zwijgen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zwijgen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• zwij·gen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘niet spreken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1236

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
zwijgen	zweeg	gezwegen
klasse 1	volledig

Werkwoord

zwijgen

1. inergatief ervan afzien te spreken

   • Tijdens de kerkdienst moet je zwijgen. 
   • Nemo begreep er niet veel van maar hij deed er voorlopig het zwijgen toe. 

   ▸ De monniken zwegen en treurden.

   ▸ Het was fascinerend om te merken welk effect het zwijgen op mij en mijn omgeving had.

Antoniemen

• spreken

Hyponiemen

• doodzwijgen, stilzwijgen, verzwijgen

Afgeleide begrippen

   

zwijgachtig zwijgcultuur zwijgdemonstratie zwijger zwijggeld zwijgplicht zwijgprotest zwijgrecht zwijgster zwijgstront zwijgverbod zwijgzaam

Uitdrukkingen en gezegden

• Er het zwijgen toe doen

Iets belangrijks achterhouden, bewust iets niet vertellen of een mening niet uitspreken

• Iemand het zwijgen opleggen

Er met niemand over mogen praten en niemand iets mogen vertellen

• Zwijgen als het graf

Helemaal niets zeggen en/of totaal niets over iets vertellen

• Zwijgen in alle talen

Helemaal niets zeggen ofwel: niets van zich laten horen

Spreekwoorden

• Met zwijgen kruist men de duivel

Door niet mee te doen met kwaadsprekerij, voorkom je onenigheid

• Spreken is zilver, zwijgen is goud.

Soms kun je beter je mond houden

• Waarover men niet kan spreken, daarover moet men zwijgen.

Het is alleen maar zinvol om te praten over de dingen die men toch al weet.

Vertalingen

    1. ervan afzien te spreken   

Afrikaans: swyg (af) Duits: schweigen (de) Engels: be quiet (en), hush (en), shush (en), shut up (en), whist (en) Frans: se taire (fr)

Grieks: σωπαίνω (el) (sopéno), σιωπώ (el) (siopó) Papiaments: keda ketu Spaans: callar (es), callarse (es)

Gangbaarheid

• Het woord zwijgen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zwijgen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.