Andrzej Kurnatowski
(rys. Leszek Woźniak, 1994) | |
Data i miejsce urodzenia |
23 lipca 1927 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 lutego 2020 |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość | |
Tytuł naukowy | |
Alma Mater |
Wydział Lekarski UŁ, Akademia Medyczna w Łodzi |
Uczelnia | |
Odznaczenia | |
Andrzej Kurnatowski (ur. 23 lipca 1927 w Warszawie, zm. 12 lutego 2020 w Łodzi[1]) – polski lekarz, patomorfolog, profesor Akademii Medycznej w Łodzi, dziekan Wydziału Lekarskiego AM, prorektor ds. nauczania i wychowania, doctor honoris causa AMŁ (2008).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w roku 1927 w Warszawie. Ojciec był prawnikiem, a matka – lekarzem dentystą[2]. Szkołę powszechną skończył w roku wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji uczył się w domu. Mając 14–16 lat pracował w Łodzi, w niemieckiej fabryce. Od jesieni 1943 roku do końca wojny przebywał w okolicach Warszawy, ukrywając się pod przybranym nazwiskiem (rodzice zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych)[3][4][5].
Po zdaniu matury w Łodzi (1946) zaczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego, który w roku 1949 przekształcono w Akademię Medyczną. W roku 1952 otrzymał dyplom lekarza[3][4][5].
Już jako student zaczął pracę w Katedrze Anatomii Patologicznej. Od roku 1948 był wolnym słuchaczem („hospitantem”), a następnie młodszym asystentem (od 1950). Pracował pod opieką naukową prof. Aleksandra Pruszczyńskiego[6], organizatora i kierownika Katedry i Zakładu Anatomii Patologicznej w nowo utworzonym uniwersytecie[a], zainteresowanego głównie patomorfologią onkologiczną, patomorfologią wątroby, serca, naczyń, zespołu nadciśnienia i in.[6][8]
Kolejne stopnie naukowe osiągał w latach[3][4][5]:
- 1959 – doktorat
- 1963 – habilitacja
- 1972 – tytuł profesora nadzwyczajnego
- 1983 – tytuł profesora zwyczajnego
Od roku 1973 zajmował stanowisko kierownika Zakładu Anatomii Patologicznej w Instytucie Patologii, przekształconego w roku 1992 w Katedrę i Zakład Patomorfologii. Prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów Wydziału Lekarskiego oraz Oddziału Stomatologicznego, był promotorem siedmiu prac doktorskich i opiekunem naukowym pięciu prac habilitacyjnych. Utrzymywał naukowe kontakty z ośrodkami zagranicznymi; odwiedził m.in. Uniwersytet w Lejdzie (5-miesięczny pobyt; organizacja bezdewizowej wymiany studentów), kilkanaście placówek patomorfologicznych w Wielkiej Brytanii, uczelnie w Szwecji, zakłady patomorfologii w Norwegii, Paryżu, Budapeszcie, Bratysławie, Belgradzie[4][5].
Przez 25 lat był członkiem Senatu AMŁ (kierował komisją opracowującą pierwszy statut)[4][5]. W latach 1972–1981 był dziekanem Wydziału Lekarskiego, a w latach 1985–1987 – prorektorem ds. nauczania i pierwszym zastępcą rektora. Jako przewodniczący Łódzkiego Komitetu Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia (17 lat, funkcja społeczna) brał udział w działaniach, które umożliwiły zwiększenie o ponad 750 liczby łóżek w szpitalach i domach pomocy społecznej w Łodzi i w województwie. Przez 17 lat pełnił funkcję krajowego specjalisty ds. patologii[5].
