Łada (wieś)
50°44′15″N 22°38′19″E/50,737500 22,638611
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy | |
| Tablice rejestracyjne |
LJA |
| SIMC |
0789275[6] |
Położenie na mapie gminy Chrzanów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu janowskiego  | |
| 50°44′15″N 22°38′19″E/50,737500 22,638611[1]
| |
Łada – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Chrzanów[6][7].
W latach 1954-1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łada, po jej zniesieniu w gromadzie Chrzanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 517 mieszkańców[8] i była trzecią co do wielkości miejscowością gminy Chrzanów.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia św. Bartłomieja w Goraju[9].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki na temat miejscowości pochodzą z 1245 roku i dotyczą najazdu księcia Wasylka. W XIV wieku była wsią królewską i trafiła w 1377 r. w ręce Dymitra[10] z Goraja. Po jego śmierci odziedziczyli ją jego bratankowie. Następnie właścicielem wsi był w 1508 r. Mikołaj Firlej, wojewoda lubelski. W 1517 r. Ładę kupił Wiktoryn Sienieński, który darował ją rodowi Górków. Od ich spadkobierców, pod koniec XVI w., miejscowość nabył Jan Zamojski i włączył ją kilka lat później do ordynacji (1601 r.). W połowie XVII w. we wsi był staw z młynem, sad oraz karczma z browarkiem. Ze względu na swe położenie Łada odgrywała rolę rzemieślniczego i usługowego zaplecza wobec Goraja. Pod koniec XVIII w. we wsi znajdował się folwark, 3 karczmy i browar. W okresie wojen napoleońskich, wskutek przechodów i kwaterunków wojsk, klęsk naturalnych, nieurodzaju i chorób nastąpił spadek ludności (było 15 pustek) i inwentarza (50–90%). W XIX w. z sąsiedniego Malinia napłynęli unici (ludność ruska była obecna także wcześniej). Według danych statystycznych z 1921 r. Łada liczyła 116 domów i 702 osoby. W okresie międzywojennym powstała szkoła powszechna oraz działało Koło Młodzieży Wiejskiej Siew. Podczas II wojny światowej, 24 maja 1944 r., miał miejsce nalot lotnictwa niemieckiego. Pożar wywołany bombardowaniem strawił 73 gospodarstwa. W 1946 r. powstała straż pożarna.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 71087
- ↑ Wieś Łada w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 695 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 695 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Dymitr z Goraja – (ok. 1340–1400) podskarbi, marszałek Królestwa. Był bliskim współpracownikiem królów Kazimierza Wielkiego (popierał jego politykę wschodnią), Ludwika Węgierskiego i Władysława Jagiełły (był zwolennikiem objęcia przez niego tronu polskiego).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Myśliński K.: Dzieje kariery politycznej w średniowiecznej Polsce. Dymitr z Goraja (1340–1400), Lublin 1981, str. 252.
- Sochacka A.: Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987, str. 27, 71.
- Orłowski R.: Położenie i walka klasowa chłopów w Ordynacji Zamojskiej w drugiej połowie XVIII wieku, Lublin 1963, str. 27.
- Tarnawski A.: Działalność gospodarcza Jana Zamoyskiego (1572–1605), Lwów 1935, str. 21–22, 92.
- Kuraś S.: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. III, Warszawa 1983, str. 134.
- Fajkowski J.: Wieś w ogniu. Eksterminacja wsi polskiej w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1972, str. 321.
- Stworzyński M.: Opisanie historyczno-jeograficzne ordynacji zamojskiej z 1834 r., str. 18,79.
- Opis Gmin Powiatu Janowskiego, 1933 r.
- Archiwum Ordynacji Zamojskiej, sygn.:9, 15; 3198, 12–12v, 32v–35v.
- Drabent Z., Reforma rolna PKWN w kraśnickiem, Lublin 1979, str. 30–31.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 36.
- Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880–1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, str. 214.