Angiras
Angiras (dewanagari अंगिरा, trl. Angirā, ang. Angiras) – jeden z synów Brahmy, starożytny natchniony mędrzec indyjski (ryszi – dewanagari ऋषि, trl. ṛṣi, ang. rishi), protoplasta rodu Angirasów, w którym narodziło się wielu ryszich. Purany zawierają szczegółowy opis jego boskich czynów i nauk. Czasami uważany za ojca warny wojowników (kszatrija).
Pochodzenie i postacie powiązane
[edytuj | edytuj kod]Pochodzenie
[edytuj | edytuj kod]- Zgodnie z Wisznupuraną[1] i Kurmapuraną[2] oraz naukami Guru adźapajogi[3] mędrzec Angiras jest jednym z dziewięciu, stworzonych przez Brahmę w pierwszej manwantarze, wielkich starożytnych mędrców zwanych nawabrahmarszimi (dziewięcioma brahmarszimi). Pozostałych ośmiu to: Marići, Bhrygu, Pulastja, Pulaha, Kratu, Daksza, Atri i Wasisztha.
- Mędrzec Angiras jest jednym z pradźapatich (dewanagari प्रजापति, trl. prajāpati, ang. Prajapati, tłum. pan stworzeń, praojciec ludzkości) oraz manasaputra – zrodzonym z umysłu Brahmy. Brahma po prostu powołał go do istnienia swoim pragnieniem, aby towarzyszył mu w procesie tworzenia.
- W Puranach można odnaleźć podania, iż Angiras został zrodzony z ust Brahmy i mądrością jest równy swemu ojcu[4][5].
Żony i potomstwo
[edytuj | edytuj kod]- Według Bhagawatapurany Angiras za zgodą swojego ojca Brahmy poślubił Śraddhę (dewanagari श्रद्धा, trl. śraddhā, ang. Shraddha) jedną z dziewięciu córek Kardamy muniego oraz jego żony Dewahuti. Mieli oni cztery córki o imionach: Siniwali (dewanagari सिनीवाली, trl. sinīvālī, ang. Sinivali), Kuhu (dewanagari कुहू, trl. kuhū, ang. Kuhu), Raka (dewanagari राका, trl. rākā, ang. Raka) i Anumati (dewanagari अनुमति, trl. anumati, ang. Anumati) i dwóch synów Utathję (dewanagari उतथ्य, trl. utathya, ang. Utathya) oraz wielkiego dewa-guru (guru bogów) Bryhaspatiego[6].
- Natomiast Brahmandapurana wspomina, że Angiras poślubił Smryti (dewanagari स्मृति, trl. Smṛti)[7], córkę brahmarsziego Dakszy, z którą miał dwóch synów Bharatagni (dewanagari भरतग्नि, trl. bharatagni) i Kirtiman (dewanagari किर्तिमन्, trl. kirtiman) oraz cztery córki, których imiona powielają się z imionami córek wymienionych w Bhagawatapuranie[8][9].
- Również Wajupurana[10] wymienia Smryti jako żonę Angiry wskazując jednocześnie, iż Swaha i Swadha są żonami Agniego, a Sita jest żoną Śiwy. Jednakże inne teksty wskazuje na to, iż nie tylko Smryti, ale również dwie inne córki Brahmarsziego Dakszy – Swadha i Sita były żonami mędrca Angirasa[11] z którymi również miał potomstwo.
- Z inną żoną o imieniu Surupa (dewanagari सुरूप, trl. surūpa) (Matsjapurana 196.2) miał z kolei trzech innych wielkich synów, Utathję (dewanagari उतथ्य, trl. utathya, ang. Utathya), Samwartnaję (dewanagari सम्वर्त्न, trl. samvartna, ang. Samvartna) oraz wielkiego dewa-guru (guru bogów) Bryhaspatiego (Rygweda 4.40.1). Słynny maharszi Bharadwadźa (dewanagari भरद्वाज, trl. bhāradvāja, ang. Bharadwaja) będący synem Bryhaspatiego był jednym ze znamienitych potomków mędrca Angirasa.
Postacie powiązane
[edytuj | edytuj kod]Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Nauki mędrca Angirasa, o duchowej i fizycznej aktywności (dharma i karma), są zawarte w Angirasmryti.
- Ułożył on również Bhaktidarśan, czyli nauki traktujące o oddaniu.
