Horminum pirenejskie

Horminum pirenejskie
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	horminum
Gatunek	Horminum pirenejskie
	Nazwa systematyczna
	Horminum pyrenaicum L.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Horminum pirenejskie^[3] (Horminum pyrenaicum L.) – gatunek byliny z rodziny jasnotowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj horminum Horminum^[4]^[5]. Występuje w Alpach i Pirenejach. Uprawiany jest jako roślina ozdobna dla efektownych kwiatów^[4], w Polsce raczej rzadko spotykany.

Morfologia

Pokrój: Kępkowa roślina o wysokości do 30–50 cm.

Łodyga: Pojedyncza, wzniesiona, czterokanciasta, owłosiona.

Liście: Zimotrwałe liście odziomkowe są pojedyncze, owalne lub eliptyczne, gładkie, ciemnozielone i mają karbowane brzegi. Dużo mniejsze liście łodygowe wyrastają po 2 naprzemianlegle.

Kwiaty: Wyrastają okółkowo w kątach niewielkich liści w górnej części łodygi na 2/3 jej długości. Są to kwiaty grzbieciste, mają fioletowy kolor i kwitną od maja do czerwca.

Zastosowanie i uprawa

Zastosowanie. Nadaje się do ogródków skalnych i na rabaty. Walorami ozdobnymi tej rośliny są zimotrwałe liście, nieco mniejszymi także kwiatostan.
Wymagania. Roślina łatwa w uprawie. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby i może rosnąć na każdej typowej ziemi ogrodniczej i to zarówno na podłożu obojętnym, jak i lekko kwaśnym czy lekko zasadowym, byle tylko było to podłoże wystarczająco przepuszczalne (silnie gliniaste nie nadaje się). Może rosnąć na stanowisku zarówno zacienionym, jak i słonecznym, w tym jednak przypadku należy ją w czasie upałów podlewać. Ma dość dobrą mrozoodporność, jednakże na stanowiskach słonecznych zaleca się na zimę jej lekkie okrycie gałązkami drzew iglastych.
Rozmnażanie. Najłatwiej poprzez podział rozrośniętych kęp. Można też jesienią wysiewać nasiona wprost do gruntu. Z reguły sama daje silny samosiew.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 177.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 446, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Horminum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-10-09].

Bibliografia

Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.
Encyklopedia roślin. [dostęp 2009-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-06)].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[karpowicz-3] Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 177.

[mabb-4] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 446, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[pow-5] Horminum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-10-09].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]