Działania taktyczne
Wygląd
Działania taktyczne – wszelkie działania pododdziałów, oddziałów, związków taktycznych, wojsk operacyjnych i obrony terytorialnej[1].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Działania taktyczne to wszelkie działania wojsk w skali taktycznej, rozstrzygane poprzez walki i boje[2].
Celem działań taktycznych jest zwycięstwo nad przeciwnikiem. Osiąga się go przez łączenie w jeden spójny system elementarnych czynników walki jakimi są rażenie, ruch i informacja[3].
Podział działań taktycznych
[edytuj | edytuj kod]Stosując kryterium znaczenia i charakteru działań, dzielą się na[4]:
- podstawowe[5]
- działania pomocnicze
- przemieszczanie
- rozmieszczanie
- w rejonach ześrodkowania (wyjściowych, odpoczynku, czasowego pobytu)
- w garnizonach
- Pokojowe (MOOTW)
- utrzymanie pokoju
- rozgradzanie stron
- prowadzenie działań demonstracyjnych
- wymuszanie pokoju
W 2008 roku zmodyfikowano nieco podział[6]:
Działania zasadnicze
- Działania bojowe
- podstawowe
- uzupełniające
- marsz zbliżania
- bój spotkaniowy
- działania na połączenia
- wycofanie
- luzowanie
- Działania stabilizacyjne
- mają na celu unormowanie sytuacji w rejonie konfliktu i redukcję poziomu przemocy; narzucają utrzymanie bezpieczeństwa i kontroli w całym obszarze odpowiedzialności przy wykorzystaniu możliwości bojowych wojska do czasu odtworzenia zdolności do działania służb i urzędów cywilnych; są wypadkową działań bojowych wojsk i działań w ramach wsparcia pokoju i mogą mieć charakter: wymuszający, demonstracyjny, prewencyjny, humanitarny lub ratowniczy[2]
- Działania wsparcia pokoju
- Działania asymetryczne
- Działania przygotowawcze[7]
- Osiąganie zdolności
- Przemieszczenie
- Rozmieszczanie
- Odtwarzanie zdolności
Zasady działań taktycznych
[edytuj | edytuj kod]Celowość
- W każdych działaniach taktycznych ważny jest wybór i sprecyzowanie celu. Wybór celu jest jednym z najważniejszych obowiązków dowódcy. Cel walki należy określać ściśle i jednoznacznie, tak aby był zrozumiały dla wykonawców i wyzwalał ich inicjatywę. Powinien on być głównym motywem działania dowódców i pododdziałów podczas wykonywania zadań bojowych.
Zachowanie zdolności bojowej
- Wyraża się nieustannym utrzymywaniem przez wojska gotowości do podjęcia walki i wykonania zadań bojowych oraz osiągania celu działań przy jak najmniejszych stratach. Oznacza to konieczność efektywnego wykorzystania wojsk, niedopuszczenie do nadmiernego ich wyczerpania i takiej organizacji systemu działań, aby zapewnić sukcesywne odtwarzanie zdolności bojowej poprzez odpowiednie zapewnienie zabezpieczenia logistycznego.
Ekonomia sił
- Dowódca musi wykorzystywać swoje siły do zasadniczych zadań, dlatego nie wolno mu angażować więcej wysiłku do ich realizacji niż jest to niezbędne. Nie można być silnym wszędzie, więc w celu umożliwienia koncentracji swoich sił dowódca może być zmuszony akceptować ryzyko użycia absolutnego minimum sił gdzie indziej.
Zaskoczenie
- Wyraża się w nieoczekiwanym, nagłym i gwałtownym działaniu, wskutek którego przeciwnik zostaje pozbawiony inicjatywy oraz możliwości zorganizowanego prowadzenia walki. Elementami składowymi zaskoczenia są: zachowanie tajemnicy, ukrywanie, wprowadzanie przeciwnika w błąd, nieszablonowość, śmiałość i szybkość działania.
