Enyalioides rubrigularis

Enyalioides rubrigularis
Torres-Carvajal, de Queiroz i Etheridge, 2009
Samiec
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	lepidozaury
Rząd	łuskonośne
Podrząd	Iguania
Rodzina	Hoplocercidae
Rodzaj	Enyalioides
Gatunek	E. rubrigularis
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
narażony na wyginięcie

Enyalioides rubrigularis – gatunek jaszczurki z rodziny Hoplocercidae, żyjącej w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Nazwa gatunkowa rubrigularis pochodzi od łacińskich słów ruber („czerwony”) oraz gula („gardło”) i odnosi się do charakterystycznie pomarańczowo lub czerwonawo ubarwionego gardła i podbródka dorosłych samców, odróżniającego Enyalioides rubrigularis od innych przedstawicieli rodzaju Enyalioides. Największe podobieństwo E. rubrigularis wykazuje w stosunku do E. praestabilis, od którego odróżnia go obecność przeważnie dwóch porów na udzie (E. praestabilis ma zazwyczaj jeden). Oba gatunki są jednak podobne pod względem liczby łusek i cech morfometrycznych. Morfologiczne podobieństwo sugeruje bliskie pokrewieństwo pomiędzy nimi. Różnica sekwencji DNA pomiędzy nimi wynosi 0,09 – podczas gdy pomiędzy większością gatunków Hoplocercidae przekracza 0,15 – co w połączeniu ze zbliżoną morfologią tych gatunków sugeruje, że są one taksonami siostrzanymi.

Zróżnicowanie ubarwienia samców Enyalioides rubrigularis

Holotyp E. rubrigularis, dorosły samiec (QCAZ 8483), mierzył 30 cm długości, z czego 18 cm przypadało na ogon. Na grzbiecie jaszczurki znajduje się grzebień składający się z niewielkich kolców – najwyższe, znajdujące się na szyi, osiągają co najmniej czterokrotnie większą wysokość niż te osadzone pomiędzy tylnymi kończynami. Grzebień rozciąga się do około 1/4 długości ogona. E. rubrigularis są różnorodnie ubarwione – łuski na grzbiecie i po bokach holotypu były przeważnie zielone lub żółte z czarnymi krawędziami, tworzącymi siatkowy wzór. Paratypy (QCAZ 8456 i 8460, dorosłe samce) były ubarwione ciemnobrązowo lub czarno. Samica QCAZ 8457 miała grzbiet, kończyny oraz ogon jasnobrązowe z pojedynczymi żółtymi łuskami, a grzbietową stronę głowy – ciemnobrązową z nielicznymi czarnymi łuskami. Osobnik juwenilny QCAZ 8454 był ubarwiony żółtozielono z nieregularnymi brązowymi plamami na głowie, tułowiu i ogonie oraz czarnymi poprzecznymi pasami na kończynach.

Enyalioides rubrigularis zamieszkuje lasy deszczowe na wschodnich zboczach Andów i zachodnich Cordillera del Cóndor w południowo-wschodnim Ekwadorze; stwierdzony został także na przyległym terenie w północnym Peru. Występuje na wysokościach 1100–1460 m n.p.m. Lokalizacja typowa gatunku jest otoczona lasami wtórnymi, pastwiskami, stawami z tilapiami oraz farmami żab ryczących. Osobnik młodociany QCAZ 8454 został napotkany około godziny piątej, kiedy wygrzewał się na słońcu. Szybko uciekł do nory. Wszystkie pozostałe osobniki odnaleziono pomiędzy godziną 19. a północą, kiedy zwierzęta spały. Większość jaszczurek zebrano w lasach wtórnych nieopodal pastwisk.