Adam Studziński

Adam Franciszek Studziński
	; o. Adam Studziński; Monte Cassino, 11 maja 2007
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	2 czerwca 1911 ; Strzemień
Data śmierci	2 kwietnia 2008
	Przebieg służby
Lata służby	od 1941
Siły zbrojne	Polskie Siły Zbrojne
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania włoska,; bitwa o Monte Cassino;

Adam
	Franciszek Studziński
Data i miejsce urodzenia	2 czerwca 1911 ; Strzemień (powiat żółkiewski)
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 2008 ; Kraków
Miejsce pochówku	Cmentarz Rakowicki w Krakowie
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	łaciński
Inkardynacja	Zakon Kaznodziejski
Prezbiterat	9 marca 1937
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adam (właśc. Franciszek^[1]) Studziński (ur. 2 czerwca 1911 w Strzemieniu, powiat żółkiewski^[2], zm. 2 kwietnia 2008 w Krakowie^[2]) – polski prezbiter katolicki, dominikanin, kapelan Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej, generał brygady Wojska Polskiego, harcmistrz.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Do szkoły powszechnej uczęszczał w rodzinnym Strzemieniu^[3]. Ukończył Państwowe Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Żółkwi (tzw. mała matura^[1]), egzamin dojrzałości zdał w Gimnazjum im. Sienkiewicza w Krakowie. W 1928 wstąpił do zakonu dominikanów^[1]. Nowicjat ukończył w Krakowie^[1]. Następnie studiował teologię we Lwowie i w Warszawie, święcenia kapłańskie przyjął we Lwowie^[1] 9 marca 1937 z rąk biskupa Eugeniusza Baziaka. Do wybuchu II wojny światowej pracował jako katecheta.

II wojna światowa

We wrześniu 1939 znalazł się na Węgrzech, gdzie był duszpasterzem wśród polskich żołnierzy^[2]. W 1942 wstąpił do Wojska Polskiego, i pełnił następnie posługę duszpasterską w Palestynie i Iraku^[1]^[2]. Odbył kampanię włoską, jako kapelan Pułku 4. Pancernego „Skorpion”^[2]. Za udział w bitwie o Monte Cassino został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari^[4]. W kwietniu 1945 mianowany został kapelanem 2 batalionu komandosów zmotoryzowanych 2 Brygady Pancernej (później 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej)^[5].

Okres powojenny

Po wojnie wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia^[5]. W październiku 1947 powrócił do Polski^[5]. W 1950 został zaaresztowany w Gdańsku pod zarzutem przygotowywania ucieczki na Zachód^[5]. Skazany początkowo na 10 lat więzienia, został jednak zwolniony z więzienia w Łodzi jesienią 1951^[3]^[5]. Pracował m.in. jako proboszcz w Warszawie (1952–1958)^[6], następnie zamieszkał w klasztorze dominikanów w Prudniku (1962) i w Warszawie (1962–1963)^[7], ukończył także studia na Wydziale Konserwacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1970)^[8]. Przez wiele lat zajmował się restauracją i konserwacją krakowskiego klasztoru oo. dominikanów; był inicjatorem otwarcia klasztornego muzeum^[4].

Działał w środowiskach kombatanckich jako duszpasterz. Organizował spotkania rocznicowe i pielgrzymki na Jasną Górę byłych legionistów, POW-iaków, żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i II Korpusu. Był nieformalnym kapelanem krakowskiego oddziału Związku Legionistów Polskich^[9]. Od 1981 był honorowym kapelanem corocznego Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej; z tego powodu był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa^[5]. Ściśle współpracował z Komitetem Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego^[3].

3 maja 2006 prezydent RP awansował go na stopień generała brygady WP^[5]. Zbierał i opiekował się pamiątkami legionowymi oraz kombatanckimi, m.in. spuściznami po płk. Wincentym Edwardzie Cybulskim oraz po por. Stanisławie Leszczyc-Przywarze, które Studziński złożył w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów^[3].

