Howlin’ Wolf

Howlin’ Wolf
Imię i nazwisko	Chester Arthur Burnett
Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1910 ; West Point, Missisipi
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 1976 ; Hines, Illinois
Instrumenty	wokalista, gitara, harmonijka
Gatunki	blues; blues chicagowski
Zawód	rolnik, muzyk
Aktywność	1928–1976
Wydawnictwo	Chess Records; MCA Records
Powiązania	Muddy Waters, Willie Dixon, Charley Patton, Sonny Boy Williamson II
	Współpracownicy
	Willie Dixon
	Strona internetowa

Howlin’ Wolf, właśc. Chester Arthur Burnett (ur. 10 czerwca 1910, zm. 10 stycznia 1976) – amerykański bluesman związany z bluesem chicagowskim.

Życie i działalność

Początki

Chester Arthur Burnett^[1] urodził się 10 czerwca 1910 r., najpewniej w West Point w hrabstwie Clay w stanie Missisipi. Rodzina rolnicza (ojciec Dock Burnett i matka Gertrude mieli 6 dzieci), przenosiła się z miejsca na miejsce, dlatego bardzo mało wiadomo o jego wczesnych latach życia.

Jako młody, wysoki i mocnej budowy chłopiec, śpiewał w chórze Life Board Babtist Church w Aberdeen w stanie Missisipi. Mieszkali także na plantacji Young & Myers w Ruleville w tym samym stanie. Od 1923 r. pracował zarobkowo w różnych barach, jadłodajniach, smażalniach ryb i spelunkach (slang juke) w rejonie Drew, Cleveland, Penton, West Point i Ruleville w Missisipi. Od 1928 do początku 1930 r. rodzina przebywała na plantacji Nata Phillipsa w miejscowości Twist w stanie Arkansas.

W wieku 18 lat (1928 r.) Chester otrzymał gitarę. Jego pierwszym idolem był bluesman Charley Patton, który w tym czasie przebywał w okolicy plantacji, na której pracował Wolf. Zgłosił się więc do Pattona i poprosił go o lekcje gry. Patton wyraził zgodę i nauczył go jednego ze swoich najsłynniejszych utworów „Stone Poney Blues”. Zachęciło to Wolfa do dalszej nauki, gdyż zobaczył, że grając i śpiewając bluesa, można sobie dorobić. Uczył się także grać na harmonijce ustnej. Jego nauczycielem był niejaki Rice, czyli Aleck Miller (bardziej znany jako Sonny Boy Williamson II), który starał się o rękę jego siostry^[2] Przez jakiś czas, w połowie lat 30., wędrowali i występowali razem z Robertem Johnsonem, potem także z Texasem Alexandrem i innymi bluesmanami. Johnson, chociaż w wieku Chestera (Rice był od nich starszy o ok. 10 lat), był już bardzo doświadczonym wędrownym bluesmanem i zachęcał ich do podjęcia samodzielnych wędrówek i występowania. Żaden z nich się jednak na to nie zdecydował.

Jeszcze jako 20-latek Chester czasami jeździł z ojcem do Memphis w stanie Tennessee, gdzie bywał na koncertach słynnego jug bandu Mississippi Sheiks prowadzonego przez jego sąsiadów, braci Armentera i Sama Chatmonów. Idea zespołowego grania bardzo silnie oddziaływała na początkującego muzyka, ale nie przypuszczał, że zostanie kiedyś bluesmanem, bowiem czuł się rolnikiem.

W 1938 r. współpracował z bluesmanem Robertem Lockwoodem i innymi lokalnymi bluesmanami w Memphis. Mimo swojego potężnego i imponującego wyglądu nie został wzięty do wojska. Dopiero gdy USA w 1941 r. włączyły się do II wojny światowej wojsko upomniało się o niego i służył w okolicy Seattle w stanie Waszyngton.

W latach 30. założył rodzinę. Jego żoną została siostra bluesmana Williego Browna.

Po wyjściu z wojska powrócił do ojca, jednak wkrótce zrozumiał, że najwyższa pora usamodzielnić się – miał 35 lat. Przeprowadził się więc do miasta Twist i zajął się pracą na roli. W 1945 r. przeniósł się do Penton, gdzie także był rolnikiem.

Bluesman

W 1946 r. zerwał z rolnictwem i założył swój pierwszy zespół, z którym występował w barach, knajpach i spelunkach w Lake Cummins w Missisipi. W 1947 r. występował w barach i knajpach w West Memphis w stanie Arkansas, gdzie zamieszkał. W 1948 r. wraz ze swoim zespołem wędrował i występował na południu USA. Był już wtedy żonaty z drugą i ostatnią żoną Lillie Handley, z którą miał syna i trzy córki.

