Przejdź do zawartości

Zażynki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zażynki
Ilustracja
Kanuty Rusiecki, Żniwiarka, 1844
Typ święta

słowiańskie, ludowe

Podobne święta

Dożynki, Dziękczynne Święto Żniw

Zażynkisłowiański ludowy obyczaj związany z początkiem żniw.

Żniwa rozpoczynały się, kiedy ziarno było odpowiednio twarde, a słoma miała właściwy odcień. Głos przepiórki wyznaczał czas rozpoczęcia zbiorów, czyli zażynków. Ścięcie pierwszych kłosów odbywało się zawsze w dzień poświęcony Matce Boskiej – sobotę lub środę, nigdy natomiast w uważane za pechowe pozostałe dni[1][2].

Koszenie rozpoczynało się rytualnie, gospodarz zdejmował kapelusz i mówił "Boże dopomóż", a po naostrzeniu kosy żegnał się i przystępował do pracy. Dawniej po rozpoczęciu żniw i pierwszym pokosie gospodyni rozściełała biały obrus na ziemi, układała na nim chleb, gorzałkę i kiełbasę, żniwiarze siadali dookoła i spożywali.

Niemniej ważny był pierwszy zżęty snop zboża, który w celu udekorowania (zwyczaj ten na przełomie XVIII i XIX wieku niemal całkowicie zastąpił przybyły z Niemiec zwyczaj dekorowania choinki) przechowywano do Święta Godowego[3][4]. W wielu regionach przyszłoroczny siew rozpoczynano z ziarna pozyskanego z tegoż właśnie snopa (zob. diduch).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Janusz Hochleitner, Obrzędy doroczne w kulturze chłopskiej Warmii południowej w XVI-XVIII wieku, Olsztyn 2006, s. 147.
  2. Kwiryna Handke, Polski język familijny. Opis zjawiska, Warszawa 1995, s. 324.
  3. Czesław Witkowski, Doroczne polskie obrzędy i zwyczaje ludowe, Kraków 1965, s. 50.
  4. Jan Stanisław Bystroń, Zwyczaje żniwiarskie w Polsce, Kraków 1916, s. 34.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]