Przejdź do zawartości

Górnośląski Związek Metropolitalny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Kalium (dyskusja | edycje) o 17:23, 1 paź 2007. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Górnośląski Związek Metropolitalny i jego położenie na mapie Polski.

Górnośląski Związek Metropolitalny – nazwa powstałego z inicjatywy samorządowców związku międzygminnego obejmującego miasta na prawach powiatu, leżące na obszarze konurbacji górnośląsko-zagłębiowskiej. Jego celem jest utworzenie silnego ośrodka metropolitalnego, złożonego z największych miast regionu. Siedzibą Górnośląskiego Związku Metropolitalnego są Katowice.

Proces decyzyjny

Idea metropolizacji konurbacji górnośląsko-zagłębiowskiej pojawiała się w dyskusjach samorządowców regionu już w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku. W rozwiązaniu takim upatrywano szansy na skuteczniejsze zarządzanie oraz wzmocnienie słabszych obszarów aglomeracji.

9 grudnia 2005 roku w Gliwicach prezydenci miast zdecydowali o powołaniu związku, 9 stycznia 2006 roku w Świętochłowicach podpisali deklarację o utworzeniu GZM.

Początkowo w skład Związku miało wejść 17 miast, w tym 14 miast na prawach powiatu. Ostatecznie, po konsultacjach statutu Związku z nadzorem prawnym Wojewody Śląskiego zadecydowano, że w obecnym stanie prawnym Związek mogą powołać wyłącznie miasta na prawach powiatu. Związek został zarejestrowany przez MSWiA 8 czerwca 2007 roku. Oficjalnie Związek rozpoczął działalność 20 września 2007 roku kiedy to w Rudzie Śląskiej[1] odbyło się pierwsze Zgromadzenie Związku, na którym wyłonione zostały władze Związku.

Zasięg

Katowice
Gliwice
Bytom
Chorzów
Ruda Śląska
Jaworzno
Dąbrowa Górnicza

Lista miast (alfabetycznie):

Miasto Herb Ludność Powierzchnia
Bytom 186 540 69,43 km²
Chorzów 113 978 33,60 km²
Dąbrowa Górnicza 129 559 187,81 km²
Gliwice 198 499 133,85 km²
Jaworzno 95 771 152,20 km²
Katowice 314 500 164,54 km²
Mysłowice 75 063 66,09 km²
Piekary Śląskie Plik:Arms Piekary Slaskie.png 59 338 39,67 km²
Ruda Śląska 145 471 77,59 km²
Siemianowice Śląskie 72 247 25,16 km²
Sosnowiec 224 244 91,26 km²
Świętochłowice 54 938 13,22 km²
Tychy 130 492 81,62 km²
Zabrze 190 110 80,47 km²

Zadania Związku

Do głównych zadań związku należy:

  • ustalenie wspólnej strategii rozwoju dla miast wchodzących w skład Związku, zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
  • realizacja zadań objętych wspólną strategią rozwoju miast wchodzących w skład Związku
  • pozyskiwanie środków finansowych z krajowych i zagranicznych funduszy celowych
  • zarządzanie drogami przekazanymi Związkowi przez gminy członkowskie
  • opracowywanie wniosków w celu pozyskiwania środków publicznych pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
  • aktywizowanie rynku pracy na obszarze miast będących uczestnikami Związku
  • wspieranie innowacyjnych programów gospodarczych podnoszących poziom konkurencyjności miast
  • wyrażanie opinii dotyczących procesów legislacyjnych i decyzyjnych w sprawach objętych przedmiotem zainteresowania Związku ze względu na wykonywane przez Związek zadania.

Efektem działalności związku ma być usprawnienie zarządzania aglomeracją, wzmocnienie siły gospodarczej i konkurencyjności miast - uczestników GZM a także koordynacja działań promocyjnych i podkreślenie znaczenia regionu. Obszar związku zamieszkuje ponad 2 miliony ludzi, zsumowane budżety miast członkowskich wynoszą ponad 6 miliardów złotych a produkt brutto około 8% produktu krajowego brutto Polski.

Organy i budżet

Organami GZM są Zgromadzenie Związku oraz Zarząd Związku, których kadencja pokrywa się z kadencjami rad miast. Gminy uczestniczące w Związku mają po dwóch przedstawicieli w 29-osobowym Zgromadzeniu (w tym prezydenta miasta) z wyjątkiem Katowic, które mają trzech przedstawicieli. Na przewodniczącego Zarządu Związku wybrano jednogłośnie prezydenta Katowic Piotra Uszoka. Na co dzień jednak szefem Związku będzie dyrektor biura GZM a wybrany Zarząd będzie pełnił raczej rolę rady nadzorczej. Budżet GZM stanowią wpłaty poszczególnych miast założycieli w łącznej wysokości ok. 2 milionów PLN[2].

Nazwa

Pierwszą nazwą dotyczącą planowanego związku była "Metropolia Katowice". Nazwa taka została użyta w pierwszym artykule prasowym na ten temat w Dzienniku Zachodnim. Później pod uwagę brano kilka propozycji, m.in. "Związek Konurbacji Górnośląskiej", "Metropolia Górnośląska" (sugerująca ideę integracji) Dąbrowa Górnicza i Sosnowiec zgłosiły wniosek dotyczący zmiany nazwy związku, bowiem mieszkańcom miast Zagłębia Dąbrowskiego nie odpowiada nazwa Górnośląski. W zamian zaproponowano jeszcze mniej przystającą nazwę "Śląski Związek Miast". Ostatecznie przyjęto nazwę "Górnośląski Związek Metropolitalny".

Gospodarka

GZM jest regionem o ogromnej koncentracji przemysłu. Dominuje tu:

Kontrowersje

Pod koniec 2006 roku w mediach pojawiła się informacja o podjęciu przez MSWiA prac nad przygotowaniem projektu ustawy aglomeracyjnej powołującej obligatoryjny związek komunalny. Prace nad projektem trwają niezależnie od prac nad powołaniem GZMu. Informacja ta wywołała w mediach lokalnych i ogólnopolskich dyskusję o rzekomym połączeniu miast aglomeracji w jeden organizm miejski. W debacie publicznej pojawiły się nawet spekulacje na temat nazwy takiego "supermiasta", ma to być rzekomo termin "Silesia" - czyli łacińska nazwa Śląska. Mimo, że ani powstający związek komunalny "GZM" ani zapowiadane przez administrację rządową rozwiązania nie zmierzają do "degradacji" dotychczasowych miast do poziomu dzielnic wielkiego śląskiego "supermiasta" sprawa ta ciągle rozbudza wyobraźnię i powoduje kontrowersje.

  1. http://www.mojepiekary.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1165&Itemid=2
  2. Wkład do budżetu GZM poszczególnych miast założycieli jest różny i odpowiada liczbie mieszkańców wyrażonej w złotych, czyli 1 złoty na każdego mieszkańca.

Linki zewnętrzne