Iemitsu Tokugawa
| Imię japońskie | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
 Mon rodu Tokugawa | |||||
| |||||
| Siogun | |||||
| Okres |
od 1623 | ||||
| Poprzednik | |||||
| Następca | |||||
| Dane biograficzne | |||||
| Data urodzenia |
12 sierpnia 1604 | ||||
| Data śmierci |
8 czerwca 1651 | ||||
Iemitsu Tokugawa (jap. 徳川 家光 Tokugawa Iemitsu; ur. 12 sierpnia 1604, zm. 8 czerwca 1651) – trzeci siogun z dynastii Tokugawa, panował od 1623 do 1651. Był najstarszym synem Hidetady oraz wnukiem Ieyasu.
Młodość (1604–1617)
[edytuj | edytuj kod]Iemitsu był pierwszym członkiem rodu urodzonym po objęciu władzy przez Ieyasu Tokugawę.
W dzieciństwie nosił imię Takechiyo. Miał dwie siostry, Sen-hime i Masako oraz brata Tadanagę, który był jego rywalem. Tadanaga był ulubieńcem rodziców, ale Ieyasu zdecydował, że to Iemitsu będzie następcą Hidetady.
Silna ksenofobia jaka cechowała potomstwo Iemitsu została prawdopodobnie zaszczepiona w nich przez ojca i dziadka.
W 1617 Iemitsu oficjalnie został nominowany następcą swojego ojca. Jedynym konkurentem był jego młodszy brat Tadanaga. Wybór Iemitsu był powodem konfliktu między braćmi.
Iemitsu praktykował tradycję shudō. W 1620 pokłócił się ze swoim kochankiem, Gozaemonem Sakabe, przyjacielem z dzieciństwa i podwładnym. W wyniku konfliktu zamordował w łaźni dwudziestoletniego wówczas Sakabe[1].
Regencja sioguna (1623–1632)
[edytuj | edytuj kod]W 1623 Hidetada powierzył stanowisko sioguna dziewiętnastoletniemu wówczas Iemitsu, a sam objął urząd ō-gosho (siogun w stanie spoczynku)[2].
W 1626 Iemitsu i Hidetada odwiedzili w Kioto cesarza Go-Mizunoo, cesarzową Masako (córkę Hidetady i siostrę Iemitsu) i księżniczkę Okiko. Wcześniejsze relacje z Go-Mizunoo pogorszyły się po Incydencie Purpurowej Szaty (紫衣事件, shi-e jiken), podczas którego cesarz został oskarżony o nadanie honorowych, purpurowych szat dla więcej niż dziesięciu duchownych wbrew edyktowi, który zakazywał ich przez dwa lata (prawdopodobnie żeby rozbić więź między cesarzem i religijnymi kręgami). Siogunat interweniował unieważniając nadane przywileje. Powodem abdykacji Go-Mizunoo było wejście mamki Iemitsu i Masako na obszar dworu cesarskiego, mimo panującego zakazu. W wyniku tego księżniczka Okiko przejęła władzę jako cesarzowa Meishō. Siogun stał się teraz wujkiem zasiadającego na tronie monarchy.
W 1632 zmarł ō-gosho Hidetada[3] i Iemitsu objął realną władzę w państwie. Aż do śmierci Tadanagi w 1633 czuł groźbę przejęcia przez niego władzy.
Siogun Iemitsu (1632–1651)
[edytuj | edytuj kod]Hidetada pozostawił swoich doradców, zasłużonych daimyō, aby służyli jako regenci Iemitsu. Po śmierci brata w 1633 Iemitsu zdymisjonował owych doradców i na ich stanowiska wyznaczył swoich przyjaciół. Z ich pomocą utworzył silną, scentralizowaną administrację.
W 1637 wybuchła rebelia przeciw antychrześcijańskiej polityce Iemitsu w Shimabara. Tysiące chrześcijan zostało zabitych podczas tłumienia buntu i straconych po jego zakończeniu.[4] Antychrześcijańskie prześladowania utrzymały się przez cały okres panowania sioguna Iemitsu. W 1643 z jego polecenia zginął polski jezuita Wojciech Męciński.
W 1639 Iemitsu oficjalnie odizolował Japonię od reszty świata. Ograniczył handel do holenderskich kupców, z którymi prowadził interesy na sztucznej wyspie Dejima w Nagasaki i do pełnomocników z Chinami. Handel z Koreą był prowadzony przez ród Sō z Tsushimy, a z Królestwem Ryūkyū znajdował się pod kontrolą klanu Shimazu.
