Bitwa nad Jaksartesem
40°17′N 69°37′E/40,283333 69,616667| Wojny Aleksandra Wielkiego | |||
 XIX-wieczne wyobrażenie przeprawy przez Jaksartes | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
nad rzeką Jaksartes | ||
| Wynik |
zwycięstwo Macedonii | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Położenie na mapie Tadżykistanu  | |||
| 40°17′N 69°37′E/40,283333 69,616667
| |||
Bitwa nad Jaksartesem – starcie zbrojne między wojskami Aleksandra Macedońskiego z armią scytyjską stoczone w roku 329 p.n.e. nad Syr-darią, ówcześnie zwaną Jaksartes, prawdopodobnie niedaleko współczesnego miasta Chodżent (Tadżykistan).
Aleksander uznał Jaksartes za północną granicę swego imperium i rozpoczął budowę granicznego miasta. Bunt mieszkańców Sogdiany pod wodzą Spitamenesa został wsparty przez Scytów, którzy zajęli północny brzeg rzeki, czując się pewnie za jej osłoną.
Aleksander z głównymi siłami macedońskimi podążył do miejsca, gdzie starł się z armią scytyjską. Wykorzystując siłę swej artylerii, odepchnął jeźdźców scytyjskich od brzegu ostrzałem z katapult. Następnie przeprawił przez rzekę łuczników i procarzy. Ich zadaniem była osłona kolejnych przechodzących przez rzekę oddziałów piechoty i jeźdźców. Pierwszy oddział, który uderzył na Scytów składał się z lekkozbrojnych i jednego szwadronu najemników, który miał sprowokować Scytów do natarcia i wciągnąć ich w pułapkę. Scytowie nie rozpoznali zasadzki i okrążyli nacierającą grupę. Wówczas uderzyły na nich kolejne oddziały: jeden z nich tworzyli lekkozbrojni, trzy oddziały hetajrów i konni oszczepnicy; drugi, którym dowodził sam Aleksander, składał się z samej jazdy. Uderzenie to uniemożliwiło Scytom okrążenie wroga i ostrzeliwanie go z łuków, zamykając ich między dwiema grupami armii macedońskiej. W związku z tym Scytowie wycofali się, ponosząc bardzo poważne straty. Aleksander ruszył za nimi w pościg, ale dość szybko z niego zrezygnował.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego w tłum. Heleny Gesztoft-Gasztold
- Kwintus Kurcjusz Rufus, Historia Aleksandra Wielkiego pod red. Lidii Winniczuk
- Krzysztof Nawotka: Aleksander Wielki. Wydawn. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004. ISBN 83-229-2618-9
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Battle of Jaxartes. livius.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-10)]. (ang.)