- Mędrzec Angiras jest głównym autorem dziewiątego rozdziału Wed, jak również wielu fragmentów w pozostałych rozdziałach. Wraz z mędrcem Atharwanem (dewanagari अथर्वन्, trl. atharvan, ang. Atharvan) sformułowali jednej z czterech części Wed zwanej Atharwaweda. Hymny Atharwawedy nazywane są często również Angirasami[4].
Recepcja w pismach hinduistycznych
[edytuj | edytuj kod]- Angiras medytował tak intensywnie, że zaczął lśnić jaśniej niż Agni – władca ognia. Agni wpadł w panikę i modlił się przed Angirasem, aby ten pomógł mu zachować jego sławę. Angiras poinstruował go, aby zapewniał pożywienie świętym mędrcom, a poszukującym prawdy wskazywał niebiańską ścieżkę i oczyszczał ich wewnętrzną jaźń.
- Mahabharata i Śiwapurana wspominają, iż Angiras jest jednym z saptarszich.
Inne informacje
[edytuj | edytuj kod]
| Saptarszi | Oznaczenie Bayera |
Tradycyjna nazwa zachodnia |
|---|---|---|
| Kratu | α UMa | Dubhe |
| Pulaha | β UMa | Merak |
| Pulastja | γ UMa | Phecda |
| Atri | δ UMa | Megrez |
| Angiras | ε UMa | Alioth |
| Wasisztha | ζ UMa | Mizar |
| Marići | η UMa | Alkaid |
Astrologia indyjska
[edytuj | edytuj kod]Astrologia indyjska przypisuje gwiazdom układu Wielkiego Wozu imiona poszczególnych saptarszich. Dlatego układ tych gwiazd często nazywany jest Saptarszi Mandala (dewanagari मण्डल, trl. maṇḍala, tłum. symbol)[13]. Trzecia gwiazda dyszla według tejże astrologii opisywana jest jako Angiras[14], a według astrologii zachodniej jako Alioth i jest najjaśniejszą gwiazdą całego gwiazdozbioru.
Recepcja w nurtach hinduistycznych
[edytuj | edytuj kod]Adźapajoga
[edytuj | edytuj kod]
- Angiras dokłada starań, aby ludzie uwolnili się od zniewolenia i poprzez oddanie, medytację i pobożne czyny osiągnęli samourzeczywistnienie[4].
- Do dziś mędrzec Angirsa udziela inicjacji nielicznym wybrańcom w Siddhaśramie, usytuowanym w sekretnym miejscu, w Himalajach. Angiras jest dikszaguru (dewanagari दीक्षागुरु, trl dīkṣāguru, tłum. nauczyciel inicjujący/inicjacyjny lub guru udzielający inicjacji) w tym aśramie, natomiast maharszi Matang jest śikszaguru (dewanagari शिक्षागुरु, trl śikṣāguru, ang. Shikshaguru, tłum. nauczyciel duchowy lub guru zajmujący się edukacją), i naucza adźapajogi[4].
- Swami Purnananda Paramahansa, współczesny Guru adźapajogi, był inicjowany w Siddhaśramie przez brahmarsziego Angirasa w 1870 roku. Pozostawał w tej pustelni przez 6 lat i pod opieką maharsziego Matanga osiągnął samourzeczywistnienie (brahmagjan)[4].
- Guru adźapajogi nauczają, iż technika praktyki jogi zwanej adźapą wywodzi się od dziewięciu synów Brahmy zwanych nawabrahmarszimi. Zgodnie z tą tradycją jednym z brahmarszich jest Angiras. Wszyscy ci brahmarszi biorą udział w kreacji wszechświata i otaczają go swoją opieką. Mając na uwadze powyższe aspekty, Guru Janardan Paramahansa około roku 1970 postanowił stworzyć świątynię ku ich czci. Wizja Guru Janardana została zrealizowana w 1976 roku. Na terenie aśramu adźapajogi w Dimna[15] koło Jamshedpur w Indiach, powstała pierwsza na świecie świątynia poświęcona wszystkim dziewięciu brahmarszim. Następca Guru Janardana, Guru Prasad Paramahansa, około 2001 roku postanowił dokonać przebudowy istniejącej świątyni. Uroczyste otwarcie odnowionej świątyni nastąpiło w dniu 24 grudnia 2006 roku, jest ona wzorowana w swoim wyglądzie na świątyni w Siddhaśramie[3]. Świątynia ta zwana jest Rishi Mandir czyli Świątynia Ryszich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Horace Hayman Wilson: The Vishnu Purana. USA: Obscure Press, 2006, s. 350. ISBN 1-84664-664-2. (ang.).