Jego zespół stanowili nastoletni muzycy: gitarzysta Willie Johnson, perkusista Willie Steele i pianista William Johnson. Czasami dołączali do nich tacy bluesmani jak gitarzysta Matt Murphy i cały szereg bluesmanów grających na harmonijce; najsłynniejsi z nich to Junior Parker i James Cotton.

W 1948 r. rozpoczął także pracę w lokalnym radiu KWEM jako dyskdżokej, gdzie propagował różne style bluesa. Utrzymał tę pracę do 1952 r.

W 1951 r. wypatrzyli go łowcy talentów braci Biharich, którzy mieli w Los Angeles w Kalifornii swoje firmy Modern i RPM, ale w Memphis ich człowiekiem był Sam Phillips prowadzący firmę Memphis Recording Service. 14 maja 1951 r. odbyła się w tym studiu pierwsza sesja nagraniowa Howlin’ Wolfa wraz ze jego zespołem: pianista Ike Turner, gitarzysta Willie Johnson i perkusista Willie Steele^[3]. Plonem sesji stały się dwa słynne bluesy Wolfa: „Moanin’ at Midnight” oraz „How Many More Years”. Ponieważ Phillips miał kontrakt z firmą Chess z Chicago, posłał jej te nagrania^[4]. W listopadzie 1951 r. Chess wydała utwór „How Many More Years”, który dotarł do 4 pozycji na rhythmandbluesowej liście przebojów pisma Billboard.

W 1952 r. firma Chess namówiła Wolfa na przeprowadzkę do Chicago, co było korzystne zarówno dla bluesmana, jak i dla firmy. Wolf mógł łatwo znaleźć pracę w klubach bluesowych, a Chess miała pod ręką bardzo obiecującego artystę. Ponieważ większość najlepszych muzyków chicagowskich była już związana kontraktami, a reszta nie chciała ryzykować grając z właściwie nieznanym bluesmanem, Wolf pojechał do West Memphis i przywiózł swoich muzyków, m.in. rewelacyjnego młodego gitarzystę Huberta Sumlina i swojego starego gitarzystę Williego Johnsona oraz Jamesa Cottona.

Rozpoczął występować w klubach chicagowskich, takich jak Rock Bottom, Zanzibar, Sylvio’s Lounge, 708, Pepper’s itd.

W latach 1961–1964 występował w Europie w ramach American Folk Blues Festival. W 1964 r. podczas ostatniej tury koncertowej w ramach tego festiwalu, Wolf przyjechał do Warszawy i wystąpił na Jazz Jamboree w Sali Kongresowej.

W 1966 r. wystąpił na Newport Folk Festival.

W 1969 r. odbył tournée po Wielkiej Brytanii.

W 1970 r. zaczął występować przeciwko firmie Chess^[5] pod zarzutem nie wypłacania pieniędzy należnych mu za prawa autorskie.

Na początku lat 70. przeszedł atak serca, a w 1973 r. uległ podczas tournée wypadkowi samochodowemu^[6] Występował dalej siedząc na krześle.

W 1972 r. otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Columbia w Chicago. W 1975 r. otrzymał nagrodę Festiwalu w Montreux za album Back Door Wolf.

Zmarł w szpitalu dla weteranów podczas operacji na anewryzm^[7].

Krytyka i znaczenie

Na początku kariery największy wpływ wywarli na niego tacy czterej bluesmani jak Blind Lemon Jefferson, Tommy Johnson, Charley Patton i Sonny Boy Williamson II. Chociaż jako gitarzysta nigdy nie dorównał Jeffersonowi, Pattonowi i Johnsonowi, a jako harmonijkarz nie dorównał Williamsonowi, to główna jego siła tkwiła w charyzmatycznym wokalu. Operował głosem dynamicznie i potrafił szybko przejść z nastrojowego romantycznego wersu bluesa, do całkowicie agresywnego. Głos miał barwę ciemną, ale równocześnie był bardzo bogaty, dlatego jest natychmiast rozpoznawany. Nawet najbanalniejszy utwór potrafił uczynić ciekawym. Brzmiał dobrze zarówno w bluesach szybkich, jak i wolnych.

Swój artystyczny pseudonim wziął od bluesmana nazwiskiem J.T. Funny Papa Smith, który w 1930 r. nagrał Howling Wolf Blues w dwóch częściach. Jednak jego styl wykonawczy był zdecydowanie bardziej zwierzęcy od oryginalnego Howling Wolfa^[8]. Jego koncerty miały silny seksualny kontekst, zwłaszcza dzięki szczególnemu zachowaniu się Wolfa na scenie.

Oprócz własnych kompozycji, wykonywał znakomicie kompozycje Williego Dixona, który pisał także dla Muddy’ego Watersa. Był jedynym bluesmanem w Chicago, który potrafił z nim rywalizować.