Był członkiem[5]:
- Europejskiego Towarzystwa Patologów
- Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (3 kadencje, przewodniczący Komisji Dydaktyki)
- Rady Wyższego Szkolnictwa Medycznego (wiceprzewodniczący)
- Łódzkiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Anatomopatologów (przez kilka kadencji – przewodniczący; członek Zarządu Głównego)
- Polskiego Towarzystwa Patologów (otrzymał tytuł członka honorowego)
- Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
- Włocławskiego Towarzystwa Naukowego (członek założyciel)
W 1997 roku przeszedł na emeryturę, nie przerywając pracy zawodowej[4][5].
Tematyka badań i publikacje
[edytuj | edytuj kod]Zainteresowania naukowe Andrzeja Kurnatowskiego dotyczyły przede wszystkim[3][4][5]:
- onkologii doświadczalnej i diagnostyki morfologicznej nowotworów
- patomorfologii jamy ustnej
- patomorfologii zatruć
- patomorfologii chirurgicznej
Charakter pionierski miały badania chłoniaka NK/Ly (łac. Nemeth-Kelner Lymphoma), opublikowane w Zeitschrift fur Krebsforschung und klinische Onkologie. Cancer research and clinical oncology i w Nature[12][5]. Wykonano cytochemiczne badania zmian, zachodzących w komórkach chłoniaka pod wpływem związków chemicznych, które mogą mieć działanie przeciwnowotworowe. Wraz ze współpracownikami z Instytutu Patologii Uniwersytetu w Lejdzie wykrył w NK/Ly ciała wirusopodobne[2].
Jest autorem lub współautorem ponad 90 publikacji naukowych, 3 podręczników akademickich i skryptu[4][5] (w bazie PubMed znajduje się 29 pozycji dorobku naukowego[13], w WorldCat ok. 15 pozycji[14]). Był inicjatorem opracowania pierwszego polskiego „Atlasu histopatologii ogólnej” (PZWL 1954)[15]. Zespół badawczy, pracujący pod jego kierownictwem, opublikował ponad 600 prac naukowych[4][5].
W latach 2003–2004 opublikował trzy książki, które – według recenzenta, prof. Leszka Woźniaka – mają nieprzemijającą wartość historyczną. Książki (łącznie ponad 1100 stron) zawierają ponad 500 biogramów łódzkich profesorów i docentów (w tym autobiografię[3][4]), z autorskimi portretowymi zdjęciami[5][9]):
- Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945–1964, 2003[10] ISBN 83-88940-95-3
- Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1965–1994, 2004[11] ISBN 83-88940-86-4
- Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi : 1995–2002[16] ISBN 83-88940-37-6
Andrzej Kurnatowski jest znanym pasjonatem fotografii biograficznej. Wykonał tysiące portretów. Część z nich prezentowano na wystawach, m.in. w Pałacu Izraela Poznańskiego i Okręgowej Izbie Lekarskiej w Łodzi, w Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie oraz w Rzeszowie[2].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Za swoją zawodową i społeczną działalność otrzymał m.in.[4][5]:
- Krzyż Oficerski OOP
- Krzyż Kawalerski OOP
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- tytuł Zasłużony Lekarz PRL
- tytuł Zasłużony Nauczyciel PRL
Otrzymał również medal za „Zasługi dla Uczelni” i odznakę „Zasłużony dla Łódzkiej Akademii Medycznej”, „Honorową Odznakę Miasta Łodzi”, złotą odznakę „Za Zasługi dla Województwa Wrocławskiego”, odznakę „Za Zasługi dla Województwa Piotrkowskiego” i in.[4][5].
W roku 2008 prof. Andrzej Kurnatowski znalazł się w gronie Doktorów Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego[2][17].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Kurnatowski zorganizował m.in. pracownię fotograficzną[7]. Po latach opisał sylwetkę Aleksandra Pruszczynskiego i kolejne etapy tworzenia oraz przekształcania placówki naukowo-badawczej i dydaktycznej m.in. w artykułach: Prof. Aleksander Pruszczynski (1981)[8] i Historia Katedry i Zakładu Patomorfologii[7] (autorzy: Andrzej Kurnatowski i Wielisław Papierz).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 12 lutego 2020 roku zmarł w wieku 93 lat Andrzej Kurnatowski. Wyborcza.pl/Nekrologi, 2020-02-15.
