Przejdź do zawartości

Jerzy Detloff Flemming

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Anteortum (dyskusja | edycje) o 21:26, 3 mar 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Jerzy Detloff Flemming
Ilustracja
Herb
Flemming
Rodzina

Flemming

Data i miejsce urodzenia

3 marca 1699
Iven

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1771
Warszawa

Ojciec

Feliks Fryderyk von Flemming

Żona

Katarzyna de Seggris de Bielken
Antonina Czartoryska
Konstancja Czartoryska

Dzieci

Izabela Flemming
Marianna Eleonora Józefa

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Pieczęć podskarbiego wielkiego litewskiego Jerzego Detloffa Flemminga z 1757 roku

Jerzy Detloff Flemming (także Jan Jerzy Flemming[a], niem. Georg Detlev von Flemming) (ur. 3 marca 1699 roku w Iven, zm. 12 grudnia 1771 roku w Warszawie) – hrabia, podskarbi wielki litewski w latach 1746-1764, od 1766 wojewoda pomorski, generał artylerii litewskiej w latach 1738-1746, generał lejtnant wojsk koronnych w 1737 roku, generał major wojsk koronnych od 1724 roku[1][2].

Ród Flemmingów wywodził się z Pomorza Zachodniego. Ojcem Jerzego Detloffa był Feliks Fryderyk von Flemming, pruski tajny radca stanu.

Jerzy Detloff przeszedł na służbę króla polskiego Augusta Mocnego i od 1724 dowodził pułkiem królowej[3], w 1738 został mianowany generałem artylerii litewskiej. Stronnik Czartoryskich, członek Familii, dwukrotnie żonaty z córkami kanclerza Michała Fryderyka Czartoryskiego.

Co najmniej od 1737 dzierżawca ekonomii grodzieńskiej[4].

W 1762 popierał Czartoryskich w kampanii przeciw Henrykowi Brühlowi, w 1764 wsparł finansowo konfederatów.

Wiosną 1764 wraz z Massalskimi i Ogińskimi założył w Wilnie konfederację antyradziwiłłowską. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa brzeskolitewskiego[5].

Niechętnie odnosił się do konfederacji radomskiej i barskiej. Założył miasteczko Izabelin. Przyczynił się też do rozwoju Włodawy[4] i Terespola[6][7], miasteczek przejętych od Antoniego Pocieja.

Odznaczony Orderem Orła Białego. W 1765 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[8]. Pochowany został w kościele dolnym w bazylice Świętego Krzyża w Warszawie.

Miał dwoje Izabelę i Mariannę[2]. Jego córka Izabela Flemming została żoną księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego i odziedziczyła po ojcu znaczny majątek, m.in. Różankę[4], Włodawę i Terespol. Jego rodzonym bratem był Karl Georg Friedrich von Flemming, a bratem stryjecznym Jakub Henryk Flemming.

Uwagi

  1. W polskiej literaturze jako pierwsze imię wojewody pomorskiego jest podawane niekiedy błędnie imię Jan: tak Gabriela Pauszer-Klonowska w Pani na Puławach (biografia Izabeli Czartoryskiej z Flemmingów), Marian K. Dziewanowski w Księciu wielkich nadziei (biografia Adama Jerzego Czartoryskiego). Z kolei inni autorzy podają imię Jerzy, tak np. Mieczysław Kseniak w Rezydencji książąt Czartoryskich w Puławach czy Zofia Gołębiowska w W kręgu Czartoryskich. Jako Jerzy Flemming jest odnotowany również w Dziejach Polski nowożytnej (wyd. 1986) Władysława Konopczyńskiego, przy czym imię Jerzy zostało tutaj dodane w indeksie przez redakcję. Tenże Władysław Konopczyński jest autorem hasła Jan Jerzy Detlov Flemming w „Polskim Słowniku Biograficznym” (tom VII, str. 35-36), gdzie jako ojca wojewody pomorskiego wskazał saskiego feldmarszałka Henryka Heino von Flemminga[4]. Jednakże w świetle źródeł niemieckich (np. „Deutsche Biographie”[9] i „Neue Deutsche Biographie[10]) oraz książki Genealogia Fleminngiana z 1703 r. (str. 114-94, pod nr. CXLVII) należy stwierdzić, że autor hasła w PSB pomylił osobę ojca wojewody pomorskiego z ojcem saskiego generała Johanna Georga von Flemminga.

Przypisy

  1. Ciesielski ↓, s. 467.
  2. a b Wielka Genealogia Minakowskiego – M.J. Minakowski [online], wielcy.pl [dostęp 2024-03-01].
  3. Ciesielski ↓, s. 463.
  4. a b c d Konopczyński ↓.
  5. Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 105.
  6. Wróblewski ↓, s. 214.
  7. Tarasiuk ↓, s. 4.
  8. Dunin-Wilczyński ↓, s. 178.
  9. Lippe ↓.
  10. Blaschke ↓.

Bibliografia