Charles de Chilly

Charles de Chilly

Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1804 Stenay
Data śmierci	11 czerwca 1872
Zawód	aktor

Charles de Chilly (ur. 2 grudnia 1804 w Stenay, zm. 11 czerwca 1872) – francuski aktor.

Życiorys

De Chilly został wcześnie osierocony przez ojca, wychowywany był przez wuja, pułkownika Michaud. Po zakończeniu nauki wyjechał do Paryża i zatrudnił się w domu handlowym.

Początkowo występował w skromnym teatrze dzielnicy Popincort, a następnie w teatrze Doyen, gdzie z powodzeniem zagrał Daiglemonta w Les Étourdis François Andrieux. Za radą aktora Joanny’ego postanowił związać się z teatrem zawodowo. 19 kwietnia 1827 roku wystąpił po raz pierwszy na scenie Odéonu w roli Walerego w Świętoszku Moliera. Zniechęcony brakiem sukcesów przyłączył się do zespołu Bocage’a i Sabatiera i następne dwa lata spędził występując na prowincji, m.in. w Moulins (1827) i w Tours (1828).

W 1829 roku powrócił do Paryża i ponownie pojawił się na deskach Odéonu. Jego inteligencja, wykształcenie i zdobyta praktyka sprawiły, że został zauważony, choć nie przełożyło się to wówczas na obsadzanie go w głównych rolach. Na początku 1831 roku przeszedł wraz z większością zespołu Harela z Odéonu do teatru Porte-Saint-Martin, gdzie nadal zgodnie z angażem grywał drugoplanowe role w komediach i tragediach.

W 1836 roku wyjechał wraz z Delafosse’m do Amsterdamu, gdzie został zatrudniony jako aktor ról pierwszoplanowych. Po powrocie do Paryża w 1839 roku został zatrudniony w teatrze l’Ambigu-Comique, w miejsce zmarłego na początku roku Firmina. Zadebiutował tam 29 października 1839 roku rolą Arweda w Christophe le Suédois, dramacie w pięciu aktach Josepha Bouchardy’ego, otrzymując spory aplauz. W Ambigu odnalazł swą drogę aktorską, wyspecjalizował się w emploi zdrajcy, do czego predysponowały go: jego sposób gry, dykcja i charakterystyczna fizjonomia. De Chilly grał go w sposób o wiele subtelniejszy niż w dawniejszym melodramacie. Zamiast podniesionego głosu, podejrzliwych spojrzeń i złowrogich gestów stosował kąśliwą kpinę, zręcznie skrywaną przed ludźmi obłudę i urywany głos, zdradzający czasem uczucia wstydu czy zemsty rządzące jego postacią.

Odniósł wielkie sukcesy, grając w ten sposób w 1843 roku Montorgueila w Bohémiens de Paris Adolphe’a d’Ennery’ego i Eugène’a Grangé, w 1845 roku Mordaunta w Mousquetaires Alexandre’a Dumasa i Auguste’a Maqueta, a szczególnie w 1849 roku Rodina w Juif errant Eugène’a Sue.

3 lutego 1858 roku, po śmierci Charles’a Desnoyers’a, de Chilly został mianowany dyrektorem Ambigu. Jego umiejętne działania przyciągnęły do teatru publiczność, która w poprzednich latach nie dopisywała. W uznaniu jego talentów organizacyjnych został on w 1867 roku mianowany dyrektorem Odéonu. Grali u niegoː Ligier, Frédérick Lemaître i Lafont. W 1872 roku wystawił Ruy Blasa z Lafontaine’em, Geffroyem, Mélinguem, i Sarah Bernhardt. Przedstawienie odniosło niebywały sukces i przyniosło 400 tysięcy franków zysku.

De Chilly pochowany został na cmentarzu Père-Lachaise.

Kariera sceniczna

Rok	Sztuka	Autor	Rola
1830	Christine	Alexandre Dumas	Magnus de la Gardie
1832	Périnet Leclerc	Anicet Bourgeois	Bois-Bourdon
1833	Angèle	Alexandre Dumas	Jeppo Liveretto
	Lucrèce Borgia	Victor Hugo	Jules Raymond
1834	Le Mari de la favorite	Saintine	marquis de Fontrailles
1836	Léon	Balisson Rougemont	Morin
1839	Christophe le suédois	Joseph Bouchardy	Arvide
1840	Lazare le pâtre	Joseph Bouchardy	Giacomo
1843	Les Bohémiens de Paris	Adolphe d'Ennery	Montorgueil
	6000 francs de récompense	Charles Desnoyer	Rossignol
1845	Les Mousquetaires	Alexandre Dumas	Mordaunt
	Les Talismans	Frédéric Soulié
1847	La Duchesse de Marsan	Adolphe d'Ennery	Hector de Mailly
1848	Les Sept Péchés capitaux	Anicet Bourgeois	Lazare Leriche, Chciwość
1849	Juif errant	Eugène Sue	Rodin
1851	Un mystère	Émile Souvestre	Bérit
1854	Le Juif de Venise	Ferdinand Dugué	Shylock

Bibliografia

• Charles de Chilly. [dostęp 2017-08-31]. (fr.).
• Edmond Denis de Manne, Charles Ménétrier: Galerie historique des acteurs français, mimes et paradistes : Pour servir de complément à la troupe de Nicolet. Lyon: N. Scheuring, 1877, s. 364–368. (fr.).
• Henry Lyonnet: Dictionnaire des comédiens français (ceux d’hier) : Biographie, bibliographie, iconographie. T. 1. Genewa: Bibliothèque de la revue universelle internationale illustrée, s. 336–337. (fr.).
• Paul Porel, Georges Monval: L’Odéon, histoire administrative, anecdotique et littéraire (1818–1853). Paryż: Alphonse Lemerre, 1882, s. 128–159. (fr.).
• Gustave Vapereau: Dictionnaire universel des contemporains. T. 1. Paris: Librairie Hachette, 1858, s. 393. (fr.).
• Pierre Larousse: Grand dictionnaire universel du xixe siècle. T. 4. 1863–1890, s. 105. (fr.).