Dzięki swojemu znakomitemu zespołowi przyczynił się do ukształtowania brzmienia zarówno bluesa chicagowskiego, jak i współczesnego. Wywarł tym samym wielki wpływ na muzykę rockową.

Pod jego wpływem znaleźli się Paul Butterfield Blues Band, Cream, Jimi Hendrix^[9], John Fogerty, Woodrow Adams, Floyd Jones, Johnny Shines, Little Wolf, The Yardbirds, John Littlejohn, The Rolling Stones, Captain Beefheart i inni.

Został wprowadzony zarówno do Blues Hall of Fame, jak i do Rock and Roll Hall of Fame^[10].

Muzycy w jego zespołach (chronologicznie)

Ike Turner – pianino
Willie Johnson – gitara
Willie Steele – perkusja
Sonny Boy Williamson II – harmonijka
James Cotton – harmonijka
Albert Williams – pianino
Calvin Newborn – gitara
Tuff Green – kontrabas
L.C Hubert? – pianino
Bill Johnson? – pianino
Walter Tang Smith – puzon
Charles Taylor – saksofon tenorowy
Otis Spann – pianino
Lee Cooper – gitara
Willie Dixon – kontrabas
Fred Below – perkusja
Jody Williams – gitara
Hubert Sumlin – gitara
Earl Phillips – perkusja
Hosea Lee Kennard – pianino
Otis Smokey Smothers – gitara
Adolph Billy Dockins – saksofon tenorowy
Alfred Elkins – gitara basowa
L.D. McGhee – gitara
S.P. Leary – perkusja
Abb Locke – saksofon tenorowy
Abraham Smothers – gitara
Johnny Jones – pianino
Jimmy Rogers – gitara
Sam Lay – perkusja
Henry Gray – pianino
J.T. Brown – saksofon tenorowy
Jerome Arnold – gitara basowa
Junior Blackman – perkusja
Jarrett Gibson – saksofon
Donald Hankins – saksofon
Buddy Guy – gitara
Jack Myers – gitara basowa
Lafayette Leake – pianino
Arnold Rogers – saksofon tenorowy
Andrew Palmer – gitara basowa
Sunnyland Slim – pianino
Clifton James – perkusja
Eddie Shaw – saksofon tenorowy
Lee Eggleston – pianino
Cassell Burrows – perkusja
Donald Myrick – flet
Gene Barge – saksofon tenorowy
Phil Upchurch – gitara
Roland Faulkner – gitara
Pete Cosey – gitara
Louis Satterfield – gitara basowa
Morris Jennings – perkusja
Jeff Carp – harmonijka
Steve Winwood – organy, pianino
Ian Stewart – pianino
Eric Clapton – gitara
Klaus Voormann – gitara basowa
Bill Wyman – gitara basowa, instrumenty perkusyjne
Ringo Starr – perkusja
Charlie Watts – perkusja
Joe Miller – saksofon
Jordan Sanke – saksofon
Dennis Lansing – saksofon
John Simon – pianino
John Jerimiah – organy
Sonny Thompson – pianino
John Stocklin – gitara
Bryce Robinson – gitara
Bob Crowder – gitara basowa
Tyrone Smith – perkusja

Dyskografia

Howlin’ for My Baby [Charly]
The Wolf Is at Your Door
Live in Cambridge, Ma.,1966 2007
The Definitive Collection 2007
Howlin’ Wolf Goin’ Out – Live 2007
A Night with Howlin’ Wolf 2007
Howlin’ Rare Performances 2007
Sittin’ on Top of the World 2007
Memphis Days 2006
Blues Classics 2006
Blues Man 2006
The Blues Anthology 2006
Howlin’ Wolf in Concert 2005
1952-1953 2004
Sings the Blues [W.Bryt.] 2004
Blue Note Revisited 2004
The Best of Howlin’ Wolf [Master Classic] 2004
The Best of… 2004
Come Back Home 2004
1951-1952 2003
20th Century Masters: The Millennium... 2003
The London Howlin’ Wolf Sessions: Deluxe Edition 2003
Chicago Blue 2002
Topdog/Underdog [Clean] 2002
Moanin’ at Midnight: The Memphis Recordings 2002
Wolf at Your Door [Arpeggio] 2001
Smokestack Lightnin’: Live in Germany 1964 2001
Electric Blues 2001
Smokestack Lightning 2001
Goin’ Down Slow 2000
16 Classic Tracks 2000
His Best Vol. 2 1999
Masters 1998
Rockin’ the Blues: Live in Germany 1998
His Best 1997
Bluesmaster 1996
Highway 49 & Other Classics 1996
Killing Floor 1996
Live at Joe’s 1973 1995
The Legendary Masters Series 1995
Ain’t Gonna Be Your Dog: Chess Collectibles... 1994
Howlin’ Wolf Rides Again 1993
The Chess Box 1991
The Memphis Days: Definitive Edition, Vol. 2 1990
Cadillac Daddy: Memphis Recordings 1952 1989
Memphis Days: Definitive Edition, Vol. 1 1989
Change My Way 1975
The Back Door Wolf 1973
Live & Cookin’ at Alice’s Revisited 1972
The London Howlin’ Wolf Sessions 1971
The London Howlin’ Wolf Sessions [Bonus Tracks] 1971
The Super Super Blues Band 1967 (Howlin’ Wolf, Muddy Waters, Bo Diddley)
More Real Folk Blues 1967
The Real Folk Blues/More Real Folk Blues 1966
Live in Cambridge, 1966 1966
The Real Folk Blues 1966

