ସୁମନ କଲ୍ୟାଣପୁର

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Suman_Kalyanpur

ସୁମନ କଲ୍ୟାଣପୁର
Background information
ଜନ୍ମ ସମୟରେ ନାମ	ସୁମନ ହେମ୍ମାଦୀ
ଜନ୍ମ	(1937-01-28) ୨୮ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୩୭ ଢାକା, ବଙ୍ଗଳାଦେଶ
ଶୈଳୀ	ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ, ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ୍ଟ
ପେଷା	ଗାୟିକା
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ	୧୯୫୪-୧୯୮୮

ସୁମନ କଲ୍ୟାଣପୁର (ଜନ୍ମ ନାମ ସୁମନ ହେମ୍ମାଦୀ; ୨୮ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୩୭) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ୍ଟ ଗାୟିକା । ତାଙ୍କ କଣ୍ଠକୁ ସବୁବେଳେ ଲତା ମଙ୍ଗେସକରଙ୍କ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଇଥାଏ । ୧୯୫୪ ମସିହାରୁ ସୁମନ ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ୍ଟ ଗାୟନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ୧୯୬୦ ଓ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ସେ ଜଣେ ଅଗ୍ରଗଣ୍ୟା ପ୍ରଚ୍ଛଦପଟ୍ଟ ଗାୟିକା ଥିଲେ । ସେ ହିନ୍ଦୀ, ବଙ୍ଗଳା, ମରାଠୀ, ଅସମୀୟା , ଭୋଜପୁରୀ, ପଞ୍ଜାବୀ ଓ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅନେକ ଗୀତ ଗାଇଛନ୍ତି । ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନୀତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ

ସୁମନ ୧୯୩୭ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୮ ତାରିଖରେ ଢାକାଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପରିବାର ସାଙ୍ଗିଆ ହିସାବରେ ତାଙ୍କ ନାମ ପ୍ରଥମେ ସୁମନ ହେମ୍ମାଦୀ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଶଙ୍କର ରାଓ ହେମ୍ମାଦୀ ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ସୀତା ହେମ୍ମାଦୀ ଥିଲା । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ରାଜ୍ୟର ଉଡ଼ୁପି ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ କୁଣ୍ଡପୁର ତାଲୁକରେ ତାଙ୍କର ପୈତୃକ ଗ୍ରାମ ଥିଲା । ପିତା ଶଙ୍କର ରାଓ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଚାକିରୀ କରୁଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ବହୁ ବର୍ଷ ଢାକାରେ ବିତାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ସେମାନେ ୫ ଭଉଣୀ ଓ ଜଣିଏ ଭାଇ ଥିଲେ । ସୁମନ ଥିଲେ ପରିବାରର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ଥିଲେ । ୧୯୪୩ ମସିହାରେ ହେମ୍ମାଦୀ ପରିବାର ଢାକାରୁ ମୁମ୍ବାଇକୁ ଚାଲି ଆସିଥିଲେ ।

ସୁମନ ପିଲାଦିନୁ ଚିତ୍ରାଙ୍କନ ଓ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ଥିଲେ । ସେ ମୁମ୍ବାଇର ଷେଣ୍ଟ କଲମ୍ବା ହାଇସ୍କୁଲରୁ ନିଜ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷାପରେ ସେ ଜେ ଜେ ସ୍କୁଲ ଅଫ ଆର୍ଟସଚିତ୍ରକଳାରେ ଅଧିକ ଶିକ୍ଷା ଆହରଣ ପାଇଁ ନାମ ଲେଖାଇଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ସେ ପୁନେର ପଣ୍ଡିତ କେଶବ ରାଓ ଭୋଲେଙ୍କଠାରୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆକର୍ଷଣ ବଢ଼ିବାରୁ ସେ ପରେ ଉସ୍ତାଦ ଖାନ, ଅବଦୁଲ ରେହମାନ ଖାନ ଓ ଗୁରୁ ମାଷ୍ଟର ନବରଙ୍ଗଙ୍କଠାରୁ ମଧ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ସୁମନଙ୍କ ସାନ ଭଉଣୀ ଶ୍ୟାମା ହେମ୍ମାଦୀ ମଧ୍ୟ ଜଣେ କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀ ।

