Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka
 Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie (w centrum) – widok z zamku, 2010 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
1774 |
Położenie na mapie Słowenii  | |
Położenie na mapie gminy miejskiej Lublana  | |
Położenie na mapie Lublany  | |
 46°02′51,0″N 14°30′12,6″E/46,047500 14,503500
| |
| Strona internetowa | |
Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie (słoweń. Narodna in Univerzitetna Knjižnica = NUK) – biblioteka narodowa Słowenii w Lublanie. Jest największą biblioteką Słowenii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Bibliotekę uważa się za spadkobierczynię XVIII-wiecznej biblioteki publicznej, która powstała w 1774 roku, gdy Maria Teresa wydała edykt, na mocy którego ponad 600 książek ocalałych z pożaru kolegium jezuickiego przekazano do użytku publicznego. Powstała wtedy biblioteka nosząca nazwę Licejska knjižnica. W 1807 otrzymała ona prawo do egzemplarza obowiązkowego. Po likwidacji liceum w 1850 roku zmieniła nazwę na Deželna Študijska knjižnica. W 1919 roku stała się ona biblioteką centralną Słowenii. Po założeniu w 1919 roku uniwersytetu w Lublanie pełniła rolę biblioteki uniwersyteckiej. Nazwę Biblioteka Uniwersytecka otrzymała w 1938 roku. Po II wojnie światowej nadano jej status narodowej zmieniając nazwę na Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie[1].
W 2024 wyróżniona Orderem za Wybitne Zasługi[2].
Budynek
[edytuj | edytuj kod]Budynek powstał według planów, które w latach 1930–1931 sporządził Jože Plečnik. Budowa trwała od 1936 do 1941 roku. Biblioteka jest zlokalizowana w centrum Lublany na miejscu niegdysiejszego późnorenesansowego pałacu arystokratycznego rodu Auerspergów.
Ponieważ w założeniu Plečnika biblioteka była planowana na ok. 240 tys. woluminów, a obecnie zbiory jej przekroczyły 2,5 miliona woluminów (2011), od dawna jest problem nowego budynku. Wznoszenie go rozpoczęto kilka lat temu w centrum Lublany - kłopoty finansowe co jakiś czas powodują przerywanie prac budowlanych. W początku XXI w. nałożyły się na to trudności prawne (prawa własności do gruntu). Aktualnie NUK wynajmuje pomieszczenia magazynowe poza własnym budynkiem[3][4].
Zbiory
[edytuj | edytuj kod]W Bibliotece znajduje się m.in. 118 kart Kodeksu supraskiego, które zostały przekazane przez stronę polską w XIX wieku do badań i nigdy do Polski nie wróciły[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ZGODOVINA NUK [online] [dostęp 2020-02-15].
- ↑ Narodna in univerzitetna knjižnica [online], Predsednica Republike Slovenije [dostęp 2024-06-04] (słoweń.).
- ↑ NUK II: projekt izbran, kdaj se bo gradnja začela, še ni znano [online] [dostęp 2020-02-15].
- ↑ Dolga zgodba o knjižnici za obzorjem [online] [dostęp 2020-02-15].
- ↑ Kodeks Supraski - wystawa [online], Biblioteka Narodowa [dostęp 2020-02-15] (pol.).