Przejdź do zawartości

Ścinawa Mała

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ścinawa Mała
wieś
Ilustracja
Rynek w Ścinawie Małej
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Korfantów

Liczba ludności (2011)

767[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-325[3]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0497130

Położenie na mapie gminy Korfantów
Mapa konturowa gminy Korfantów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ścinawa Mała”
Ziemia50°25′17″N 17°32′38″E/50,421389 17,543889[1]

Ścinawa Mała (potocznie: Ścinawa Prudnicka, niem. Steinau in Oberschlesien) – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Korfantów[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Ścinawa Niemodlińska.

W latach 1945–1954 miejscowość należała do gminy Śmicz w powiecie prudnickim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 767 osób[2].

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 15 km od granicy z Czechami, w środkowej części Wysoczyzny Bialskiej, w Dolinie Górnej Ścinawy Niemodlińskiej, tuż przy granicy gminy Korfantów z gminami Prudnik i Biała w powiecie prudnickim. Należy do Euroregionu Pradziad[5].

W Ścinawie Małej panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +9,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Ścinawy Małej wynoszą 737 mm. Dominują wiatry zachodnie[6].

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Stynavia[7][8]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Stinavia[9]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Ścinawa[10]. 12 listopada 1946 nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, nazwę Ścinawa Mała[11].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Pieczęć Ścinawy Małej

Miasto zostało lokowane na prawie zachodnim około 1222 roku[12], kiedy możnowładca Zbrosław uzyskał dla niej przywilej targowy od księcia Kazimierza I. Pierwszymi osadnikami w Ścinawie Małej przypuszczalnie byli Flamandowie[13]. Pierwsza wzmianka o Ścinawie Małej pochodzi z 1235[14]. W dokumencie z 1236 dotyczącym przekazania ośrodka targowego biskupowi wrocławskiemu Tomaszowi I, występuje wójt ścinawski Godinus. W 1268 rezydował tu kasztelan książęcy. Ścinawa Mała uczestniczyła w porozumieniu z Prudnikiem, Białą, Głogówkiem i Niemodlinem w sprawie ścigania i karania śmiercią przestępców[12]. W 1383 miasto stało się własnością księcia Władysława Opolczyka[13].

W 1534 Ścinawa Mała liczyła 80 obywateli, czyli około 480 mieszkańców. Wśród tychże 80 mieszczan, 57 miało nazwiska niemieckie, a 18 – polskie. Wraz z końcem XVI wieku miasto stało się własnością prywatną. W 1602 jego mieszkańcy zbuntowali się przeciwko swemu panu Georgowi von Mettich-Schweinsdorff, trzymającemu miasto tytułem zastawu, który miał gnębić ich robocizną i daninami. Cesarz Rudolf II polecił natychmiast uwięzić i stawić zbuntowanych mieszkańców przed sądem doraźnym w obawie, że bunt rozszerzy się na cały Śląsk. Uwięziono około 90 osób, czyli niemal wszystkich mieszczan. Ich los jest nieznany. W epoce feudalnej w Ścinawie Małej funkcjonowały cechy kowalski i szewski (wzmiankowane w XVII wieku) oraz krawiecki. Miasto nie posiadało obwarowań. Podczas wojny trzydziestoletniej zostało zniszczone przez wojska szwedzkie. W 1725 właścicielka Ścinawy Małej, Helena von Callenberg-Muskau, kazała torturować mieszczan, którzy się jej narazili. Podczas I wojny śląskiej hrabina opowiedziała się po stronie Prus. Wiosną 1741 jej poddani pochwycili ją i odstawili do Twierdzy Nysa celem ukarania za zdradę kraju[13].

Ścinawa Mała (Stzynawa) wśród miejscowości ziemi prudnickiej na polskojęzycznej mapie z 1772

Do 1742 miasto było siedzibą gminy Ścinawa Mała w Monarchii Habsburgów[15]. Po wojnach śląskich znalazło się w granicach Królestwa Prus i weszło w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[16]. W 1742 Ścinawie Małej został odebrany status miasta. Stała się wówczas osadą targową[13]. Ścinawa Mała podzielona była na dwie części: miejską (targową) i wiejską, które pod koniec XIX wieku liczyły razem niemal 2 tysiące mieszkańców[17].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1535 mieszkańców Ścinawy Małej 1480 posługiwało się językiem niemieckim, 49 językiem polskim, a 6 było dwujęzycznych. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Ścinawa Mała znalazła się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[18]. We wsi utworzono lokalny oddział Prudnickiej Powiatowej Kasy Oszczędności[19].

