Antylopa indyjska

Antylopa indyjska
	Antilope cervicapra
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	Cetartiodactyla
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	wołowate
Podrodzina	antylopy
Plemię	Antilopini
Rodzaj	Antilope; Pallas, 1766
Gatunek	antylopa indyjska
Podgatunki
	A. c. cervicapra (Linnaeus, 1758); A. c. rajputanae Zukowsky, 1927;
	A. c. cervicapra (Linnaeus, 1758); A. c. rajputanae Zukowsky, 1927;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antylopa indyjska^[3], dawniej: garna^[4] (Antilope cervicapra) – gatunek ssaka z rodziny wołowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju antylopa (Antilope). Gatunek dawniej bardzo liczny. Czerwona księga gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) zalicza gatunek do grupy gatunków najmniejszej troski (least concern – LC)^[2].

Nazwa „antylopa”

W polskiej literaturze zoologicznej nazwa „antylopa” była w przeszłości używana jako pierwszy człon szeregu nazw zwierząt parzystokopytnych: antylopa karłowata (Neotragus pygmaeus) – obecnie antylopka karłowata, antylopa końska (Hippotragus equinus) – obecnie antylopowiec koński, antylopa modra (†Hippotragus leucophaeus) – obecnie antylopowiec modry, antylopa sarnia (Pelea capreolus) – obecnie pelea sarnia, czy antylopa szabloroga (Hippotragus niger) – obecnie antylopowiec szablorogi)^[4]. Publikacje encyklopedyczne określały mianem antylopa nieokreślone „zwierzęta roślinożerne, zamieszkujące stepy i sawanny Afryki i Azji”^[5], czy zwierzęta „należące do gatunku przeżuwaczy pustorogich, jak suhak, kozica, gnu i niektóre inne”^[6]. Nazwa nie określała więc konkretnego zwierzęcia.

W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” autorzy zaproponowali wprowadzenie polskiej wersji binominalnego nazewnictwa wernakularnego ssaków i przypisali nazwę „antylopa” wyłącznie dla zwierząt z rodzaju Antilope, a w konsekwencji dla jedynego członka tego rodzaju, czyli Antilope cervicapra przyjęto nazwę antylopa indyjska^[3].

Charakterystyka

Ciało samców ma barwę brunatną lub czarną, samice są żółtobrązowe. Brzuch u obu płci jest biały. Samce garny posiadają długie, skręcone rogi.

Długość: do 100-150 cm
Wzrost: 60-85 cm
Waga: 25-35 kg
Długość życia: do 13 lat
Długość ciąży: 5-6 miesięcy
Liczba młodych: 1

Występowanie

Indie. Introdukowany w Argentynie i Teksasie, gdzie jego obecną liczebność ocenia się na wyższą niż w obszarze naturalnego występowania.

Tryb życia

Żyje w stadach. Jest roślinożercą.

Podgatunki

Wyróżniono dwa podgatunki antylopy indyjskiej^[7]:

A. cervicapra cervicapra
A. cervicapra rajputanae

Wykorzystanie

Z połączonych rogów wykonywano broń kolną zwaną madu, tradycyjne uzbrojenie indyjskich fakirów^[8]

Przypisy

↑ Antilope cervicapra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Antilope cervicapra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978-83-01-17377-7.
↑ red. Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Antilope cervicapra. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 20 czerwca 2010]
↑ Madu. W: George Stone: A glossary of the construction, decoration, and use of arms and armor in all countries and in all times: together with some closely related subjects. New York: Jack Brussel, 1961, s. 423.

Bibliografia

Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.

[itis-1] Antilope cervicapra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Antilope cervicapra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[miiz-3] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[kracz-4] Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[sjp-5] Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978-83-01-17377-7.

[Doroszewski-6] red. Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

[7] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Antilope cervicapra. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 20 czerwca 2010]

[stone-8] Madu. W: George Stone: A glossary of the construction, decoration, and use of arms and armor in all countries and in all times: together with some closely related subjects. New York: Jack Brussel, 1961, s. 423.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]