Anisomeles

*Anisomeles*
	; Anisomeles indica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	Anisomeles
	Nazwa systematyczna
	Anisomeles R.Br.; Prodr. Fl. Nov. Holland.: 503 (1810), nom. cons.
	Typ nomenklatoryczny
	A. moschata R. Brown
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anisomeles – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje 27 gatunków^[3]. Występują one w Azji Południowo-Wschodniej na obszarze od Pakistanu po wschodnie Chiny kontynentalne i Tajwan oraz południową i zachodnią Australię^[3]. Rośliny te rosną często na wtórnych, zaburzonych siedliskach^[5]. Niektóre gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze, w tym zwłaszcza Anisomeles indica, która dodawana jest też do ciastek z sago w Malezji. Rośliny z tego rodzaju są cenione jako miododajne^[6].

Morfologia

Pokrój: Tęgie rośliny zielne i półkrzewy. Owłosione (włoski nierozgałęzione)^[5].
Liście: Ogonkowe, ząbkowane^[5].
Kwiaty: Zebrane w tyrs składający się z 5-kwiatowych lub wielokwiatowych wierzchotek. Kielich z 5 równymi lub nierównymi ząbkami. Korona kwiatu z dwoma wyraźnymi wargami, z górną jednołatkową i dolną, bardziej okazałą, trójłatkową. Górna jest nieco kapturkowata, całobrzega i dość wąska. Pręciki mają owłosione nitki, para górna (tylna) jest dłuższa od pary dolnej (przedniej) i nieco dłuższa od górnej łatki korony. Łatki znamienia równej długości^[5].
Owoce: Niełupki w górnej części zaokrąglone, gładkie i lśniące^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Pogostemoneae w obrębie podrodziny Lamioideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae^[7]. W wąskim ujęciu systematycznym należy tu do 5–6 gatunków^[5]^[8], w szerokim ujęciu włączane są tu gatunki z rodzaju Epimeridi i liczba gatunków sięga 26^[3]^[6].

Wykaz gatunków^[3]

Anisomeles ajugacea (F.M.Bailey & F.Muell.) A.R.Bean
Anisomeles antrorsa A.R.Bean
Anisomeles brevipilosa A.R.Bean
Anisomeles bundeyensis A.R.Bean
Anisomeles candicans Benth.
Anisomeles carpentarica A.R.Bean
Anisomeles dallachyi A.R.Bean
Anisomeles eriodes A.R.Bean
Anisomeles farinacea A.R.Bean
Anisomeles grandibractea A.R.Bean
Anisomeles heyneana Benth.
Anisomeles indica (L.) Kuntze
Anisomeles inodora R.Br.
Anisomeles × intermedia Wight ex Benth.
Anisomeles languida A.R.Bean
Anisomeles lappa A.R.Bean
Anisomeles leucotricha A.R.Bean
Anisomeles macdonaldii A.R.Bean
Anisomeles malabarica (L.) R.Br.
Anisomeles moschata R.Br.
Anisomeles ornans A.R.Bean
Anisomeles papuana A.R.Bean
Anisomeles principis A.R.Bean
Anisomeles salviifolia R.Br.
Anisomeles tirunelveliensis Rajakumar, Selvak. & S.Murug.
Anisomeles viscidula A.R.Bean
Anisomeles vulpina A.R.Bean
Anisomeles xerophila A.R.Bean

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-09] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Anisomeles R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-08-09].
↑ Anisomeles. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-08-09].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 217. ISBN 978-3-642-62200-7.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 52, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Genus Anisomeles R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-08-09].
↑ Anisomeles R. Brown, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-08-09] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-09] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-09] (ang.).

[powo-3] Anisomeles R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-08-09].

[ing-4] Anisomeles. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-08-09].

[kubitzki-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 217. ISBN 978-3-642-62200-7.

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 52, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[grin-7] Genus Anisomeles R. Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-08-09].

[china-8] Anisomeles R. Brown, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-08-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]