W 1643 cesarzowa-władczyni Meishō zrzekła się tronu. Została nastąpiona przez jej młodszego, przyrodniego brata cesarza Go-Kōmyō, który potępiał gwałtowne i barbarzyńskie metody siogunatu. Wielokrotnie krytykował Iemitsu i jego najstarszego syna i spadkobiercę, Ietsuna.
W 1651 w wieku 47 lat zmarł siogun Iemitsu. Był pierwszym siogunem z klanu Tokugawa, którego rządy skończyły się z chwilą śmierci, a nie poprzez abdykację. Nadano mu pośmiertne imię Daiyūin.[5] Po jego śmierci rządy objął Ietsuna.
Walka z wpływami Zachodu oraz edykt o samoizolacji kraju w 1635
[edytuj | edytuj kod]Wśród krajów Azji, Japonia była stosunkowo otwarta na kontakty z zamorskimi kupcami i misjonarzami. Od połowy XVI w. statki z Portugalii, Hiszpanii, Holandii i Anglii zaczęły docierać do Japonii. Początkowe zainteresowanie obcymi, ich stylem życia, wiedzą i przywożonymi przez nich towarami np. bronią palną i artylerią, a także religią, przekształcało się stopniowo we wrogość.
Zaczęły narastać negatywne uczucia do obcokrajowców. Ponadto, po podboju Filipin przez Hiszpanię, władcy Japonii stracili wiarę w dobre zamiary Europejczyków i zwątpili w lojalność przechrzczonych daimyō. Podejmowano kolejne działania mające na celu wydalanie obcych kupców i misjonarzy. Rozkazano krzyżowanie głównych katolickich głosicieli i wyznawców.
Iemitsu dał pozwolenie handlu z Japonią tylko jednemu holenderskiemu statkowi w ciągu roku. Jego rozkazy nabrały siły po wykonaniu wyroku na dwóch Portugalczykach, którzy przyszli wstawić się w sprawie ustanowienia wcześniejszej polityki handlu zagranicznego Japonii.
W 1630 Iemitsu Tokugawa wydał kilka edyktów izolujących Japonię. Najsławniejszym z nich był Edykt o zamknięciu kraju w 1635. Zawierał on główne ograniczenia wprowadzone przez Iemitsu oraz wykazał negatywny stosunek władz do katolicyzmu i każdego, kto go głosił. Iemitsu zaoferował hojne nagrody dla każdego, kto mógłby dostarczyć informacji o duchownych i ich zwolennikach, którzy potajemnie praktykowali i rozprzestrzeniali ich religię w Japonii. Co więcej, załoga każdego przybywającego do Japonii statku musiała być gruntownie zbadana pod kątem stosunku do wiary (obowiązek fumi-e).
Edykt musiał być skrupulatnie przestrzegany, ponieważ w niektórych punktach były określone dokładne daty, w których obce statki powinny przybywać albo opuszczać kraj. Na przykład: "Data wypłynięcia do domu obcych statków będzie najpóźniej dwudziestego dnia dziewiątego miesiąca".
Ery w których rządził Iemitsu
[edytuj | edytuj kod]Iemitsu sprawował urząd sioguna w następujących erach w dziejach Japonii[6]:
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Louis Crompton, Homoseksualizm p. 439
- ↑ Titsingh, J. (1834). Annales des empereurs du Japon, str. 410.
- ↑ Titsingh, str. 411.
- ↑ Screech, T. (2006). Secret Memoirs of the Shoguns: Isaac Titsingh and Japan, 1779-1822. str.85.
- ↑ Bodart-Bailey, Beatrice. (1999). Kaempfer's Japan: Tokugawa Culture Observed, str. 440.
- ↑ Titsingh, pp. 410-412.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bodart-Bailey, Beatrice M. (1999). Kaempfer's Japan: Tokugawa Culture Observed. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-2066-5
- Screech, Timon. (2006). Secret Memoirs of the Shoguns: Isaac Titsingh and Japan, 1779-1822. Londyn: RoutledgeCurzon. ISBN 0-7007-1720-X
- Titsingh, Isaac. (1822). Illustrations of Japan. Londyn: Ackerman.
- Titsingh, Isaac, ed. (1834). [Siyun-sai Rin-siyo/Hayashi Gahō, 1652], Nipon o daï itsi ran; ou, Annales des empereurs du Japon. Paryż: Royal Asiatic Society|Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland.--Two copies of this rare book have now been made available online: (1) from the library of the University of Michigan, digitized January 30, 2007; and (2) from the library of Stanford University, digitized June 23, 2006. Click here to read the original text in French.
- Totman, Conrad. (1967). Politics in the Tokugawa bakufu, 1600-1843. Cambridge: Harvard University Press.