- ↑ Kurma Purana. astrojyoti.com. [dostęp 2011-04-21]. (ang.).
- ↑ a b Temple of Truth by eng. W: Brahmarishi Darshan. Jamshedpur, India: Shri Purnanand Ajapa Yoga Sansthan, Jamshedpur on the occasion of the rededication of the Brahmarishi Temple there on Dec. 23, 2006., 23, s. 9. (ang. • hindi).
- ↑ a b c d e Brahmarishi Angira by eng. W: Brahmarishi Darshan. Jamshedpur, India: Shri Purnanand Ajapa Yoga Sansthan, Jamshedpur on the occasion of the rededication of the Brahmarishi Temple there on Dec. 23, 2006., 23, s. 1. (ang. • hindi).
- ↑ Śrimad Bhagavatam canto 3.12.24. vedabase.com. [dostęp 2011-10-11]. (ang.).
- ↑ Bhagawatapurana C-4.1.34 i 35, Genealogiczne drzewo córek Manu. biblioteka.nama-hatta.pl. [dostęp 2012-09-04].
- ↑ Brahmanda Purana 1.2.9.55. [dostęp 2012-02-23]. Cytat: To Marici, he gave Sambhiiti, and Smrti to Angiras... (ang.).
- ↑ Brahmanda Purana 1.2.11.17-18. [dostęp 2012-02-23]. Cytat: Smrti, the wife of Angiras, gave birth to these children— four daughters and two sons. The four daughters who were holy and well-reputed in the worlds, were viz. Sinfvali, Kuhu, Raka and Anumati. The two sons were Bharatagni and Kirtiman (ang.).
- ↑ Prajapati. W: J.P. Mittal: History of Ancient India: From 7300 BC to 4250 BC. New Delhi , India: Atlantic Publisher & Distributors, 2006, s. 11. ISBN 81-269-0617-0. (ang.).
- ↑ The Vayu Purana. dharmakshetra.com. [dostęp 2011-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-02)]. Cytat: These twenty-four daughters became the mothers of all living beings. Thirteen of the daughters were married to Dharma. (Dharma’s name has not figured earlier, but he was also one of Brahma’s sons, created through mental powers.) Of the remaining eleven daughters, Sati was married to Shiva (Rudra); Khyati to Bhrigu; Sambhuti to Marichi; Smriti to Angira; Priti to Pulastya; Kshama to Pulaha; Sannati to Kratu; Anasuya to Atri; Urjja to Vashishtha; Svaha to Agni; and Svadha to Agni; Svadha to the ancestors (pitris). (ang.).
- ↑ THE INFERIOR DEITIES. W: W.J. Wilkins: Hindu Mythology, Vedic and Puranic. Cz. I: THE DIVINE RISHIS. sacred-texts.com, 1900, s. 361-387. [dostęp 2012-02-24]. Cytat: Angiras is famed as the author of several hymns of Rig-Veda. He first married Smriti (Memory), by whom he had four daughters, and afterwards he married Swaddha (Oblation) and Sati, also Daksha's daughters. His so-called daughters, the Pratyangirasa Bichas, are thirty-five verses addressed to presiding divinities. There is some ambiguity in the use of his name; it comes from the same root as Agni, of which deity it is used as an epithet; it is also used of Agni's father, and is the name of a son of Agneya, Agni's daughter. Angiras is supposed to have been associated with Bhrigu in introducing fire-worship into India. (ang.).
- ↑ Edward Joseph Thomas: The Life of Buddha as Legend and History. Dover Publications. ISBN 0-486-41132-X.
- ↑ Dr. S. Balakrishna: NAMES OF STARS FROM THE PERIOD OF THE VEDAS. Vedic Astronomy. [dostęp 2011-05-08]. (ang.).
- ↑ Dr. S. Balakrishna: Astronomical Identity of Saptha Rishi's, Dhurva & Arundhathi. Boloji.com. [dostęp 2011-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-13)]. (ang.).
- ↑ Adźapajoga#Azja