Harcerstwo

W latach 80. wraz ze współpracownikami wyremontował kościół św. Idziego w Krakowie (którego był rektorem) i uczynił z niego miejsce spotkań harcerzy i kombatantów^[4]^[5]. Rozpoczął tam działania duszpasterstwa harcerskiego, które organizuje msze i rekolekcje dla harcerek i harcerzy. Był członkiem Rady Naczelnej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej (1992-1993), odznaczonym Krzyżem Honorowym ZHR "Semper Fidelis"^[10].

Pogrzeb

Uroczystości pogrzebowe odbyły się 9 kwietnia 2008 w Krakowie i miały uroczysty charakter. Po mszy św. w kościele Dominikanów, której przewodniczył kardynał Franciszek Macharski kondukt żałobny przeszedł na cmentarz Rakowicki, gdzie o. Adam Studziński pochowany został z wojskowymi honorami w alei zasłużonych (kwatera LXIX pas C-2-3)^[11]^[12]^[13]^[14]. Jego imieniem nazwano plac przed kościołem św. Idziego w Krakowie.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari^[2]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[15]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych^[2]
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami^[5]
Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
Medal Wojska
Odznaka "Honoris Gratia"^[3]
brytyjska Gwiazda za wojnę 1939–1945
brytyjska Africa Star
brytyjska Italy Star
brytyjski Defence Medal
brytyjski War Medal 1939-1945

Wyróżnienia

Tytuł honorowego członka Towarzystwa im. Józefa Piłsudskiego (marzec 1998)
Tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa (1999)^[16]
Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Skawina 2007
wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (5 października 1989)
Honorowy członek Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa^[2]
Patron honorowy Krakowskiego Szwadronu Ułanów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego^[3]

Publikacje

„Przewodnik po polskich cmentarzach wojennych we Włoszech” (Oficyna Wydawnicza Fulmen 1994, ISBN 83-901106-9-5)^[4]
„Wspomnienia kapelana Pułku 4 Pancernego „Skorpion” spod Monte Cassino” (Wydawnictwo i Reklama K & Z. Nowakowscy 1998, ISBN 83-86171-04-9)^[4]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Z ziemi Polskiej do Włoskiej 2017 ↓, s. 94.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Bukowski 2008 ↓, s. 211.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Sanak 2019 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Bukowski 2008 ↓, s. 212.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Z ziemi Polskiej do Włoskiej 2017 ↓, s. 95.
↑ O. Adam Studziński. www.czerwonymak.skawina.pl. [dostęp 2015-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-11)]. (pol.).
↑ Spuścizna archiwalna o. Adama Studzińskiego OP (1911–2008) [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-08-28] .
↑ Uzasadnienie do uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie nadania Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Księdzu Pułkownikowi Adamowi Franciszkowi Studzińskiemu (1999). www.bip.krakow.pl. [dostęp 2015-06-04]. (pol.).
↑ Mirosław Lewandowski, Maciej Gawlikowski: Prześladowani, wyszydzani, zapomniani... Niepokonani. Tom I. ROPCiO i KPN w Krakowie 1977–1981. Kraków: DAR-POINT Leszek Jaranowski, 2009. ISBN 978-83-927061-1-3.
↑ Ewa Borkowska-Pastwa, Renata Adrian-Cieślak, Urszula Kret: Starszyzna Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej 1989–2022. Warszawa: Wydawnictwo ZHR, 2023. ISBN 978-83-87899-32-5.
↑ Włodzimierz Knap, 'Ostatnia droga wielkiego Polaka, kapłana i żołnierza. Pogrzeb ojca generała Adama Studzińskiego (1911-2008), Dziennik Polski, z 10.04.2008, s. 10.
↑ 'Pożegnanie z wojskowymi honorami, Dziennik Polski, z 10.04.2008, s. 10.
↑ Ostatnia droga kapelana 2. korpusu polskiego – strona Ministerstwa Obrony Narodowej. archiwum.wojsko-polskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-16)]..
↑ Pożegnanie o. gen Adama Studzińskiego OP. „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie”. 4(1038), s. 427, 2008. ks. Grzegorz Kalwarczyk – redaktor naczelny. Warszawa: Kuria Metropolitalna Warszawska. (pol.).
↑ M.P. z 2008 r. nr 8, poz. 97 – pkt 1.
↑ Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. [dostęp 2011-02-18].

