Tenzin Gyatso
Jetsun Jamphel Ngawang Lobsang Yeshe Tenzin Gyatso (nascut Lhamo Döndrub, en tibetan: ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་, Lha-mo Don-'grub;[1] Taktser, 6 de julhet de 1935) es un religiós tibetan, l'atual Dalai Lama (14n de la linhada), cap religiós del bodisme tibetan. Considerat coma la reincarnacion do bodisatva de la compassion, Tenzin Gyatso es monge e geshe (doctor) en filosofia bodista, recebèt lo Prèmi Nobel de la Patz e mai de 100 títols honoris causa.
Vida
[modificar | Modificar lo còdi]Coma 14n Dalai Lama, cap e mentor del pòble tibetan. Considerat per fòrça coma una de las voces paradigmatica de la patz, cerca d'establir lo dialòg e la difusion necessària de la compassion dins lo mond contemporanèu.
En 1959 foguèt obligat d'abandonar Tibet, quora foguèt invasit per la Republica Populara de China. Desguisat en soldat amb qualques companhs familiars, capitèt de passar la frontièra cap a Índia e atal evitèt d'èsser capturat pels chineses. S'installèt a Dharamsala a l'invitacion del govèrn de Jawaharlal Nehru, e ala constituiguèt lo govèrn tibetan en exili, qu'encara existís.
Demorèt en Índia fins a 1967, ne sortiguèt pel primièr còp per visitar Japon e Tailàndia. E comencèt alara una pelegrinacion de contunh pel mond, lutant pels dreches umans dins lo mond subretot al Tibet. Luta, mas totjorn amb de mejans pacifics, respectant la doctrina de la non violéncia (la meteissa que lo Mahatma Gandhi), es per aquò que foguèt reconegut internacionalament amb l'atribucion del Prèmi Nobel de la Patz en 1989. Lo Prèmi Nobèl provoquèt l'atencion creissenta del parlament e al meteis temps l'ostilitat encara mai important del govèrn chinés de Pequin.
Mai tard abandonèt la luta per independéncia del Tibet, e se resolguèt a que lo Tibet siá una region autonoma de China, amb una verdadièra autonomia que li permitriá de conservar e de viure la seuna cultura.
Es reconegut internacionalament, pel mond entièr, coma cap esperitual dels tibetans, mas los govèrns de fòrça païses que visita evitan los contactes oficials amb el per aparar las sensibilitats chinesas.
Presigaire infatigable
[modificar | Modificar lo còdi]
Presigaire infatitable, obriguèt las pòrtas per l'encontra entre la sciéncia l'espiritualitat quand, en 1987, se reuniguèt pendent una setmana amb cinc scientifics occidentals per debatre de la proximitat entre lo bodisme e las sciéncias cognitivas. Alara, se creèt de centres e de forums internacionals que l'experiéncia esperituala es estudiada e aculhida coma l'aspiracion reala d'un saber que revela d'espacis nòus de consciéncia e d'expression.
Ciutadan planetari, manifesta un interes especial pels ponts, articulacions, sinapses, desfisant las ortodoxias que nos *locan o per l'exercici de la vocacion umana per l'agach mutual, la convivéncia e la cooperacion. Dins aquel sens milita perque totes eprendém a trabalhar pas sonque al benefici de la seuna pròpia familha o nacion, mas al profeit de l'umanitat coma un tot.
Afirma que la responsabilitat es la clau de la sobrevivéncia de l'uman e es la melhora garantia per promóure las valors universalas e la patz.
Es membre del Comitat que mena la Coordenacion internacionala per la Deceniá de la cultura de la non violéncia e de la patz.
Lo 17 d'octobre de 2007, lo Dalai Lama foguèt la causa de grandas protestacions diplomaticas de la part del govèrn chinés contra los Estats Units d'America, quand recebèt la Medalha d'Aur del Congres, mai grand onor civil autrejat pel país, e que li foguèt balhat pendent una ceremonia amb lo President George W. Bush.
Recentament, en 2011, lo Dalai Lama renoncièt a la carga de cap politic tibetan, demorant lo gardian protector de la nacion tibetana. Lo rótle politic de cap del govèrn en exil es assegurat pel kalon Tripa Lobsang Sangay.
