Przejdź do zawartości

Fosfolipidy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ogólny model budowy fosfolipidu
Przykładowy fosfolipid z grupy fosfadydylocholin. Kolor zielony: reszta kwasu oleinowego; niebieski: reszta kwasu palmitynowego; czerwony: grupa fosforanowa zestryfikowana dodatkowo choliną; czarny: reszta glicerolu

Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub fosfotłuszczowce; skrót: PL, z ang. phospholipid[1]) – grupa organicznych związków chemicznych, lipidy, które oprócz reszt glicerolu i wyższych kwasów tłuszczowych zawierają resztę kwasu fosforowego związanego z zasadą azotową, np. choliną.

Fosfolipidy stanowią istotny składnik budowy błony komórkowej. Fosforylacja lipidów do fosforylowanego kwasu tłuszczowego jest też początkiem ich aktywacji biologicznej, po której następuje dekarboksylacja i dehydrogenacja, które są kolejnymi etapami procesu spalania tłuszczów w żywych organizmach. Występują obficie szczególnie w: tkance nerwowej, wątrobie i krwi.

Charakterystyczną cechą fosfolipidów jest to, że oprócz reszt kwasów tłuszczowych występują w nich również reszty kwasu fosforowego. W zależności od rodzaju alkoholu, stanowiącego zrąb cząsteczki, wyróżnia się glicerofosfolipidy (pochodne gliceryny) i sfingofosfolipidy (pochodne sfingozyny). Przez resztę fosforową do rdzenia glicerofosfolipidowego może być dołączony inny organiczny związek chemiczny (np. aminokwas lub amina). Fosfolipidy stanowią główny składnik lipidowy błon cytoplazmatycznych (np. fosfatydylocholina, zwana także lecytyną).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Lipids III: Plasma Lipoproteins, [w:] N.V. Bhagavan, Medical Biochemistry, wyd. 4, San Diego: Academic Press, 2002, s. 439, DOI10.1016/B978-012095440-7/50022-6, ISBN 978-0-12-095440-7 (ang.).