Antoni Karśnicki

Antoni Karśnicki

Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1776 Jazłowiec
Data i miejsce śmierci	8 marca 1844 Warszawa
Zawód, zajęcie	żołnierz, dramatopisarz
Rodzice	Walenty Karśnicki z Karśnic h. Leliwa i Franciszka Zakrzewska
Małżeństwo	Julia Głogowska
Dzieci	Hortensja

Antoni Karśnicki również Karsznicki (ur. 11 grudnia 1776 w Jazłowcu, zm. 8 marca 1844 w Warszawie) – rotmistrz wojsk austriackich, dramatopisarz, malarz, hrabia.

Życiorys

Urodził się w 1776 w Jazłowcu, w Galicji. Rodzicami jego byli Walenty Karśnicki z Karśnic herbu Leliwa i Franciszka Zakrzewska. W wojsku austriackim dosłużył się stopnia rotmistrza. Był członkiem Stanów Galicyjskich oraz c.k. Podkomorzym, w 1821 otrzymał tytuł hrabiowski.

Żonaty z Julią Głogowską, miał córkę Hortensję. Zmarł 8 marca 1844 i pochowany został na cmentarzu Łyczakowskim.

Twórczość

Znany jest jeden jego obraz, przedstawia on Śmierć Poniatowskiego i znajdował się w sali gmachu biblioteki Ossolińskich we Lwowie.

Literatura

W spuściźnie są trzy utwory epickie wierszem i jeden prozą:

• „Wyspa St. Helena, poemat w czterech pieśniach” — przez hr. A. K. Drukiem Breitkopf & Haertel w Lipsku;
• „Dwaj bracia we Włoszech, powieść rycerska” — tom I Pism. Lwów, ;
• „Przypomnienia wojenne z roku 1796 i 1797 nad Renem” — przez Antoniego hr. Karśnickiego napisane. Lwów 1836
• „Wyciąg z dziennika powtórnej podróży do Włoch” przez A. hr. Karśnickiego. Lwów 1842

Dramaturgia

Znanych jest trzynaście utworów scenicznych: wśród nich jest osiem komedii, cztery tragedie i jeden dramat.

Siedem z nich opublikowane były w „Pismach” i są dostępne:

• „Sąd Czarnieckiego“ — tragedia,
• „Męga“ — tragedia wystawiona we Lwowie 4 marca 1834,
• „Alfons X, król Kastylii i Leonu“ — tragedia,
• „Układ zawczesny“ — komedia wystawiona we Lwowie 16 listopada 1835,
• „Łatwy“ — komedia,
• „Skąpiec czyli dwóch Karolów“ — komedia wystawiona we Lwowie 25 lutego 1835,
• „Wróżka czyli poseł“ — komedia

W rękopisach znajdujących się w zbiorach wrocławskiego Ossolineum pozostają trzy utwory:

• „Rozwód czyli Polka w Niemczech“ — komedia wystawiona we Lwowie 25 listopada 1836,
• „Ami czyli polowanie na pokojach królowej Elżbiety“ — dramat wystawiony we Lwowie 14 lutego 1840,
• „Poręka czyli Anglik na Podlasiu“ — komedia wystawiona we Lwowie 24 marca 1843.

Znane tylko z tytułów są pozostałe trzy utwory:

• „Aleksander Farnese“ — tragedia,
• „Przewóz przez rzekę Sołę“ — komedia,
• „Szwedka“ — komedia.

Bibliografia

• Mieczysława Romankówna. Antoni Karśnicki - zapomniany pisarz dramatyczny. „Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”. 40, s. 32-70, 1952. [dostęp 2022-01-29]. 
• S. Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. XIV. Warszawa: S. Orgelbrandt, 1863, s. 264. [dostęp 2022-01-29].
• Antoni hr. Karśnicki z Karśnic h. Leliwa [online], M.J. Minakowski: Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 2022-01-29] .