Celeste Caeiro
Pełne imię i nazwisko |
Celeste Martins Caeiro |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
2 maja 1933 |
Data i miejsce śmierci |
15 listopada 2024 |
Narodowość |
Celeste Martins Caeiro (ur. 2 maja 1933 w Lizbonie[1], zm. 15 listopada 2024 w Leirii[2][3]) – portugalska pacyfistka i pracownica restauracji. Najlepiej znana jako kobieta, która 25 kwietnia 1974 roku rozdawała goździki żołnierzom biorącym udział w zamachu stanu przeciwko dyktatorskim rządom Marcelo Caetano. M.in. dzięki jej działaniom zamach ten zaczął być znany w świecie jako rewolucja goździków[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jej matka z pochodzenia była Galisyjką, Celeste Caeiro urodziła się jako najmłodsza z trójki rodzeństwa. Nie znała swojego ojca, który opuścił rodzinę wcześnie[5]. W 1974 Celeste Caeiro miała 40 lat, mieszkała w wynajmowanym pokoju w Chiado, pracowała jako szatniarka w restauracji przy ul. Braancamp w Lizbonie[6]. Restauracja 25 kwietnia 1974 miała obchodzić pierwszą rocznicę otwarcia, z tego względu jej właściciele kupili większą liczbę goździków, które mieli wręczać klientkom; klienci mieli otrzymywać po kieliszku Porto. Jako że akurat na ten dzień wypadł zamach stanu, restauracja pozostała zamknięta, kierownik nakazał pracownikom powrót do domów i wręczył im goździki, by zabrali je ze sobą. Każdy z pracowników otrzymał naręcze czerwonych i białych goździków, trzymanych dotąd w magazynie[4][6][7].
W drodze do domu Celeste wsiadła w metro na stacji Rossio i ruszyła do Chiado, gdzie stały już czołgi rewolucjonistów. Podeszła do jednego z czołgów i zapytała jego załogę co się dzieje, na co jeden z żołnierzy miał odpowiedzieć: Idziemy na Carmo, zatrzymać Marcelo Caetano. To rewolucja! Żołnierz poprosił ją o papierosy, jednak nie miała przy sobie żadnych, nie mogła też kupić żołnierzom niczego do jedzenia, bowiem wszystkie sklepy były zamknięte. Zaofiarowała im wobec tego goździki mówiąc: Jeśli chcecie je przyjąć, dla każdego mam po goździku. Żołnierz przyjął kwiat i wetknął go do lufy karabinu (wbrew obiegowej legendzie to nie ona wetknęła kwiat w lufę; byłoby to tym trudniejsze, że Celeste Caeiro ma niewiele ponad półtora metra wzrostu)[6]. Celeste ruszyła z Chiado na piechotę, rozdając żołnierzom goździki przez całą drogę aż do stóp Kościoła Męczenników[8][4][6]. Wkrótce potem pomysł zaczęli powielać sprzedawcy kwiatów w całym mieście[9][6].
Dzięki swoim działaniom Celeste Caeiro stała się znana w Portugalii jako „Celeste od goździków” (port. Celeste dos cravos)[10]. W 1999 roku poetka Rosa Guerreiro Dias poświęciła jej wiersz zatytułowany Celeste em Flor[11].
Celeste Caeiro pracowała do emerytury w różnych restauracjach, w 2016 jej emerytura wynosiła 370 euro i pozwalała jej na wynajem mikroskopijnego mieszkania na zapleczu Avenida da Liberdade[6]. Miała córkę[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Conceição Lino , Fui eu que distribui os cravos da Revolução, Celeste Caeiro, „Boa Tarde”, Lisboa, 24 kwietnia 2013 .
- ↑ Morreu Celeste Caeiro, a senhora dos cravos [online], SIC Notícias, 15 listopada 2024 [dostęp 2024-11-15] (port.).
- ↑ Rádio e Televisão de Portugal , Morreu Celeste Caeiro, que deu os cravos ao 25 de Abril [online], Morreu Celeste Caeiro, que deu os cravos ao 25 de Abril, 15 listopada 2024 [dostęp 2024-11-15] (port.).
- ↑ a b c Isabel Araújo Branco , 25 de Abril Sempre! – A flor que deu o nome à Revolução: «Um cravo oferece-se a qualquer pessoa», „Avante!”, 1378, 2000 [dostęp 2013-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-06] (port.).
- ↑ EFE (autor korporatywny), Conheça Celeste Caeiro, mulher que com cravos deu nome à Revolução em Portugal – Notícias – R7 Internacional [online], Noticias R7, 24 kwietnia 2014 [dostęp 2017-12-31] (port. braz.).
- ↑ a b c d e f g Helena Poncini , Ella es Celeste Caeiro, la mujer que, con un pequeño gesto, dio nombre a la Revolución de los Claveles, „El Periódico”, 24 kwietnia 2016 [dostęp 2017-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-29] (hiszp.).
- ↑ RTP (autor korporatywny), Os cravos vermelhos, símbolos de Abril [online], Rádio e Televisão de Portugal, 17 kwietnia 2014 [dostęp 2017-12-31] (port.).
- ↑ A mulher que fez do cravo o símbolo da revolução. „Jornal de Notícias”, 2013-04-25. (port.).
- ↑ Peter Booker , Why April 25th is a holiday – the Carnation Revolution and the events of 1974 [online], Algarve Daily News, 2017 [dostęp 2017-12-31] (ang.).
- ↑ EFE, Celeste Caeiro, a mulher que deu nome à revolução em Portugal, „Radar Global”, 24 kwietnia 2014 [dostęp 2017-12-31] (port. braz.).
- ↑ Vamos Falar de Abril: Celeste em flor nos canteiros da Mouradia [online], Vamos Falar de Abril, 17 marca 2014 [dostęp 2017-12-31] (port.).