Bibliografia

JerzyJ. Bukowski JerzyJ., O. Adam Studziński OP 2 VI 1911 – 2 IV 2008, „Rocznik Krakowski” (74), Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2008, s. 211-212, ISSN 0080-3499 .
IzabelaI. Cisek IzabelaI. i inni, Z ziemi Polskiej do Włoskiej. 2 Korpus Polski i Armia Krajowa. Album wystawy, Kraków: Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, 2017, s. 93-98, ISBN 978-83-950027-0-0 .
MarcinM. Sanak MarcinM., Ojciec Adam Studziński OP – duchowy opiekun legionistów i piłsudczyków [online], Archiwum Prowincji Dominikanów, 2019 [dostęp 2022-06-16] .

Linki zewnętrzne

o. Adam Studziński (1911-2008) – sylwetka. pilsudski.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-05)].
o. Adam Studziński – pierwszy proboszcz na Służewie
Relacja biograficzna Adama Franciszka OP Studzińskiego nagrana w ramach projektu "Świadectwa. XX wiek". Ośrodek KARTA

[CITEREFZ_ziemi_Polskiej_do_Włoskiej201794-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Z ziemi Polskiej do Włoskiej 2017 ↓, s. 94.

[CITEREFBukowski2008211-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Bukowski 2008 ↓, s. 211.

[CITEREFSanak2019-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Sanak 2019 ↓.

[CITEREFBukowski2008212-4] Bukowski 2008 ↓, s. 212.

[CITEREFZ_ziemi_Polskiej_do_Włoskiej201795-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Z ziemi Polskiej do Włoskiej 2017 ↓, s. 95.

[6] O. Adam Studziński. www.czerwonymak.skawina.pl. [dostęp 2015-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-11)]. (pol.).

[7] Spuścizna archiwalna o. Adama Studzińskiego OP (1911–2008) [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-08-28] .

[8] Uzasadnienie do uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie nadania Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Księdzu Pułkownikowi Adamowi Franciszkowi Studzińskiemu (1999). www.bip.krakow.pl. [dostęp 2015-06-04]. (pol.).

[9] Mirosław Lewandowski, Maciej Gawlikowski: Prześladowani, wyszydzani, zapomniani... Niepokonani. Tom I. ROPCiO i KPN w Krakowie 1977–1981. Kraków: DAR-POINT Leszek Jaranowski, 2009. ISBN 978-83-927061-1-3.

[10] Ewa Borkowska-Pastwa, Renata Adrian-Cieślak, Urszula Kret: Starszyzna Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej 1989–2022. Warszawa: Wydawnictwo ZHR, 2023. ISBN 978-83-87899-32-5.

[11] Włodzimierz Knap, 'Ostatnia droga wielkiego Polaka, kapłana i żołnierza. Pogrzeb ojca generała Adama Studzińskiego (1911-2008), Dziennik Polski, z 10.04.2008, s. 10.

[12] 'Pożegnanie z wojskowymi honorami, Dziennik Polski, z 10.04.2008, s. 10.

[13] Ostatnia droga kapelana 2. korpusu polskiego – strona Ministerstwa Obrony Narodowej. archiwum.wojsko-polskie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-16)]..

[14] Pożegnanie o. gen Adama Studzińskiego OP. „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie”. 4(1038), s. 427, 2008. ks. Grzegorz Kalwarczyk – redaktor naczelny. Warszawa: Kuria Metropolitalna Warszawska. (pol.).

[15] M.P. z 2008 r. nr 8, poz. 97 – pkt 1.

[16] Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. [dostęp 2011-02-18].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]