Franciszek Demel

Franciszek Włodzimierz Demel
„Heczka”, „Stary”
	pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	19 listopada 1896 ; Brody
Data i miejsce śmierci	19 września 1976 ; Londyn
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	32 Pułk Piechoty (II RP); 30 Pułk Strzelców Kaniowskich; Front Południowy; 7 Brygada Kadrowa Strzelców
Stanowiska	szef sztabu ZWZ; szef Sztabu Frontu Południowego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia
	;

Franciszek Włodzimierz Demel, ps. „Heczka”, „Stary” (ur. 19 listopada 1896 w Brodach, zm. 19 września 1976 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Polskich Sił Zbrojnych, szef Sztabu Komendy Głównej ZWZ od stycznia do czerwca 1940 roku, szef Sztabu Frontu Południowego w czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, oficer sztabu 2 Korpusu Polskiego.

Życiorys

Franciszek Włodzimierz Demel urodził się 19 listopada 1896 roku w Brodach, w rodzinie Władysława i Tekli z Pelców.

Członek Związku Strzeleckiego od 1912 roku. Od sierpnia 1914 roku w IV baonie Legionów Polskich. 10 listopada 1914 zdał maturę wojenną^[1]. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku został zwolniony z LP, a we wrześniu 1917 roku wcielony do Armii Austro-Węgier. Od początku 1918 roku działał w POW.

Absolwent Wyższej Szkoły Wojennej. Od listopada 1918 roku w Wojsku Polskim. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920 roku. Zweryfikowany w stopniu kapitana służby stałej z starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W latach 1920–1922 był dowódcą kompanii w 32 pułku piechoty w Modlinie. Następnie pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu, pozostając oficerem nadetatowym 32 pp. 14 października 1926 roku został przydzielony do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych na stanowisko oficera sztabu inspektora armii, generała dywizji Józefa Rybaka^[2]. 29 stycznia 1929 roku został przeniesiony służbowo do Oddziału III Sztabu Głównego^[3]. W Sztabie Głównym zajmował stanowisko kierownika referatu operacyjnego. 2 kwietnia 1929 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 10. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]. Od 1930 roku w Oddziale II Sztabu Głównego pełnił funkcję kierownika referatu, a potem szefa wydziału. Od 7 listopada 1933 do 25 września 1935 roku odbył praktykę liniową na stanowisku dowódcy I batalionu 30 pułku Strzelców Kaniowskich w Warszawie. Po zakończeniu praktyki powrócił do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych na stanowisko I oficera sztabu inspektora armii, generała Kazimierza Sosnkowskiego. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku w korpusie oficerów piechoty.

Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane z flotyllą rzeczną i łączno morską^[5].

W kampanii wrześniowej w 1939 roku był oficerem do zleceń dowódcy Frontu Południowego i szefem Sztabu Frontu Południowego. Po przekroczeniu granicy przez Węgry przedostał się do Francji. Od listopada 1939 w Komendzie Głównej ZWZ w Paryżu, gdzie pełnił funkcję zastępcy szefa sztabu oraz szefa działu organizacyjnego. W Wojsku Polskim we Francji zarządzeniem Wodza Naczelnego z dniem 3 maja 1940 został awansowany na stopień majora artylerii^[6]. W latach 1940–1941 w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych. Od 1941 roku był zastępcą dowódcy batalionu 7 Brygady Kadrowej Strzelców, a od 1943 roku szefem Oddziału III Sztabu Naczelnego Wodza, potem od 1944 szef Oddziału Wyszkolenia. Awansowany do stopnia płk dypl. sł. st. piech. W latach 1944–1945 był pełniącym obowiązki dowódcy 4 Wołyńskiej Brygady Piechoty. Oficer sztabu 2 Korpusu Polskiego. Po ewakuacji 2 Korpusu do Wielkiej Brytanii został zdemobilizowany w 1947 roku.

Zmarł 19 września 1976 roku w Londynie. Został pochowany na cmentarzu Pwllheli w Walii.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 11316
Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)^[7]^[8]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[9]
Srebrny Krzyż Zasługi (16 marca 1928)^[10]
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych

Przypisy

↑ MichałM. Siwiec-Cielebon MichałM., Wolności siew. Absolwenci i uczniowie c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach do 1918 r. jako kadra przyszłych sił zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” (21), 2018, s. 92–145, ISSN 1505-0181 .
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105.
↑ Laskowski 1931 ↓, wstęp.
↑ Maria Fieldorf, Leszek Zachuta: Generał August Emil Fieldorf 1895–1953. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2013, s. 188. ISBN 978-83-7629-453-7.
↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Odznaczenia Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Słowo Polskie”, s. 8, Nr 104 z 17 kwietnia 1931.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu organizacji wojska i wiedzy wojskowej”.

Bibliografia

Otton Laskowski: Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
Armia Krajowa – szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego, Warszawa 1999, s. 375.

Linki zewnętrzne

Obrona Warszawy i Modlina – 1939 r. nazwiska D – G
Franciszek Demel, Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku [1].

[1] MichałM. Siwiec-Cielebon MichałM., Wolności siew. Absolwenci i uczniowie c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach do 1918 r. jako kadra przyszłych sił zbrojnych odrodzonej Rzeczypospolitej, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” (21), 2018, s. 92–145, ISSN 1505-0181 .

[2] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.

[3] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.

[4] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 105.

[CITEREFLaskowski1931wstęp-5] Laskowski 1931 ↓, wstęp.

[6] Maria Fieldorf, Leszek Zachuta: Generał August Emil Fieldorf 1895–1953. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2013, s. 188. ISBN 978-83-7629-453-7.

[7] M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[8] Odznaczenia Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Słowo Polskie”, s. 8, Nr 104 z 17 kwietnia 1931.

[9] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[10] M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu organizacji wojska i wiedzy wojskowej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]