Lengdekontraksjon

Lengdekontraksjon eller Lorentzkontraksjon er eit fysisk fenomen skildra av Hendrik Lorentz der lengda som ein observatør observerer av ein lekam i fart minkar. Denne kontraksjonen, òg kalla Lorentz–FitzGerald-kontraksjon, er vanlegvis først merkbar når lekamen kjem opp i ein vesentleg fart som nærmar seg lysfarten. Effekten kan neglisjerast for snøggleikar ein opplever i kvardagen og kan derfor ignorerast for dei fleste føremål. Effekten vert først viktig i stor fart. Med ein fart på 13 400 000 m/s (0,0447c) er lengda 99,9% av lengda til lekamen i ro; med ein fart på 42 300 000 m/s (0,141c), er lengda framleis 99%. Etter kvart som farten nærmar seg lysfarten vert effekten meir dominerande, som ein kan sjå av formelen:

$L={\frac {L_{0}}{\gamma (v)}}=L_{0}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}$

der

L₀ er eigenlengda (lengda til lekamen i ro),

L er lengda ein observatør observerer når dei to er i rørsle i forhold til kvarandre,

v er den relative snøggleiken mellom observatøren og lekamen,

c er lysfarten,

og Lorentzfaktoren, γ(v), er definert som

$\gamma (v)\equiv {\frac {1}{\sqrt {1-v^{2}/c^{2}}}}\$.

I denne likninga seier ein at lekamen er parallell med linja han flyttar seg langs.

Sjå òg

• Tidsdilatasjon
• Ehrenfest-paradokset
• Stigeparadokset
• Lorentztransformasjon
• Kennedy–Thorndike-eksperimentet
• Trouton–Rankine-eksperimentet
• Michelson–Morley-eksperimentet

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Length contraction» frå Wikipedia på engelsk, den 16. juni 2013.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene: