Bischdum Schbaija

Dialegd: Schbaimarisch

Wabbe vum Bischdum Schbaija

Laach vum Bischdum Schbaija in Daidschlond

S Bischdum Schbaija (lat. Dioecesis Spirensis) isch ä kadolischi Diözees im Siedweschde vun Daidschlond. Sie umfassd de ejemolische Rhoigrais vun Baijan un dodemid die gonz Palz unnde Saa-Palz-Grais im Saalond. Die Diözees hodd ä Flesch vun 5.893 km², wu 1.325.311 Laid lewwe dun. Dodvu sinn 589.454 odda 44,5% Kadoligge. Bischdimma in Daidschlond, wu inde Nee sinn, sinn die Bischdimma Bischdum Triea, Bischdum Määnz unns Bischdum Fraibuasch. De jedzisch Diözeesbischof ischde Karl-Heinz Wiesemann, de Waihbischof Otto Georgens. De Bischofssidz isch Schbaija unn die Kadhedral ischde Schbaijmara Dumm.

Gschischd

Grens vum Bischdum im Middlalda

S'Bischdum Schbaija kead zude äldschde Bischdimma in gonz Daidschlond, awwa middem onnare Gbied als haid. Nochde Schbeedondigg ischs Bischdum noch Oschde iwwade Rhoi eawaidad worre. S'Bischdum hodd jahunnadelong weldlische Vawaldungsfungdsione bsesse unn hodd dodemidd aa en Fiaschdbischof kabd. Abbem Joa 1111 hodd die Schdadd Schbaija imma mea Fraihaidsreschd bkumme unn hodd bald nemme zum Hearschafdsbraisch vum Bischof kead. De Bischof hodd deswesche soin Sidz noch Udene im haidische Filibsbuasch valeschd.

Inde Refoamadsionszaid hodds Bischdum ä Meng on Käasche unnen Großdeel vun soim Vameesche unn Bsidz valore. Do uffm Gbied oinische Fiaschddimma ghearschd kabd hawen, wu sisch fa odda gesche die Refoamadsion endschiede kabd hawen, ischs Fiaschbischdum in kleene Deel zaschbliddad.

Im Pelsische Eabfolschegriesch isch die Schdade Schbaija middm Dumm abgbronnd worre. Nochm Friede vun Rijswijk sinn viele refoamieade Käaschegmoinde widda kadolisch worre. Im Joa 1723 hodde Bischof soin Sidz noch Bruchsal valeeschd.

Alses Bischdum vunde fronzesische Rewoludsionsdrubbe bsedzd worre isch, isch aa de gonse Käaschebsidz bschlachnomd worre, s'lingsrhoinische Gbied isch zu Frong’graisch kumme unns reschdsrhoinische ab 1803 zu Baade. Im Joa 1803 ischs Gbied sägularisiead worre.

In soine jedzische Grenz ischs Bischdum 1815 zu Baijan kumme.

Vawaldung

Bischof

De Bischof laided s'Bischdum. Weschm Baijrische Konkoadaad vum 29. März 1924, wu aa fas Bischdum Schbaija gildisch isch, missn die Bischheef vunde siwwe baijrische Bischdimma unn vum Schbaijmara Bischdum unn aa die achd Dummkabidel alle drai Joa ä Lischd vunde Kandidaade fas Bischofsomd inde Bischdimma On die Kurije in Rom zu schigge. Wonns ä Eanennung gewwe solld, werren die Kandidaade vunde Aposdolisch Nundiadua in Bealin em sogenonde „Infoamadionsprozess“ unnazoche. Om End schiggde Nuntius die Aggde unnen Voaschlaach on die Bischofskong’gregazion vum Pabschd noch Rom. De Pabschd suchd donn de naije Owwahiad aus.

Websaide

• Houmpeidsch vum Bischdum Schbaija (uff Daidsch)