Przejdź do zawartości

Laurence Fishburne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez EmptyBot (dyskusja | edycje) o 14:49, 22 lip 2022. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 lip 2022, była oparta na tej wersji.
Laurence Fishburne
Ilustracja
Laurence Fishburne (2017)
Imię i nazwisko

Laurence John Fishburne III

Data i miejsce urodzenia

30 lipca 1961
Augusta, Georgia, USA

Zawód

aktor, producent filmowy, reżyser

Współmałżonek

Hajna O. Moss
(1985–1990; rozwód)
Gina Torres
(2002–2018; rozwód)

Lata aktywności

od 1972

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Laurence John Fishburne III[1] (ur. 30 lipca 1961 w Augusta) – amerykański aktor, producent i reżyser[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Augusta[3][4] w stanie Georgia jako syn Hattie, nauczycielki szkoły średniej, i Laurence’a Fishburne’a II, który pracował jako strażnik więzienny w Bronksie[5]. Gdy dorastał jego rodzice rozeszli się, a matka przeniosła się na Brooklyn. Ojciec spotykał się z synem raz w miesiącu. Jego ojcem chrzestnym był Maurice Anthony Watson, wykładowca uczelni.

Kariera

Miał 10 lat gdy trafił na scenę New Federal Theatre w Nowym Jorku, wcielając się w rolę młodego fana baseballu. Od tamtej pory nieprzerwanie rozwijał swoją karierę aktorską. W wieku 12 lat pojawił się po raz pierwszy na małym ekranie jako Joshua West Hall, adoptowany syn kapitana policji w operze mydlanej ABC Tylko jedno życie (One Life to Live, 1973). Na dużym ekranie zadebiutował dwa lata później w dramacie Kukurydziana buła, Hrabia i ja (Cornbread, Earl and Me, 1975)[6]. W 1975 powrócił na scenę New Federal Theatre w spektaklu Sekcja D (Section D) jako Tony Pridgeon. W 1976 wraz z grupą Negro Ensemble Company wystąpił jako Solomon Barton na scenie off-Broadwayu w przedstawieniu Eden[7].

Po ukończeniu 15 roku życia, został zaangażowany do roli G.I. w dramacie wojennym Czas apokalipsy (Apocalypse Now, 1979) Francisa Forda Coppoli, który potem powierzył mu role w swoich filmach: Rumble Fish (1983), Cotton Club (1984) i Kamienne ogrody (Gardens of Stone, 1987). Tajniki aktorstwa poznawał w nowojorskiej szkole średniej Julia Richman High School i Akademii Lincoln Square[8].

Następnie dołączył do obsady pięcioodcinkowego komediowego serialu wojennego NBC The Six O'Clock Follies (1980) i pojawił się w jednym z odcinków serialu M*A*S*H (1982) jako kapral Dorsey. Zagrał niewielką rolę Swaina w dramacie Stevena Spielberga Kolor purpury (The Color Purple, 1985) z Whoopi Goldberg. Podjął współpracę ze Spikiem Lee na planie komediodramatu muzycznego Szkolne oszołomienie (School Daze, 1988). Telewidzowie mogli go dostrzec popularnym serialu NBC Policjanci z Miami (Miami Vice, 1986) oraz w roli kowboja Curtisa w komediowym programie dla dzieci CBS Pee-Wee's Playhouse (1987). Zwrócił na siebie uwagę krytyków filmowych rolą kochającego ojca, strzegącego swojego syna przed zgubnymi wpływami gangu w dramacie kryminalnym Johna Singletona Chłopaki z sąsiedztwa (Boyz N The Hood, 1991)[9].

W 1992 odebrał nagrody teatralne – Tony Award, Drama Desk, Outer Critics Circle Award oraz Theater World Award za rolę erupcyjnego Sterlinga Johnsona, byłego kelnera, którą po raz pierwszy zagrał w Yale Repertory Theatre w sztuce Augusta Wilsona Dwa pociągi wyścigowe (Two Trains Running) przeniesionej na scenę broadwayowską[10].

