Przejdź do zawartości

Gliese 676

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gliese 676 A
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Ołtarz

Rektascensja

17h 30m 11,204s[1]

Deklinacja

−51° 38′ 13,13″[1]

Paralaksa (π)

0,06258 ± 0,00030[1]

Odległość

52,121 ± 0,025 ly
15,9801 ± 0,0077 pc

Wielkość obserwowana
(pasmo V)

9,585m[1]

Ruch własny (RA)

−258,759 ± 0,034 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−185,119 ± 0,025 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−39,242 ± 0,0007 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M0 V[1]

Masa

0,71 ± 0,04 M[2]

Metaliczność [Fe/H]

+0,23 ± 0,10[2]

Wielkość absolutna

8,50m[3]

Jasność

0,09 L[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

8128[3] pc

Mimośród

0,1586[3]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J17301119-5138132
Cordoba Durchmusterung: CD−51 10924
Katalog Hipparcosa: HIP 85647
LTT 6947, CPD−51 10396
Gliese 676 B
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Ołtarz

Rektascensja

17h 30m 16,238s[4]

Deklinacja

−51° 38′ 22,60″[1]

Paralaksa (π)

0,06578 ± 0,00030[4]

Odległość

52,121 ± 0,021 ly
15,9802 ± 0,0065 pc

Wielkość obserwowana
(pasmo V)

13,37 ± 0,03m[4]

Ruch własny (RA)

−269,069 ± 0,024 mas/rok[4]

Ruch własny (DEC)

−185,004 ± 0,018 mas/rok[4]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M3 V[4]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J17301623-5138226
L 269-24, LTT 6948

Gliese 676 (GJ 676) – gwiazda podwójna w gwiazdozbiorze Ołtarza, odległa o 52 lat świetlnych od Słońca. Jaśniejszy składnik układu, Gliese 676 A ma układ planetarny.

Nazwa gwiazdy pochodzi z katalogu Gliesego, liczba „676” jest numerem kolejnym w katalogu[1].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Główny składnik układu, Gliese 676 A, jest czerwonym karłem należącym do typu widmowego M0 V. Ma masę 0,71 ± 0,04 M i metaliczność ([Fe/H]) 0,23 ± 0,10. Gwiazda ta ma układ planetarny, składający się z przynajmniej czterech planet. Był to trzeci znany czerwony karzeł (po GJ 876 i GJ 581) z tak licznym układem planetarnym[2].

Druga gwiazda, Gliese 676 B, to słabszy czerwony karzeł typu widmowego M3 V. Gwiazdy dzieli na niebie 50 sekund kątowych, co przekłada się na odległość w przestrzeni równą co najmniej 800 au; okres obiegu pary wokół wspólnego środka masy to co najmniej 20 tysięcy lat[2].

Układ planetarny

[edytuj | edytuj kod]

Odkrycie pierwszej planety, GJ 676 Ab, ogłoszono w 2009[5]. Ma ona masę minimalną wynoszącą około 4,7 mas Jowisza i obiega gwiazdę w odległości 1,8 au[5][6]. Astrometria wskazuje, że nachylenie jej orbity do kierunku obserwacji to ok. 45°, zatem jej rzeczywista masa to 6,7 +1,8−1,5 MJ[5][7]. Wykryty w badaniach długookresowy trend wskazywał, że w układzie znajduje się jeszcze jedna planeta-olbrzym na dalekiej orbicie[2][6].

Badania opublikowane w 2012 uwzględniające dłuższe pomiary zmian prędkości radialnej wzmocniły argument za istnieniem dalekiej planety i pozwoliły na odkrycie dwóch następnych planet okrążających tę gwiazdę[2]. Planety GJ 676 Ad i GJ 676 Ae mają masy minimalne około 4,4 i 11,5 mas Ziemi i krążą w odległościach 0,04 i 0,19 au od gwiazdy[2]. Najdalsza, czwarta planeta GJ 676 Ac ma masę minimalną około 6,8 MJ i orbituje wokół gwiazdy w odległości ok. 6,6 au[7].

Dwie planety krążące najbliżej gwiazdy zostały określone jako superziemie, choć mogą być też minineptunami; dwie bardziej odległe planety to gazowe olbrzymy[2].

Towarzyszka Masa minimalna
(m sin i)
Okres orbitalny
[d]
Półoś wielka
[au]
Ekscentryczność
d[2][8] 4,4 ± 0,7 M🜨 3,6000 ± 0,0008 0,0413 ± 0,0014 0,15 ± 0,09
e[2][9] 11,5 ± 1,5 M🜨 35,37 ± 0,07 0,187 ± 0,007 0,24 ± 0,12
b[7][5] 4,733 +0,011−0,010 MJ 1052,1 ± 0,4 1,812 +0,002−0,001 0,323 ± 0,002
c[7][10] 6,8 ± 0,1 MJ 7337 +95−92 6,6 ± 0,1 0

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j Gliese 676 A w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j Guillem Anglada-Escudé, Mikko Tuomi, A planetary system with gas giants and super-Earths around the nearby M dwarf GJ 676A, „Astronomy and Astrophysics”, 548, 2012, A58, DOI10.1051/0004-6361/201219910, arXiv:1206.7118 [dostęp 2012-07-05] (ang.).
  3. a b c d Anderson E., Francis C.: HIP 85647. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-07]. (ang.).
  4. a b c d e f Gliese 676 B w bazie SIMBAD (ang.)
  5. a b c d GJ 676 A b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]
  6. a b T. Forveille i inni, The HARPS search for southern extra-solar planets XXVI. Two giant planets around M0 dwarfs, „Astronomy & Astrophysics”, 526, 2011, A141, DOI10.1051/0004-6361/201016034, arXiv:1012.1168 (ang.).
  7. a b c d J. Sahlmann i inni, The mass of planet GJ 676A b from ground-based astrometry, „Astronomy & Astrophysics”, 595, 2016, A77, DOI10.1051/0004-6361/201628854, arXiv:1608.00918 (ang.).
  8. GJ 676 A d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]
  9. GJ 676 A e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]
  10. GJ 676 A c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]