Czołgi kapitana gwardii Moskina wjeżdżające do Ścinawy 19 marca 1945 podczas walk o Prudnik

Ścinawa Mała została zajęta przez Armię Czerwoną 17 marca 1945[20]. Zdobyła ją część sił 120 Dywizji Piechoty pod dowództwem Iwana Goworowa[13]. W rejonie walczyli Estończycy z 20 Dywizji Grenadierów SS[21]. Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[22].

Położenie na mapie powiatu prudnickiego w 1950 r.

W latach 1945–1950 Ścinawa Mała należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Śmicz[23], w latach 1954–1972 do gromady Ścinawa Nyska, a w latach 1973–1975 do gminy Ścinawa Nyska.

Do 1954 roku Ścinawa Mała należała do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1954 Ścinawa Mała została odłączona od powiatu prudnickiego i przyłączona do nyskiego[24].

W 1946 w Ścinawie Małej znajdowała się siedziba jednego z okręgów sanitarnych Powiatowego Urzędu Zdrowia w Prudniku[25]. W latach 1946–1947 w Ścinawie Małej powstała Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”[26]. W okresie powojennym centrum Ścinawy Małej utraciło swój miejski charakter. Zachowało się zaledwie kilka kamienic, które w przeszłości gęsto otaczały Rynek i główną ulicę. Nie zachował się budynek znajdującego się w centrum Rynku ratusza z wieżyczką, w którym mieściła się gospoda. Zlikwidowana została linia kolejowa do Ścinawy Małej[17].

Przynależność państwowa i administracyjna

[edytuj | edytuj kod]
Przynależność polityczno-administracyjna wsi Ścinawa Mała
Okres Państwo Zwierzchnictwo Jednostka administracyjna
1235–1281 Księstwo opolsko-raciborskie księstwo opolskie
1281–1313 Księstwo opolskie
1313–1382 Księstwo niemodlińskie
1382–1424 Księstwo niemodlińsko-strzeleckie
1424–1460 Księstwo głogówecko-prudnickie
1460–1521 Księstwo opolskie
1521–1532 Księstwo opolsko-raciborskie księstwo opolskie
1532–1742 Monarchia Habsburgów Monarchia Habsburgów Święte Cesarstwo Rzymskie księstwo opolsko-raciborskie, gmina Ścinawa Mała
1742–1806 Królestwo Prus Święte Cesarstwo Rzymskie kamera wrocławska, departament wrocławski, powiat prudnicki
1806–1815 Królestwo Prus
1815–1871 prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1871–1918 Cesarstwo Niemieckie Cesarstwo Niemieckie Królestwo Prus, prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1918–1919 Republika Weimarska Wolne Państwo Prusy, prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1919–1933 Wolne Państwo Prusy, prowincja Górny Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1933–1938 III Rzesza III Rzesza
1938–1941 Wolne Państwo Prusy, prowincja Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1941–1945 Wolne Państwo Prusy, prowincja Górny Śląsk, rejencja opolska, powiat prudnicki
1945–1946 Rzeczpospolita Polska Okręg I (Śląsk Opolski)
1946–1950 województwo śląskie, powiat prudnicki, gmina Śmicz
1950–1952 województwo opolskie, powiat prudnicki, gmina Śmicz
1952–1954 Polska Rzeczpospolita Ludowa
1954–1973 województwo opolskie, powiat nyski, gromada Ścinawa Nyska
1973–1975 województwo opolskie, powiat nyski, gmina Ścinawa Nyska
1975–1989 województwo opolskie, gmina Korfantów
1989–1998 Polska Rzeczpospolita Polska
od 1999 województwo opolskie, powiat nyski, gmina Korfantów


Liczba mieszkańców wsi

[edytuj | edytuj kod]

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Dwór, ul. Prudnicka 3

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[34]:

  • kościół par. pw. Nawiedzenia NMP, z XIV w., XVIII w.
  • dwór, ul. Prudnicka 3, z 1600 r., XVIII w.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Ścinawie Małej chronione są ponadto[35]:

  • układ ruralistyczny wsi
  • plebania, ul. Klasztorna 2
  • kaplica św. Józefa, w polu (działka nr 580/3)
  • budynek mieszkalny, ul. Klasztorna 14
  • cmentarz rzymskokatolicki

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

W Ścinawie Małej znajduje się punkt kasowy Banku Spółdzielczego w Prudniku[36].

Transport

[edytuj | edytuj kod]
Przystanek autobusowy

Ścinawa Mała posiada połączenia autobusowe z Niemodlinem, Nysą, Prudnikiem, Przydrożem Małym, Rudziczką, Pleśnicą, Puszyną[37].

Transport autobusowy w Ścinawie Małej obsługiwany był przez PKS Prudnik[38]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[39]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[40], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[41]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[42]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Ścinawie Małej i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[43]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[44].