Wielkim sukcesem na kinowym ekranie okazała się autentyczna postać amerykańskiego muzyka, producenta i poszukiwacza talentów Ike'a Turnera Seniora, okrutnego męża Tiny Turner (Angela Bassett) w biograficznym dramacie muzycznym Briana Gibsona Tina (What's Love Got to Do With It?, 1993)[11]. Rola ta przyniosła mu nominację do Oscara. W 1993 roku otrzymał nagrodę Emmy za występ w programie Tribeca. W roku 1995 debiutował na scenie off-Broadwayu jako scenarzysta i reżyser teatralny spektaklem Riff-Raff. Został po raz drugi laureatem nagrody Emmy jako producent telewizyjnego dramatu wojennego HBO Miss Evers' Boys (1997).

W 1999 roku wystąpił w roli króla Henryka II w broadwayowskim przedstawieniu Lew w zimie (The Lion in Winter).

Sławę przyniosła mu rola Morfeusza w trylogii sci-fi Matrix (1999), Matrix Reaktywacja (The Matrix Reloaded, 2002) i Matrix Rewolucje (The Matrix Revolutions, 2003).

Życie prywatne

W 1985 poślubił Hajnę O. Moss (ur. 1963), kierowniczkę obsady, którą poznał przez Spike’a Lee, z którą ma syna Langstona (ur. 1987) i córkę Montanę (ur. 7 września 1991; jej ojcem chrzestnym jest Martin Sheen). Jednak w 1992 rozwiódł się. Jego towarzyszką życia była Victoria Dillard (1992). 20 września 2002 w Nowym Jorku Fishburne ożenił się ponownie z aktorką Giną Torres (ur. 1969), z którą wcześniej romansował w 1995 i związał w roku 2000[12]. W czerwcu 2007 urodziła się ich córka Delilah[13]. 16 kwietnia 2018 para oficjalnie się rozwiodła[14].

Filmografia

Aktor

Reżyser

  • 2000: Once In the Life

Scenariusz

  • 2000: Once In the Life

Producent

  • 2007: A Landlord's Tale
  • 2006: Akeelah and the Bee
  • 2005: Pięć palców (Five Fingers)
  • 2005: The Beltway
  • 2000: Once In the Life
  • 1998: Zawsze na dnie (Always Outnumbered)

Przypisy

  1. ↑ Laurence Fishburne Biography & TV / Movie Credits. TVRage.Com. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  2. ↑ Laurence Fishburne. Listal. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  3. ↑ Laurence Fishburne Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  4. ↑ Laurence Fishburne. TV.com. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  5. ↑ Laurence (Larry) Fishburne. Film Reference. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  6. ↑ Laurence Fishburne, american actor. Encyklopedia Britannica. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  7. ↑ Laurence Fishburne. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-07-02]. (ang.).
  8. ↑ Laurence Fishburne. MYmovies.it. [dostęp 2016-07-02]. (wł.).
  9. ↑ Sandra Brennan: Laurence Fishburne Biography. AllMovie. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  10. ↑ Laurence Fishburne. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  11. ↑ Laurence Fishburne. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-07-02]. (niem.).
  12. ↑ Who is Laurence Fishburne dating?. FamousFix. [dostęp 2016-07-02]. (ang.).
  13. ↑ Update: Laurence Fishburne and Gina Torres welcome first child; spotted out in Hollywood. FamousFix. [dostęp 2007-11-14]. (ang.).
  14. ↑ It's Over! Laurence Fishburne & Gina Torres Finally Sign Off On Divorce Settlement. FamousFix. [dostęp 2019-07-16]. (ang.).
  15. ↑ Marcin Pietrzyk: FOTO: Henry Cavill z loczkiem Supermana, Fishbourne jego szefem. Filmweb, 3 sierpnia 2011. [dostęp 2014-11-27]. (pol.).

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Laurence_Fishburne&oldid=67649269”