Aktywność
- Oznacza nieustanne dążenie do narzucenia przeciwnikowi swojej woli i swoistego sterowania jego działaniami w myśl własnych celów i zamierzeń. Wyraża się przede wszystkim w uprzedzeniu przeciwnika w działaniach, ciągłym i skutecznym użyciu środków rażenia, wykonywaniu manewru i przenoszeniu punktu ciężkości na najważniejsze kierunki, rejony i obiekty.
Manewr
- Wyraża zdolność do sprawnego ruchu, stosownie do zaistniałej sytuacji taktycznej, w różnych warunkach terenowych i atmosferycznych. Umożliwia zastosowanie zasad ekonomii sił i zaskoczenia. Sprzyja on zdobyciu i utrzymaniu inicjatywy. Każdy manewr, aby był skuteczny, powinien być prosty w zamiarze oraz przeprowadzony szybko i skrycie.
Czynnik ludzki w działaniach taktycznych
[edytuj | edytuj kod]- Dowódcy muszą posiadać możliwości i determinację do wypełniania zadań bojowych. Muszą być zdolni do subordynowania podległych sobie dowódców i żołnierzy w czasie niepowodzenia i zagrożenia. Ważność roli przywódcy i trudność wykształcenia skutecznego przywództwa wzrasta z powodu charakteru współczesnego pola walki.
- Jest to gotowość do podjęcia zadań lub efekt dobrze wykonanego zadania. Morale jest jednym z najważniejszych czynników charakteryzujących żołnierza w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Wola zwycięstwa musi występować od dowódcy po szeregowego żołnierza. Będzie ona często decydować o rezultacie walki.
Inicjatywa
- Oznacza nieustanne dążenie do narzucenia swojej woli przeciwnikowi. Indywidualna inicjatywa, w ramach danego zadania bojowego, połączona ze śmiałym działaniem decyduje o sukcesie w walce.
Elastyczność
- Zdolność do reagowania na zmiany zachodzące w walce. Dowódca na każdym szczeblu dowodzenia musi wykazywać elastyczność umysłu i szybkość dowodzenia. W przeciwnym razie, gdy nie posiada tych zalet, będzie on szybko oddawał inicjatywę przeciwnikowi i prawdopodobnie nie osiągnie sukcesu w walce.
- Żołnierze muszą być psychicznie i fizycznie przygotowani do walki. Muszą posiadać wolę wykonania swoich zadań nawet wtedy, gdy przeciwstawiają się przeważającym siłom przeciwnika – mieć wysokie morale.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Regulamin działań 1999 ↓, s. 12.
- ↑ a b Huzarski (red.) i Wołejszo (red.) 2014 ↓, s. 20.
- ↑ Ściborek (red.) 1995 ↓, s. 20.
- ↑ Majchrzak 2007 ↓, s. 9–10.
- ↑ Huzarski 1999 ↓, s. 24.
- ↑ Majchrzak 2007 ↓, s. 50.
- ↑ Huzarski (red.) i Wołejszo (red.) 2014 ↓, s. 21.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Michał Huzarski: Zagadnienia taktyki wojsk lądowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1999. ISBN 83-7174-326-2.
- Michał Huzarski (red.), Jarosław Wołejszo (red.): Leksykon obronności. Polska i Europa. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 2014, s. 20. ISBN 978-83-11-13382-2.
- Dariusz Majchrzak: Etapy pośrednie w działaniach taktycznych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2007.
- Paweł Makowiec, Marek Mroszczyk: Walka piechoty. Warszawa: Difn SA, 2018. ISBN 978-83-8085-720-9.
- Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 104. ISBN 83-11-06229-3.
- Stanisław Koziej: Teoria sztuki wojennej. Warszawa: "Bellona", 1993. ISBN 83-11-08264-2.
- Regulamin działań wojsk lądowych. Warszawa: Dowództwo Wojsk Lądowych, DWLąd16/99.
- Zbigniew Ściborek (red.): Działania taktyczne wojsk lądowych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 1995.