- ↑ a b c d e Prof. dr hab. Wielisław Papierz: Profesor Andrzej Kurnatowski (laudacja). [w:] Kronikarz R. 7 nr 13 [on-line]. cybra.p.lodz.pl, 2008/2009. s. 47-58. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ a b c d e Andrzej Kurnatowski. W: op.cit. Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci … 1945−1964. s. 116–117.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Andrzej Kurnatowski. W: op.cit. Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci … 1965−1994. s. 282–283.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Profesor Andrzej Kurnatowski. [w:] Doktorzy Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego w 2008 r. [on-line]. Biuro Promocji i Wydawnictw Uniwersytetu Medycznego. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ a b c Teresa Ostrowska: Pruszczyński Aleksander (1902–1980). [w:] iPSB [on-line]. Narodowy Instytut Audiowizualny. [dostęp 2017-02-27].
- ↑ a b Andrzej Kurnatowski, Wielisław Papierz: Historia Katedry i Zakładu Patomorfologii. 2014-11-02. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ a b c Kurnatowski Andrzej. Prof. Aleksander Pruszczyński. „Patologia Polska”, s. 305-315, 1981. ISSN 0031-3114. PMID: 7038604.
- ↑ a b Floris: Prof. Andrzej Kurnatowski doktorem hc Uniwersytetu Medycznego. [w:] Serwis naszemiasto.pl : Warszawa [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2008-12-10. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ a b Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945–1964. Łódź: 2003. ISBN 83-88940-95-3.
- ↑ a b Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenci Wydziałów Medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1965−1994. Łódź: 2004. ISBN 83-88940-86-4.
- ↑ A. Kurnatowski & R.G.J. Willighagen. Cytochemistry of the NK/Ly Lymphoma. „Nature”, s. 1211-1212, 22 June 1963. DOI: 10.1038/1981211a0. (ang.).
- ↑ Kurnatowski A.. [w:] Wyszukiwarka U.S. National Library of Medicine [on-line]. National Center for Biotechnology Information, PubMed, 22 June 1963. [dostęp 2017-02-27].
- ↑ Search results for 'au:Kurnatowski, Andrzej'. [w:] WorldCat library catalog [on-line]. Online Computer Library Center, Inc.. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ Andrzej Kurnatowski; Zygmunt Edward Ruszczewski; Leszek Włodzimierz Woźniak: Atlas histopatologii ogólnej. [w:] Dane bibliograficzne w WorldCat [on-line]. PZWL, 1954. [dostęp 2017-02-27].
- ↑ Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi : 1995–2002. Łódź: Uniwersytet Medyczny, 2004. ISBN 83-88940-37-6.
- ↑ Dr Ryszard Żmuda: Poczet doktorów honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (2003–2008). [w:] Kronikarz nr 11/12 [on-line]. cybra.p.lodz.pl, 2008. s. 51-86. [dostęp 2017-02-26].; Doktoraty honoris causa
- Absolwenci Akademii Medycznej w Łodzi
- Członkowie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
- Członkowie Włocławskiego Towarzystwa Naukowego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
- Lekarze związani z Łodzią
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni odznaką tytułu honorowego „Zasłużony Lekarz PRL”
- Odznaczeni odznaką tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”
- Pochowani na Starym Cmentarzu w Łodzi
- Polscy fotografowie
- Polscy historycy medycyny
- Polscy patolodzy
- Prorektorzy polskich uczelni medycznych
- Rektorzy polskich uczelni medycznych
- Rektorzy uczelni w Łodzi
- Wykładowcy Akademii Medycznej w Łodzi
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2020
- Laureaci Nagrody Miasta Łodzi