Przypisy

↑ Został tak nazwany na cześć prezydenta USA.
↑ W latach 30. Mary była jego pierwszą żoną.
↑ Spotkać można także wersję jego nazwiska – Steel.
↑ Ponieważ jednak był pracownikiem Biharich, pozwali oni Phillipsa do sądu. Wtedy Ike Turner na przenośnym sprzęcie nagrał Howlin’ Wolfa w jakimś pokoju, zatytułował utwór „Morning at Midnight” i posłał Biharim. We wrześniu 1951 r. Chess wydała „Moanin’ at Midnight”, a Biharowie „Morning at Midnight”. Oba utwory znalazły się na liście przebojów, ale oba wzajemnie zmniejszały swoją sprzedaż. Jednak Chess miała jeszcze „How Many More Years”, który wydany w listopadzie przyniósł Wolfowi sławę. Ostatecznie sędzia przyznał prawa do muzyki Wolfa firmie Chess.
↑ Właściwie przeciwko jej firmie wydawniczej Arc Music.
↑ Siła uderzenia była tak duża, że ten 300-funtowy mężczyzna wyleciał przez przednią szybę z samochodu. Od tego wypadku zaczęły się jego problemy z nerkami, trwające już do końca życia.
↑ Tak twierdzi Ed Ward. Sheldon Harris informuje, że zmarł na raka.
↑ Francis Davis. The History of the Blues. s. 192.
↑ JeffJ. Hannusch JeffJ., Blues, wyd. CD, książeczka, MCA Records, Experience Hendrix, 1994 (ang.).
↑ Howlin' Wolf: inducted in 1991. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-24)]. (ang.).

Bibliografia

Red. Pete Welding and Toby Byron. Bluesland. Portraits of Twelve major American Blues Masters. Dutton Book. Nowy Jork, 1991 ISBN 0-525-93375-1.
Sheldon Harris. Blues Who’s Who. Da Capo Press. Nowy Jork, 1991. ISBN 0-306-80155-8.
Francis Davis. The History of the Blues. Hyperion. Nowy Jork, 1995 ISBN 0-7868-6052-9.
Ed Ward. Chester Burnett: the Man Who Became the Wolf.

[1] Został tak nazwany na cześć prezydenta USA.

[2] W latach 30. Mary była jego pierwszą żoną.

[3] Spotkać można także wersję jego nazwiska – Steel.

[4] Ponieważ jednak był pracownikiem Biharich, pozwali oni Phillipsa do sądu. Wtedy Ike Turner na przenośnym sprzęcie nagrał Howlin’ Wolfa w jakimś pokoju, zatytułował utwór „Morning at Midnight” i posłał Biharim. We wrześniu 1951 r. Chess wydała „Moanin’ at Midnight”, a Biharowie „Morning at Midnight”. Oba utwory znalazły się na liście przebojów, ale oba wzajemnie zmniejszały swoją sprzedaż. Jednak Chess miała jeszcze „How Many More Years”, który wydany w listopadzie przyniósł Wolfowi sławę. Ostatecznie sędzia przyznał prawa do muzyki Wolfa firmie Chess.

[5] Właściwie przeciwko jej firmie wydawniczej Arc Music.

[6] Siła uderzenia była tak duża, że ten 300-funtowy mężczyzna wyleciał przez przednią szybę z samochodu. Od tego wypadku zaczęły się jego problemy z nerkami, trwające już do końca życia.

[7] Tak twierdzi Ed Ward. Sheldon Harris informuje, że zmarł na raka.

[8] Francis Davis. The History of the Blues. s. 192.

[9] JeffJ. Hannusch JeffJ., Blues, wyd. CD, książeczka, MCA Records, Experience Hendrix, 1994 (ang.).

[10] Howlin' Wolf: inducted in 1991. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-24)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]