ବୈବାହିକ ଜୀବନ

୧୯୫୮ ମସିହାରେ ସୁମନ ମୁମ୍ବାଇର ବ୍ୟାପାରୀ ରାମାନନ୍ଦ କଲ୍ୟାଣପୁରଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଓ ବିବାହ ପରେ ନିଜ ନାମ ସୁମନ ହେମ୍ମାଦୀରୁ ସୁମନ କଲ୍ୟାଣପୁରକୁ ପରିବର୍ତ୍ତୀତ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ କନ୍ୟା ଚାରୁଲ ଅଗ୍ନୀ ବିବାହ କରି ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ରହନ୍ତି । ତାଙ୍କ ନାତୁଣୀ ଐଶାଣୀ ଅଗ୍ନୀ ମୁମ୍ବାଇଠାରେ ସୁମନଙ୍କ ନାମରେ ଏକ ଏନଜିଓ ସଂସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ।

ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନ

ସୁମନ, ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ଆକାଶବାଣୀର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପ୍ରଥମେ ନିଜ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ସେ ଶୁକ୍ରାଚୀ ଚାନ୍ଦନୀ ନାମକ ଏକ ମରାଠୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପ୍ରଯୋଜକ ଶେଖ ମୁଖତାର ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣି ନିଜ ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ମଙ୍ଗୁରେ ତାଙ୍କୁ ଗୀତ ଗାଇବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ମଙ୍ଗୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସେ ୩ଟି ଗୀତ ଗାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ପରିଶେଷରେ ତାଙ୍କର କେବଳ ଗୋଟିଏ ନାନାବାୟ ଗୀତ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା । ଏହି ଗୀତଟି ଥିଲା କୋଇ ପୁକାରେ ଧିରେ ସେ ତୁଝେ । ମଙ୍ଗୁରେ ପ୍ରଥମ ଗୀତ ଗାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦରୱାଜା ଥିଲା ତାଙ୍କର ରିଲିଜ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ହିନ୍ଦୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର । ପରେ ସେ ହିନ୍ଦୀ ସମେତ ଅନେକ ଭାଷାର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ ।

ଲତା ମଙ୍ଗେସକରଙ୍କ ସହ ସୁମନଙ୍କ କଣ୍ଠ ମିଶିଯାଉଥିବାରୁ, ଗୋଟିଏ ସମୟରେ ଲତା ଯେଉଁ ଗୀତ ଗାଇ ପାରୁନଥିଲେ ସେ ସବୁ ଗୀତ ସୁମନ ଗାଉଥିଲେ । ସେ ୭୪୦ରୁ ଅଧିକ ଗୀତରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି । ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ମହମ୍ମଦ ରଫିଙ୍କ ସହ ୧୪୦ରୁ ଅଧିକ ଦ୍ୱେତ ସଙ୍ଗୀତରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଓଡ଼ିଆରେ ସେ ଅନେକ ଗୀତରେ କଣ୍ଠଦାନ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଗାଇଥିବା ଦୁଇଟି ପ୍ରମୂଖ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଥିଲା ୧୯୭୫ ମସିହାର ସମୟ ଓ ପ୍ରଥମ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରଙ୍ଗୀନ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଗପ ହେଲେ ବି ସତ । ସେ ଗାଇଥିବା କିଛି ଲୋକପ୍ରିୟ ଗୀତ :

• ଗୁହାରୀ ଶୁଣ ଭଗବାନ
• ଜୟ ଯଦୁ ନନ୍ଦନ
• ସଜନୀରେ କାହିଁ ଗଲେ ଶ୍ୟାମ
• ସାଥିରେ ମୁଁ ଯେ ଜାଣେନା କାହା ବାଟ
• ଏ ବନର ଛାଇ
• ଗପ ହେଲେ ବି କଥାଟି ସତ

ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର

• ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ - ୨୦୨୩
• ସୁର ଶ୍ରୀନଗର ସଂସଦ ସମ୍ମାନ ୩ଥର
• ଲତା ମଙ୍ଗେସକର ସମ୍ମାନ - ୨୦୦୯( ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ )
• ଗା ଦି ମା ସମ୍ମାନ

ବାହାର ଆଧାର

• ଇଣ୍ଟରନେଟ ମୁଭି ଡାଟାବେସରେ ସୁମନ କଲ୍ୟାଣପୁର
• Suman Kalyanpur: voice of sweetness
• Portrait at Kamat's Potpourri
• Career Woman