Oświata

[edytuj | edytuj kod]

W Ścinawie Małej znajduje się Szkoła Podstawowa im. I Armii Wojska Polskiego, która wraz z Publicznym Przedszkolem w Ścinawie Nyskiej z Oddziałem w Węży wchodzi w skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Ścinawie Małej, działającego od 1 września 2012[45].

Religia

[edytuj | edytuj kod]
Kościół Nawiedzenia NMP

W Ścinawie Małej znajduje się katolicki kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, który jest siedzibą parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (dekanat Biała)[46].

W południowej części wsi, obok boiska i kąpieliska, znajduje się strzelnica otwarta, której właścicielem jest Klub Strzelecki „Strzał” Powiatu Prudnickiego[47]. Strzelnica ma 50 m długości i cztery stanowiska strzeleckie. Obiekt strzelnicy powstał przed II wojną światową, do 1985 był użytkowany przez Ligę Obrony Kraju. W 2017 został reaktywowany przez Klub Strzelecki „Strzał” Powiatu Prudnickiego[48].

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Ścinawie Małej[49].

Bezpieczeństwo

[edytuj | edytuj kod]

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ratownictwa miejscowość Ścinawa Mała jest obsługiwana przez Ochotniczą Straż Pożarną (OSP) Ścinawa Mała, która jest częścią Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG). Jednostka OSP aktywnie uczestniczy w akcjach ratowniczo-gaśniczych, zapobiegając pożarom oraz pomagając w likwidacji innych zagrożeń lokalnych. Dodatkowo wsparcie zapewnia Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza PSP w Prudniku[50]

Ludzie związani z Ścinawą Małą

[edytuj | edytuj kod]
  • Tadeusz Nowacki (ur. 1951) – publicysta, poseł na Sejm, urodzony w Ścinawie Małej

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136831
  2. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1262 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2022-05-24].
  6. Klimat: Ścinawa Mała: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2022-05-24].
  7. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
  8. H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
  9. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.
  10. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 46.
  11. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  12. a b Marek Misztal, Przeobrażenia prawno-administracyjne ziem gminy Korfantów od średniowiecza do współczesności [online], mikrohistoria.pl, 25 lipca 2014 [dostęp 2022-05-24] (pol.).
  13. a b c d e f Damian Tomczyk, O herbie Ścinawy Małej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 37 (251), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 10 września 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  14. Miejscowości [online], zs_scinawa.wodip.opole.pl [dostęp 2022-05-24].
  15. Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  16. Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  17. a b Andrzej Dereń, Ścinawa Mała - miasto zapomniane, „Tygodnik Prudnicki”, 34 (816), Prudnik: Spółka Wydawnicza "Aneks", 23 sierpnia 2006, s. 11, ISSN 1231-904X.
  18. a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
  19. Andrzej Dereń, Oszczędzaj w powiecie!, „Tygodnik Prudnicki”, 20 (806), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 17 maja 2006, s. 11, ISSN 1231-904X.
  20. Kasza 2020 ↓, s. 101.
  21. Kasza 2020 ↓, s. 650.
  22. Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  23. Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  24. Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-05-24] (pol.).
  25. Organizacja służby zdrowia w powiecie, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 stycznia 1946, s. 5.
  26. Ryszard Nowak, Początki były trudne, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 44 (1036), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 3 listopada 2010, s. 13, ISSN 1231-904X.
  27. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  28. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  29. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  30. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2024-04-18] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-13] (niem.).
  31. a b c d e Wiesław Drobek, Cechy miejskie i rozwój ludnościowy ośrodków bez formalnego statusu miejskiego w województwie opolskim, „Studia Śląskie”, 50, Opole: Instytut Śląski, 1991, s. 261, ISSN 0039-3355.
  32. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 158.
  33. a b c d e Ścinawa Mała [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-04-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  34. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 66.
  35. Ewidencja – Gmina Korfantów [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-12-04].
  36. Kontakt [online], bsprudnik.pl [dostęp 2024-06-13].
  37. Rozkład jazdy PKS na przystanku Ścinawa Mała Rynek, gm. Korfantów [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-11-29].
  38. PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  39. Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  40. Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  41. Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  42. Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  43. Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  44. Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  45. O instytucji – Zespół Szkolno-Przedszkolny w Ścinawie Małej [online], zspscinawamala.szkolna.net [dostęp 2023-11-29].
  46. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  47. Maciej Dobrzański, Nowa strzelnica już otwarta [online], Prudnik24, 4 sierpnia 2017 [dostęp 2024-05-04] (pol.).
  48. Jan Poniatyszyn, Reaktywowali zaniedbaną strzelnicę. Gmina użyczyła ją nieodpłatnie [online], Radio Opole, 24 lipca 2017 [dostęp 2024-05-04] (pol.).
  49. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  50. O Jednostce [online], Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [dostęp 2024-08-15] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]