pene

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  pene    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈpenə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• pe·ne

Woordherkomst en -opbouw

• via Middelnederlands pene van Latijn poena "straf",; cognaat met pijn en Frans peine

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	pene	penen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de pene v

1. (juridisch) (verouderd) boete of andere straf op het overtreden van een bepaling in een contract, reglement of overheidsbesluit

   ▸ ⧖ Den 27 dito is binnen den Bosch gepubliceert datter niemant op sijn eijgen erff enig houdt soude afhouwen op de pene van hondert ducaten, omdat men het selve in de wercke van de walle moest gebruijcken.

   ▸ Item noch wanneer van wegen Prins ende vinders eenen generalen omloop door den knecht beroepen sal wesen, so sal elcke Camerist gehouden wesen ter Camere te Compareren op den besetten tijt hem door den knecht Angedient op pene van twee stuijvers

2. (verouderd) vergelding voor iets wat je verkeerd doet

   ▸ Hier nogmaals zullen wij, om de vermeerdering van den inkoopprijs te ontgaan, en op pene in den strijd tegen vreemde mededinging onder te gaan, ons tot het pijnlijk einde gedwongen zien, het loon te verlagen, en den werklui aldus hun nederigen overvloed, misschien zelfs een deel van het hoogstnoodige te ontnemen’....

Schrijfwijzen

• peen, peine, poene

Afgeleide begrippen

• penaal
• verpenen

Typische woordcombinaties

• op pene van

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] te pene zetten
  aanbieden als compensatie voor het geval je een afspraak niet zou nakomen

Gangbaarheid

• Het woord 'pene' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "pene" herkend door:

14 %	van de Nederlanders;
33 %	van de Vlamingen.

Noors

Woordafbreking

• pe·ne

Bijvoeglijk naamwoord

pene, m / v / o

1. bepaalde vorm enkelvoud van de stellende trap van pen

pene, mv

1. onbepaalde en bepaalde vorm meervoud van de stellende trap van pen

Nynorsk

Woordafbreking

• pe·ne

Bijvoeglijk naamwoord

pene, m /v / o

1. bepaalde vorm enkelvoud van de stellende trap van pen

pene, mv

1. onbepaalde en bepaalde vorm meervoud van de stellende trap van pen

Spaans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ˈpe.ne/

Woordafbreking

• pe·ne

enkelvoud	meervoud
pene	penes

Zelfstandig naamwoord

pene m

1. (anatomie) penis

Werkwoord

vervoeging van
penar

pene

1. aanvoegende wijs eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd (presente) van penar
2. aanvoegende wijs derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd (presente) van penar
3. gebiedende wijs (bevestigend en ontkennend) derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd (presente) van penar