Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego
Autor | |
---|---|
Typ utworu |
zbiór wierszy |
Wydanie oryginalne | |
Język | |
Data wydania |
Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża, nieboszczyka pana Jana Kochanowskiego, wojskiego sandomierskiego, i Polaka zacnego, ślachcica dzielnego, który z niemałym smutkiem wszech Polaków postąpił w Lublinie R. P. 1584, d. 16, m. sierpnia pod konwokacją – zbiór wierszy Sebastiana Fabiana Klonowica wydany w 1585, poświęcony Janowi Kochanowskiemu.
Żale są pożegnaniem zmarłego w 1584 Jana Kochanowskiego, który przestawiony jest w utworze jako najwybitniejszy poeta swoich czasów, a poprzez niego także pożegnaniem całej epoki.
Pod względem gatunkowym Żale są poematem epicedialnym (cyklicznym), składającym się z 13 żali. Wzorowane są one na Epitafium Biona – utworze z II-I w. p.n.e., nieznanego autorstwa, z którego zaczerpnięta została kompozycja kolejnych wezwań kierowanych do bóstw, osób, miast, rzek, kwiatów, zwierząt, aby opłakiwały zmarłego.
Poeta zastosował w cyklu różne formy wersyfikacyjne, w tym siedmiozgłoskowiec, ośmiozgłoskowiec, trzynastozgłoskowiec, czternastozgłoskowiec i strofę saficką. Urozmaica rytm stosując inwersję i przerzutnię[1].
- Niech się Sarmatom zacnym nad ciemieniem
- Nowym gwiazdeczka zapali promieniem.
- Niechaj przezwisko wieczne nosi cnego
- Kochanowskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1997, s. 82. ISBN 83-85220-79-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sebastian Fabian Klonowic: Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego y znacznie uczonego męża nieboszczyka Pana Jana Kochanowskiego woyskiego sandomierskiego. wbc.poznan.pl, 1589. [dostęp 2017-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]. (pol.).
- Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 425-426, 515, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.
- Franciszek Ziejka: „ Że moich kości popiół nie będzie wzgardzony... ” (Z dziejów pośmiertnego żywota Jana Kochanowskiego). ejournals.eu. [dostęp 2017-01-29]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Sebastian Fabian Klonowic: Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego (wybór). staropolska.pl. [dostęp 2017-01-29]. (pol.).
- Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego (wyd. 1585) w bibliotece Polona
- Twórczość Sebastiana Klonowica
- Utwory literackie z 1585
- Polskie tomy i zbiory poetyckie
- Utwory literackie napisane siedmiozgłoskowcem
- Utwory literackie napisane ośmiozgłoskowcem
- Utwory literackie napisane trzynastozgłoskowcem
- Utwory literackie napisane czternastozgłoskowcem
- Utwory literackie napisane strofą saficką