid die het veelvoud is van het oorspronkelijk genoemde

   ▸ We hadden allebei een blikje bier meegenomen dat na de lange hete dag vele malen beter smaakte dan ooit in de kroeg.

Gangbaarheid

• Het woord malen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "malen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
96 %	van de Vlamingen.

Middelnederlands

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd		voltooid deelwoord
	enkelvoud	meervoud
malen	moel	moelen	gemalen
klasse 6	volledig

Werkwoord

malen

1. (koren) fijnmalen

   • Sijn broot was gerstijn [...], dat darsch hi ende moel ook mede.