Alpy Wschodnie
Piz Bernina | |
Kontynent | |
---|---|
Państwo |
Włochy |
Najwyższy szczyt |
Piz Bernina |
Jednostka dominująca | |
Położenie na mapie Europy | |
47°N 12°E/47,000000 12,000000 |
Alpy Wschodnie[1] (niem. Ostalpen[2], retorom. Alps da l'ost, Alps orientals[3], wł. Alpi Orientali[4], słoweń. Vzhodne Alpe[5]) – wschodnia część Alp, położona na terenie Włoch, Szwajcarii, Austrii, Niemiec, Słowenii, Liechtensteinu oraz w minimalnym stopniu na Węgrzech. Od Alp Zachodnich różnią się budową geologiczną oraz geologicznym czasem powstania.
Alpy Wschodnie dzieli się na:
według SOIUSA (niem. IVOEA):[a]
- II/B. Nördliche Ostalpen – Alpi Nord-orientali – Północne Alpy Wapienne (Parseierspitze, 3040 m n.p.m.),
- II/A. Zentrale Ostalpen – Alpi Centro-orientali – Alpy Centralne (Piz Bernina, 4049 m n.p.m.),
- II/C. Südliche Ostalpen – Alpi Sud-orientali – Południowe Alpy Wapienne (Ortler, 3905 m n.p.m.).
- Nördliche Ostalpen[6][7] (Parseierspitze, 3040 m n.p.m.),
- Zentrale Ostalpen[6][7] (Großglockner, 3798 m n.p.m.),
- Südliche Ostalpen[6][7] (Ortler, 3905 m n.p.m.),
- Westliche Ostalpen[6][7] (Piz Bernina, 4049 m n.p.m.).
Najwyższy szczyt, Piz Bernina (4049 m), leży w Szwajcarii, w pasmie Alpi del Bernina. Inne ważne szczyty to: Ortler (3908 m) we Włoszech i Großglockner (3798 m), który jest najwyższym szczytem Austrii.
Granica podziału między Alpami Wschodnimi i Zachodnimi biegnie według linii: Jezioro Bodeńskie – dolina górnego Renu – przełęcz Splügenpass – jezioro Lago di Como.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Podział SOIUSA na trzy części pokrywa się z grubsza z tradycyjnym podziałem Alp Wschodnich na Północne Alpy Wapienne, Alpy Centralne i Południowe Alpy Wapienne. Należy zaznaczyć, że wg KSNG wymienionym polskim egzonimom odpowiadają endonimy odpowiednio: Nördliche Kalkalpen, Zentralalpen i Südliche Kalkalpen[8] (ostatniemu z wymienionych także zgodne z SOIUSA włoskie Alpi Sud-orientali[9]).
- ↑ W podziale AVE na cztery części jedynie obszar Nördliche Ostalpen daje się porównać z Północnymi Alpami Wapiennymi. KSNG nie podaje polskich egzonimów dla żadnej z czterech nazw niemieckich[6][7]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Egzonim polski: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 9, 163, 211, 284, 290 i 371; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Endonim niemiecki: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 9, 163, 211, 290 i 371; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Endonim retoromański: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 290; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Endonim włoski: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 290 i 371; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Endonim słoweński: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 284; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ a b c d e Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 9, 10, 211, 212, 289, 290; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ a b c d e Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.
- ↑ Nazwy niemieckie wymienione przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa 2010. s. 24. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-06)].
- ↑ Nazwa włoska wymieniona przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa 2010. s. 252. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-06)].